یکاهای ایرانی

یکاهای ایرانی یا یکاهای فارسی، واحدهای اندازه‌گیری هستند که در ایران باستان یا معاصر یا در سرزمین‌هایی که حوزهٔ نفوذ فرهنگ و زبان ایرانی بوده‌اند رواج داشته یا دارد.

یکاهای ایرانی که دیگر استفاده نمی‌شوند

سنجش سنگینی

گرم	نسبت به یک سیر	'	یکا
۲۸۵۶٫۹۶	۴۰		من
۱۱۴۲۷٫۸۴	۱۶۰		ری
۲۸۵۶۹۶	۴۰۰۰		خروار
۷۱۴٫۲۴	۱۰		چارک
۷۱٫۴۲۴	۱		سیر
۴٫۴۶۴	۰٫۰۶		مثقال
۰٫۱۹۴۰۸۶۹۵۷	۰٫۰۰۲۷۱۷۳۹۱		قیراط
۰٫۱۸۶	۰٫۰۰۲۶۰۴۱۶۷		نخود
۰٫۰۴۶۵	۰٫۰۰۰۶۵۱۰۴۲		گندم
۰٫۰۲۳۲۵	۰٫۰۰۰۳۲۵۵۲۱		ارزن
۳٫۱۲۴۸	۰٫۰۴۳۷۵		درهم
۰٫۱۳۵۸۶۰۸۷	۶		گروان
۰٫۱۳۰۲	۱٫۵		چفتار
۶۴۲۸۱٫۶	۱۸۰۰		قفیز
۸۰۳۵٫۲	۲۲۵		مکوک
۲۶۷۸٫۴	۷۵		کیلچه
۲۵۷۱۲۶٫۴	۷۲۰۰		جریب

• ری برابر ۴ من
• سیر برابر ^۱⁄_۱۰ چارک
• نخود برابر ^۱⁄_۲۴ مثقال
• گندم برابر ^۱⁄_۴ نخود
• ارزن برابر نیم گندم
• خرمن برابر ۱+^۱⁄_۳ من
• گروان برابر ۶ سیر
• سنگ سیاه برابر ۲ خرمن
• درهم برابر ^۷⁄_۱۰ مثقال
• چفتار برابر ۱+^۱⁄_۲ سیر
• قفیز برابر ۸ مکوک
• مکوک برابر ۲۲۵ سیر
• کیلچه برابر ^۱۵⁄_۸ من
• جریب برابر ۴ قفیز

سنجش درازا

• گام یا قدم برابر
• بهر برابر نیم گره
• گره برابر ^۱⁄_۴ چارک
• اسپرسا برابر با ۱۸۹ متر

یکاهای کهن ایرانی که هنوز مورد استفاده هستند

سنجش سنگینی

1. مثقال برابر ^۱⁄_۱۶ سیر
2. من برابر ۴ چارک
3. خروار برابر ۱۰۰ من
4. قیراط برابر ^۱⁄_۲۳ مثقال

سنجش درازا

1. وجب
2. چارک برابر ^۱⁄_۴ ذرع
3. گز
4. ارش یا ذرع

سنجش حجم

• پیمانه

دیگر یکاها

• گری یا جریب

سنجش‌های گسسته

• تا
• دانه
• کرور

جستارهای وابسته

• یکاهای شمارش
• یکاهای متریک
• سیستم بین‌المللی

منابع

• دانش در گذشتهٔ ایران، عباس رئیسی آتنی
• لغت‌نامهٔ دهخدا
• فرهنگ فارسی معین
• فرهنگ پهلوی، د. ن. مکنزی
• فرهنگ صبا، محمد بهشتی، نشر صبا