گل طاووسی (نام علمی: Spartium junceum) نام یک گونه از راسته گل‌سرخ‌سانان است. به آن رتم، مست خدیجه و بداسقان هم گفته‌اند که عربی‌شدهٔ بذستکان فارسی است. این نام را در متون به شکل‌های بداشقان، بدسغان، باشغان. بدکشان، بدسکان، بذسقان و بدسقان هم نوشته‌اند.[۱]

طاووسی
طاووسی، Spartium junceum
رده‌بندی علمی
فرمانرو: گیاهان
راسته: باقلاسانان
تیره: باقلاییان
زیرخانواده: باقالی‌ها
سرده: Spartium
گونه: S. junceum
نام دوبخشی
Spartium junceum

پراکندگی جغرافیایی ویرایش

درختچه گل طاووسی بومی اکثر مناطق اروپا، از جمله بریتانیا، از اسکاندیناوی جنوبی به اسپانیا، شرق به لهستان و مجارستان است.

ویژگی‌های ظاهری ویرایش

طاووسی درختچه ای است به ارتفاع ۲ تا ۵ متر و دارای شاخه‌های متعدد به‌رنگ سبز است گل‌های درشت برنگ زرد طلایی و معطر آن به‌صورت خوشه‌های زیبا جلوه می‌کند. میوه‌اش نیام، بطول ۶ تا ۸ سانتیمتر و به پهنای ۵ تا ۶ میلی‌متر است.[۲]

برگ‌های این گیاه سبز تیره است و بر روی شاخه‌های محکمی قرار دارد. برگ‌ها کم‌تعداد هستند و در فصل‌های سرد می‌ریزند. این درختچه گل‌هایی به رنگ زرد، سفید و صورتی دارد که دارای عطری خوب است و از اوایل تا اواخر بهار بر روی شاخه‌ها دیده می‌شوند.

رشد ویرایش

این گیاه همیشه سبز به صورت بوته‌ای رشد می‌کند و رشد سریعی دارد، بسیار مقاوم بوده و همیشه در خاک‌های خشک و شنی، مکان‌های آفتابی و در ارتفاعات کم یافت می‌شود. درخت گل طاووسی می‌تواند به ارتفاع ۱ تا ۳ متر رشد کند و ساقه اصلی اش معمولا قطر نزدیک به ۵ سانتی‌متر دارد. تحمل بالایی در برابر خشکی و سرما دارد و در دمای ۲۵- درجه سانتی‌گراد نیز زنده می‌ماند.

کاربردها ویرایش

برخی از گونه‌های طاووسی را برای جلوگیری از فرسایش خاک در مناطق گرم نیز می کارند، زیرا در ریشه این گیاه باکتریهایی وجود دارند که سبب تثبیت اَزُت در خاک می‌شوند. در پزشکی سنتی، از شاخه‌های جوان برخی از گونه‌های طاووسی برای تهیه داروهای مُدِر (ادرارآور) استفاده می‌کنند.[۳]

کاشت گل طاووسی به‌دلیل گلبرگ‌های معطر در شهرها گسترش زیادی یافته‌است.[۴]

نگارخانه ویرایش


منابع ویرایش

  1. لغتنانمه دهخدا.
  2. گیاهان دارویی زرگری ص ۳۹۱
  3. فرهنگ‌نامه‌ی کودکان و نوجوانان. ج. هجدهم. شورای کتاب کودک.
  4. نیا، ساقی. 2020. "گل طاووسی". Ladieez.Com. Accessed January 15 2020. [۱] بایگانی‌شده در ۱۵ ژانویه ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine.

پیوند به بیرون ویرایش