ویکی‌پدیا:اشتباه‌یاب
اشتباه‌یاب ابزاری است برای یافتن اشتباه‌های متداول املایی در میان متن‌های فارسی. به کمک این ابزار می‌توان اشتباه‌های املایی را به رنگ قرمز مشاهده کرد.
فعال‌سازی ویرایش
این ابزار به صورت پیش‌فرض بر روی ویکی‌پدیا فارسی فعال نیست. در صورتی که آن را قبلاً فعال نکرده‌اید به بخش ترجیحات من/ابزارها مراجعه نمایید. در بخش پشتیبانی از زبان‌ها می‌توانید این ابزار را فعال کنید.
روش کار ویرایش
این ابزار هشدارهایی برای موارد زیر نمایش می‌دهد:
- غلط املایی: موارد موجود در فهرست ویکی‌پدیا:اشتباه‌یاب/فهرست
- اشتباه تایپی یا اشتباه نوشتاری (موارد درستی که ابزار به اشتباه گزارش می‌دهد را به ویکی‌پدیا:اشتباه‌یاب/فهرست موارد درست اضافه کنید تا ابزار برای دفعات بعد آن را گزارش ندهد)
- القاب ممنوع: موارد ذکرشده در پایین فهرست ویکی‌پدیا:اشتباه‌یاب/فهرست
- ویکی کد اشتباه: مواردی که {{}}، [[]] به درستی در مقاله استفاده نشده‌باشند. (نویسهٔ قرینه و مکمل در متن نباشد)
- نویسهٔ غیراستاندارد: عبارت‌هایی که دارای نویسهٔ مشابه فارسی مانند نویسه‌های عربی، اردو و… هستند را مشخص می‌کند که ساده‌ترین روش اصلاح آنها یک بار اجرای کد ابرابزار بر روی مقاله است.
- عبارت غیررسمی: عبارت‌هایی که در زبان محاوره‌ای کاربرد دارند و در متون رسمی و دانشنامه‌ای استفاده از آنها مجاز نیست.
- مشکوک به فحاشی: مواردی که عبارت مشکوک به فحاشی در متن باشد.
- پیوند به ابهام‌زدایی: در صورتی که در مقاله پیوند به ابهام‌زدایی باشد آن را نشان می‌دهد باید آن را در حالت ویرایش با پیوند درست و بدون ابهام جایگزین کنید. (وپ:ازپیوندصاز را برای اطلاع بیشتر مطالعه کنید)
- علامت گیومه فارسی نامتقارن: در صورتی که در مقاله یکی از علامت‌های گیومهٔ فارسی «و» متناظرشان نباشد این خطا نمایش داده می‌شود و همهٔ گیومه‌های درون متن را پر رنگ می‌کند تا راحت‌تر بتواند دنبال آن موردی که متناظرش نیست بگردید.
- نکتهٔ ۱: با کلیک کردن بر روی ۱ و ۲ در کادر بالای صفحه می‌توانید آنها را به صورت خودکار و بدون رفتن به صفحهٔ ویرایش در متن جایگزین کنید.
- نکتهٔ ۲: با کلیک کردن بر روی ۳ و ۴ در کادر بالای صفحه اشتباهات مذکور را در متن به شما نشان می‌دهد که لازم است بعد از قضاوت در مورد آنها در صورت لزوم آنها را حذف یا اصلاح کنید.
- نکتهٔ ۳: می‌توانید چند مورد را پشت سر هم با کلیک انتخاب کنید و با زدن دکمه‌ای که ظاهر می‌شود همهٔ آنها را در یک ویرایش جایگزین کنید.
- نکتهٔ ۴: با زدن دکمهٔ «همه موارد درست است!» کلمات مشکوک به اشتباه در کوکی مرورگر ذخیره می‌شوند و تا زمانی که کوکی مرورگر خالی نشده‌است (معمولا یک روز) این کلمات در هیچ مقاله‌ای برای آن کاربر به عنوان اشتباه نشان داده نمی‌شوند.
دکمهٔ ذخیره در زیرصفحه: همهٔ موارد برای این مقاله درست است! ویرایش
این دکمه به دلیل خطاهای متعدد کاربران فقط برای کاربران گشت‌زن فعال است.
با زدن دکمهٔ ذخیره در زیرصفحه: همهٔ موارد برای این مقاله درست است! تمام موارد پیشنهادی در زیرصفحه ذخیره می‌شوند و دیگر ابزار آن کلمات را به عنوان مشکوک به اشتباه پیشنهاد نمی‌دهد.
- سؤال۱: اشتباهاً دکمه را زدم و تعدادی از کلمات پیشنهادی واقعاً اشتباه تایپی یا املایی هستند چه کنم؟
- پاسخ: نگران نباشید کافی‌ست به زیرصفحهٔ ویکی‌پدیا:اشتباه‌یاب/موارد درست/نام صفحه مراجعه کنید مثلاً برای ایران به ویکی‌پدیا:اشتباه‌یاب/موارد درست/ایران و کلمه یا کلماتی که اشتباه تایپی یا املایی دارند را از آنجا حذف کنید و دفعهٔ بعد که به مقالهٔ مذکور بروید آن را از نو به شما پیشنهاد می‌دهد.
- سؤال۲: چه کلماتی باید در زیرصفحه قرار بگیرند؟
- پاسخ: فقط کلماتی که برای آن مقالهٔ خاص یا تعداد محدودی مقاله درست هستند مثلاً اسم خاص یک فرد که زیاد پرکاربرد نیست یا اسم خاص یک مکان. برای کلمات پرکاربرد مثلاً افعال باید بر روی کلمه کلیک کنید و با کلیک بر روی دکمهٔ قرمز آن را به فهرست کلمات پرکاربرد و درست بیافزایید.
تذکرهای مهم ویرایش
- تذکر۱: همهٔ القاب نادرست نیستند و اگر در اسم خاص استفاده شده‌باشند نمی‌توان آنها را حذف کرد، مانند چهارده معصوم.
- تذکر۲: همهٔ موارد مشکوک به اشتباه، غلط نیستند و بعضی از آنها به دلیل محدود بودن کتابخانهٔ لغت ابزار اشتباه‌یاب گزارش شده‌اند. (به همین دلیل در ابزار از عبارت «مشکوک به اشتباه» استفاده‌شده‌است) برای گسترش کتابخانهٔ لغت ابزار، کافی است بر روی لغت مورد نظر کلیک کنید و در صورتی که آن لغت پرکاربرد و درست است، دکمهٔ افزودن به فهرست لغات پرکاربرد و درست را بزنید و سپس دکمهٔ Ok را کلیک کنید.
ابهام‌زدایی پیوندها ویرایش
ابهام‌زدایی پیوندهایی که درون صفحه هستند به دو روش مقدور است:
- به کمک ابزار وپ:اشتباه‌یاب با جایگزنی کلمه با کلمات پیشنهادی (که ابزار از متن پیوند ابهام‌زدایی آن را استخراج می‌کند) مثلاً در وپ:تملا اگر بر روی کلمهٔ شیر کلیک کنید. به شما مواردی مانند «شیر (مایع)»، «شیر (گربه‌سانان)»، «شیر (تأسیسات)» و… پیشنهاد می‌دهد که می‌توانید یکی از آنها را انتخاب کنید.
- به کمک کلیک کردن روی دکمهٔ ابهام‌زدایی با ابزاری دیگر به ابزاری دیگر هدایت می‌شوید که کافی‌ست بر روی بخش‌هایی از متن که قرمز شده‌اند کلیک کنید تا گزینه‌های پیشنهادی برای ابهام‌زدایی را به شما پیشنهاد دهد و همچنین قابلیت بدون پیوند کردن را هم دارد.
فهرست ویرایش
برای افزودن واژه‌ها به فهرست، به نشانی ویکی‌پدیا:اشتباه‌یاب/فهرست مراجعه کنید و اشتباه‌های املایی را در زیر ستون اشتباهات و شکل درست آن را در زیر ستون سوم قرار دهید.
چند نکته ویرایش
لطفاً قبل از ویرایش در این صفحه به نکات زیر توجه کنید:
- نکتهٔ ۱: فاصلهٔ ابتدای هر خط را حذف نکنید.
- نکتهٔ ۲: فقط طبق اسلوبِ غلط||درست کلمات موردنظر را به این فهرست بیفزایید.
- نکتهٔ ۳: هرگز از ابزار یا ابزارهای ویرایشی در این صفحه استفاده نکنید، زیرا این ابزارها بعضی از اشتباهات را که عمداً آورده شده‌اند درست می‌کنند.
- نکتهٔ ۴: غلط‌های مرسوم و بر پایهٔ شیوه‌نامهٔ فرهنگستان زبان و ادب فارسی را به این فهرست وارد کنید.
- نکتهٔ ۵: به بخش‌بندی بر پایهٔ غلط املایی و غلط گرته‌برداری و اسم خاص توجه کنید و هر کدام را در زیر بخش حرف اولش بنویسید.
- نکتهٔ ۶: این ابزار از روی تولوز بنیاد اجرا می‌شود و برای به‌روزرسانیِ ابزار، بعد از تغییر در فهرست زیر دکمهٔ به‌روزرسانی را بزنید.
- نکتهٔ ۷: این ابزار در فضاهای نام مقاله، ویکی‌پدیا، راهنما کار می‌کند و اشتباهات آنجا را نشان می‌دهد.
- نکتهٔ ۸: لطفاً مواردی را که فقط اشاره به همزه گذاری یا تنوین گذاری دارند در این فهرست قرار ندهید، زیرا: ۱) برای کاربران عادی نوشتن این نویسه‌ها دشوار است؛ ۲) در اکثر مقاله‌ها رعایت نشده‌اند؛ در نتیجه تقریباً همهٔ مقاله‌ها قرمز می‌شوند! مثلاً
'''مساله||مسأله'''را به مجموعه نیفزایید. - نکتهٔ ۹: فقط کاربران تأییدشده می‌توانند این فهرست را ویرایش کنند.
- نکتهٔ ۱۰: در بخش القاب لطفاً علامت * را از ابتدای خط حذف نکنید.
- نکتهٔ ۱۱: برای فهرست سفید یا کلماتی که درست هستند و عدم نمایش آنها در ابزار، می‌توانید آنها را به ویکی‌پدیا:اشتباه‌یاب/فهرست موارد درست بیفزایید.
مشکل در اجرای ابزار ویرایش
این ابزار در مرورگرهای کروم (رایانه و موبایل)، فایرفاکس، اینترنت اکسپلورر، سافاری (رایانه و موبایل) بررسی شده‌است و مشکلی ندارد. البته استفاده کروم از سوکت‌های خاص به دلایلی نامعلوم گاهی خطای ERR_SPDY_PROTOCOL_ERROR در console مرورگر می‌دهد که لازم است به روش زیر عمل کنید:
chrome://net-internals/#events&q=type:SPDY_SESSION%20is:activeرا در نوار نشانی در بالای مرورگر کروم کپی کنید و به آن آدرس بروید.- بر روی دکمهٔ مثلث در سمت راست بالا کلیک کنید.
- بر روی دکمهٔ
Flush Socketsکلیک کنید.
اکنون باید ابزار در مرورگر کروم بدون مشکل عمل کند. فعلاً هر از چندی باید این عمل را انجام دهید تا مشکل با کروم حل شود. اگر درست نشد یک بار در ترجیحات/ابزارها گزینهٔ برگرداندن تمام تنظیمات پیش‌فرض (در تمامی قسمت‌ها) را بزنید و فقط این ابزار را فعال کنید.
اگر باز هم خطای مذکور رفع نشد، chrome://net-internals/#sockets را در نوار نشانی مرورگر کپی کنید و بر روی دکمهٔ Flush Socket Pools کلیک کنید.
همکاری ویرایش
فعال‌ترین کاربران ویرایش
در این آمار (کوئری) نام ۲۰ کاربر فعال، فهرست شده‌است.
| user_name | revisions |
|---|---|
| user:Modern Sciences | ۱۶۶۴ |
| user:Poya-P | ۱۲۵۵ |
| user:Majidhenry | ۱۲۳۷ |
| user:مهرنگار | ۱۱۶۶ |
| user:Mahdi Mousavi | ۱۰۶۹ |
| user:Gharouni | ۱۰۳۹ |
| user:Kamranazad | ۱۰۱۸ |
| user:Farzan44 | ۹۵۱ |
| user:Sajjad.mn | ۹۲۶ |
| user:Hosseiniran | ۹۱۱ |
| user:ایستاده در شب | ۸۴۲ |
| user:Zhilbert | ۷۸۲ |
| user:کوروش تهرانی | ۷۵۱ |
| user:Yamaha5 | ۷۰۰ |
| user:Hootandolati | ۶۲۱ |
| user:Didbang | ۶۱۹ |
| user:Freshman404 | ۵۹۸ |
| user:Kian | ۵۸۴ |
| user:Ladybloomextract | ۴۸۶ |
| user:SalmanZ | ۴۸۵ |
| user:ArefKabi | ۴۶۳ |
| user:فدایی جوان | ۴۴۵ |
| user:Sepidar | ۴۱۴ |
| user:Kave | ۴۰۴ |
| user:Hamid Hassani | ۳۷۸ |
| user:RAHA68 | ۳۴۵ |
| user:Huji | ۳۰۵ |
| user:Enik | ۲۹۹ |
| user:SlowManifesto | ۲۹۶ |
| user:Nightdevil | ۲۹۳ |
| user:Behnam N | ۲۶۷ |
| user:Elajan | ۲۴۵ |
| user:کامران اورفه | ۲۴۱ |
| user:Mohammad | ۲۳۶ |
زیرصفحه‌های پروژه ویرایش
- ویکی‌پدیا:اشتباه‌یاب/تمرین: برای آزمایش کردن ابزار
- ویکی‌پدیا:اشتباه‌یاب/تست: نمایش‌دهندهٔ عملکرد درست یا نادرست ابزار
- ویکی‌پدیا:اشتباه‌یاب/فهرست: فهرست غلط‌های املایی و القاب
- ویکی‌پدیا:اشتباه‌یاب/فهرست/غیررسمی: فهرست عبارت‌های غیررسمی
- ویکی‌پدیا:اشتباه‌یاب/فهرست/غیررسمی/به فهرست افزوده شود: فهرست مواردی که باید به عنوان عبارت غیررسمی به ربات شناسانده شود.
- ویکی‌پدیا:اشتباه‌یاب/فهرست/غیررسمی/از فهرست حذف شود: فهرست مواردی که به اشتباه به عنوان عبارت غیررسمی شناخته‌شده‌اند.
- ویکی‌پدیا:اشتباه‌یاب/فهرست موارد درست: فهرست مواردی که ابزار نمی‌شناسد و باید آنها را به عنوان درست بشناسد.