کیکم

گونه‌ای از افرا

کَرکُو (نام علمی: Acer monspessulanum) نام یک گونه از سرده افرا است. از گونه‌های پهن‌برگ مناطق نیم‌خشک سرد است که حفظ آن به‌عنوان یکی از ذخایر توارثی گونه‌های جنگلی، از اهمیت خاصی برخوردار است. در ایران زیرگونه‌های تحت عنوان‌های کرکو، کی‌کف یا کیکم کردستانی (subsp. Assyriacum (Pojark) Rech.f.1969)، کهوک یا کیکم قفقازی (subsp. ibericum (M.B.) Yaltrik.1967)، سیاه کرکو یا کیکم ترکمنی (subsp. turcomanicum (Pojark) Rech.f.1969)، کیکم شیرازی (subsp. cinerascens (Boiss) Yaltrik 1967) و کهکم یا کیکم ایرانی (subsp. persicum (Pojark) Rech.f.1969) که انحصاری ایران است، وجود دارد. در استان فارس این گونه تا ارتفاع ۲۸۰۰ متری از سطح دریا در جوامع ارس حضور دارد. چوب آن دارای گره‌های زیبایی است که در کارهای کنده کاری روی چوب و منبت کاری استفاده می‌شود. در ضمن از چوب آن در صنایع خاتم استفاده می‌شود. برخی منابع فارسی Acer monspessulanum را کیکم دانسته‌اند[۱] و برخی دیگر منابع[۲] آن را کرکو دانسته‌اند و واژه کیکم را برای Acer cinerascens به‌کار برده‌اند.

کیکم
رده‌بندی علمی
فرمانرو: گیاهان
(طبقه‌بندی‌نشده): گیاهان گلدار
(طبقه‌بندی‌نشده): دولپه‌ای‌های نو
(طبقه‌بندی‌نشده): رزیدها
راسته: افراسانان
تیره: ناترکیان
سرده: افرا
گونه: کیکم
نام دوبخشی
Acer monspessulanum

متاسفانه مدتی است , این گونه ی با ارزش در ایران بخاطر برداشت بی رویه برای ساخت وافور یا بافور , در معرض انقراض قرار گرفته است .[۳]

منابع ویرایش

  1. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۵.
  2. هاشمی، مسعود: فرهنگ کشاورزی و منابع طبیعی. انتشارات فرهنگ جامع، سال انتشار: بهار ۱۳۸۰.
  3. https://savekikom.ir/

۳- ثابتی، ح. ۱۳۵۵. جنگل‌ها و درختان و درختچه‌های ایران، انتشارات سازمان تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی، تهران، ایران، ۸۰۶ صفحه.

۴- مسعود بابائیان، حسن پوربابایی، امیر اسلام بنیاد، بررسی آت‌اکولوژی گونه کیکم (Acer monspessulanum subsp. cinerascens) در جنگل‌های استان فارس، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه گیلان

۵- مظفریان، و. ۱۳۸۲. درختان و درختچه‌های ایران، تهران، انتشارات فرهنگ معاصر، ۶۷۱ صفحه

پیوند به بیرون ویرایش