کنانه بن ربیع

کنانه بن ربیع بن ابی الحقیق شوهر سابق صفیه دختر حیی بن اخطب هفدهمین زن محمد و رئیس قبیله خیبر بوده است که در جریان جنگ خیبر، پس از شکنجه کنانه، توسط زبیر بن عوام و قتل او توسط محمد بن مسلمه به اسارت، و سپس به همسری محمد در آمد.

کنانه در ماجرای جنگ خیبر به اسارت مسلمانان درآمد و بعد از شکنجه شدن توسط مسلمانان کشته شد. انگیزه شکنجه کردن او توسط پیامبر و یارانش،سخن کشیدن از او بوده است زیرا او گنج های مردمش را از دید مسلمانان پنهان کرده بود.

در ماجرای جنگ خیبر به اسارت مسلمانان درآمد. از کنانه در مورد محل اختفای صندوق جواهرات قبیله بنی نضیر، پرسش شد اما او خود را بی‌خبری زد. قرار شد در این باره اطلاعات بیشتری بدست آورند و جستجو برای پیدا کردن جای آن گنج آغاز شد اما به جایی نرسید. سرانجام یک نفر محلی را نشان داد و گفت در ایام جنگ و پس از آن، من شاهد رفت‌وآمد کنانه بن ربیع به آن جا بودم.

پیامبر بار دیگر کنانه را خواست و گفت: می‌گویند جای صندوق در فلان نقطه است. او باز خود را به بی اطلاعی زد...... به دستور پیامبر حفاری در آن محل آغاز گردید، و گنج بنی نضیر به دست آمد. به دستور پیامبر وی را به «محمد بن مسلمه» (برادر «محمود بن مسلمه» که توسط کنانه بن ربیع با سنگی که غافلگیرانه به سرش زد، کشته شده بود) - تحویل دادند، و وی کنانه را طبق رسم آن روزگار که در تورات هم ذکر شده - چشم در برابر چشم - به عنوان قصاص برادرش، به قتل رساند.

از قول ابن هشام گفته می شود که «به دستور پیامبر، زبیر بن عوام آتشی با چخماق روشن کرد و پولادی را داغ کرد و روی سینه کنانه گذاشت، تا اینکه تقریباً مُرد» سپس اورا به محمد بن مسلمه سپرد تا به تلافی خون برادرش، محمود، او را بکشد.

شایان ذکر است که المغازی واقدی که کهن‌ترین و مفصل‌ترین کتاب در مورد غزوه‌های پیامبر اسلام است، شکنجه کنانه ابن ربیع را به طور کامل شرح داده است. همچنین این داستان در تاریخ الرسل والملوک طبری ج۳ ص۱۴، نیز به طور کامل نوشته شده ‌است.

منابع

• السیره النبویه، ابن هشام، ج ۳، ص ۳۶۶
• ترجمه سیره ابن اسحاق، ج ۲، ص ۸۳۱
• کامل ابن اثیر، ج ۲، ص ۲۲۱