گویش‌های عربی پیشاهلالی
گویش‌های عربی پیشاهلالی زنجیره‌ای از گویش‌های عربی هستند که در شمال آفریقا تکلم می‌شوند و در کنار گویش‌های هلالی خانواده بزرگ‌تر عربی مغربی را شکل می‌دهند. این گویش‌ها نتیجه عربی‌سازی اولیه این مناطق از قرن هفتم تا دوازدهم میلادی هستند[۱] و به دلیل اینکه پیش از تصرف شمال آفریقا توسط قبیلهٔ بنی هلال در قرن یازدهم در این منطقه رایج بودند، این‌گونه نامیده می‌شوند.
| عربی پیشاهلالی | |
|---|---|
| ما قبل الهلالیة | |
| زبان بومی در | مغرب عربی |
| قومیت | مغربی‌ها |
آفروآسیایی
| |
| خط عربی | |
| کدهای زبان | |
| ایزو ۳–۶۳۹ | – |
پراکندگی ویرایش
گویش‌های عربی پیشاهلالی در شهرهای تاریخی بزرگی همچون قیروان، قسنطینه، تلمسان و فینه و بندرهای اطراف همچون المهدیه، سوسه، جیجل، قل، رشقون، هنین، جزیره قمیره و طنجه و همچنین ناحیه مثلثی‌شکل بین آن‌ها رایج هستند. زبان جوامع یهودی مغرب و چند مرکز شهری دیگر همچون تونس و سلا نیز از همین دسته است.[۱]
گویش‌ها ویرایش
گویش‌های عربی پیشاهلالی به سه گروه تقسیم می‌شوند:[۱]
- گویش‌های عربی پیشاهلالی شهری: گویش‌های شهرهای تاریخی بزرگ همچون قیروان، تونس، قسنطینه، بجایه، الجزیره، تلمسان، تازه، فینه، رباط، تطوان و شفشاون
- گویش‌های روستایی و کوهستانی شامل:
- تونسی رایج در ساحل تونس
- جیجلی رایج در قبایلی کوچک، Constantinois (شرق الجزایر)
- طراری رایج در کوه‌های طراره، Oranais (غرب الجزایر)
- جبلی رایج در در بخش‌های جنوبی و غربی ریف و شمال مراکش
- گویش‌های یهودی-عربی در تمامی مغرب
زبان مالتی نیز چون بسیاری از ویژگی‌های پیشاهلالی را دارد، یکی از زبان‌های این دسته طبقه‌بندی می‌شود.[۲]
جستارهای وابسته ویرایش
منابع ویرایش
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ Dominique Caubet, " Questionnaire de dialectologie du Maghreb " بایگانی‌شده در ۲۰۱۳-۱۱-۱۲ توسط Wayback Machine, in: EDNA vol.5 (2000-2001), pp.73–92
- ↑ Martine Vanhove, " De quelques traits prehilaliens en maltais ", in: Peuplement et arabisation au Maghreb cccidental: dialectologie et histoire, Casa Velazquez - Universidad de Zaragoza (1998), pp.97-108