ویکی‌پدیا:انسدادگرا نباشید

انسدادگرا کسی است که جلوی یک تغییر را صرفاً به این خاطر می‌گیرد که با اهداف شخصی یا گروهی‌اش سازگار نیست (نه به این خاطر که آن تغییر خودش چیز بدی است). این انشا سعی می‌کند مصادیق انسدادگرایی در ویکی‌پدیا را برشمارد و توضیح بدهد که به عنوان یک ویرایشگر ویکی‌پدیا، چرا باید تلاش کنید که انسدادگرا نباشید.

مصادیق

کاربری که انسدادگرا است، وقتی پیشنهاد تغییری مطرح می‌شود، به دلایلی غیر مرتبط جلوی این تغییر می‌ایستد و برای جلوگیری از تغییر دست به اقدامات غیرمتمدنانه می‌زند. در زیر برخی مثال‌های انسدادگرایی آمده‌است.

نکته: در مثل مناقشه نیست. قرار نیست این مثال‌ها به کاربر خاصی یا ماجرای خاصی در ویکی اشاره کنند. اما اگر شباهت‌هایی می‌بینید، حتماً فکر کنید که آیا انسدادگرایی در کار بوده یا نه.

نظر مخالف به دلایل نامربوط یا جانبی

عده‌ای از کاربران برای تغییر رنگ پس‌زمینهٔ ویکی‌پدیا نظرخواهی ایجاد می‌کنند اما موفق نمی‌شوند. دو هفته بعد، نظرخواهی جدیدی ایجاد می‌کنند که دست کم روشی ساده برای همهٔ کاربران فراهم شود تا رنگ پس‌زمینهٔ ویکی را با یک کلیک بتواند به دلخواهشان تغییر بدهند. کاربری به پیشنهاد دوم رأی مخالف می‌دهد چون «همین دو هفته پیش یک پیشنهاد دیگر مطرح کرده بودند که ناموفق بود.»

این یعنی کاربر مخالف حتی حاضر نیست راجع به خود پیشنهاد فکر کند و نظر بدهد؛ به جایش راجع به تلاش گروه دیگر کاربران نظر می‌دهد.

لطفاً راجع به خود پیشنهادها نظر بدهید!

یک‌دندگی

یک گروه کاربران سعی می‌گویند باید صفحهٔ اصلی سه ستون داشته باشد تا بتوان تنوع زیادی در مطالب این صفحه داشت. گروه دیگر می‌گویند باید صفحهٔ اصلی یک ستون داشته باشد تا تمرکز مخاطب را بیشتر به خود جذب کند. گروهی که حامی سه ستون بودند، بالاخره حاضر می‌شوند کمی کوتاه بیایند و به داشتن دو ستون راضی می‌شوند. اما گروه مقابل پایش را در یک کفش می‌کند که «هر چیزی به جز طراحی یک ستونه، قابل قبول نیست».

این یعنی گروه مخالف، می‌خواهند آن قدر پافشاری کنند تا طرف دیگر به حرفشان تن بدهد. یعنی گروه مخالف قادر نیستند با استدلال منطقی حرفشان را به کرسی بنشانند پس به جایش با یکدندگی می‌خواهند کار را به جایی برسانند که صبر طرف مقابل زودتر از خودشان تمام شود.

یک‌دنده نباشید! به خاطر داشته باشید برای رسیدن به توافق، یک قدم باید شما بردارید و یک قدم طرف مقابل. اگر شک دارید از جواد ظریف بپرسید!

وراجی

یک گروه از کاربران می‌خواهد سیاست حذف را تغییر بدهد به شکلی که صفحه‌های نامزد حذف سریع را نشود تا ۷۲ ساعت حذف کرد. طرف مقابل گزینه‌های مثل حذف زمان‌دار را یادآور می‌شود. اما یکی دو نفر از گروه اول، شروع می‌کنند قصه‌های طولانی نوشتن راجع به این که تعریف «حذف سریع» چیست، «رسالت ویکی‌پدیا» چه باید باشد، چرا شرایط ویکی‌پدیای فارسی از یک هفته پیش تا امروز فرق کرده و هزار موضوع دیگر. نوشته‌هایشان هم معمولاً خیلی طولانی است و گاهی چند پاراگراف می‌شود.

این گروه کاربران با وراجی باعث می‌شوند بحث‌ها به قدری طولانی شود که گروه مقابل حوصلهٔ خواندن و پاسخ دادنش را نداشته باشند. بعد هم با استناد به سیاست‌هایی نظیر وپ:سکوت می‌گویند «کسی جواب حرف ما را نداد پس لابد مشکلی با آن ندارند»! از سوی دیگر با پرگویی، طرف مقابل را خسته می‌کنند تا جایی که طرف مقابل نتواند منطقی بحث کند و در یک جا دچار اشتباه بشود (مثلاً استدلالی غلط بکند یا حرفی کنایه‌آمیز بزند) بعد این را پیراهن عثمان می‌کنند برای بحث بیشتر!

وراج نباشید! به قول شاعر «کم گوی و گزیده گوی چون دُر». اطناب نشان می‌دهد که خودتان هم هنوز این قدر راجع به حرف خودتان مطمئن نیستید که بتوانید در یک جملهٔ کوتاه ولی اثرگذار بیانش کنید.

فعالیت حزبی

کاربری با مدیران مشکل دارد (مثلاً چون فکر می‌کند مدیران قدرت‌طلب هستند). در نتیجه با هر پیشنهادی که یک مدیر شروعش کند مخالفت می‌کند.

این یعنی کاربر ویکی‌پدیا را عرصه‌ای برای دعوای شخصی می‌داند. چنین کاربری کلاً ویکی‌پدیا را اشتباه گرفته‌است.

ویکی‌پدیا یک دانشنامه است! این را هرگز فراموش نکنید. اگر دیگران به شما راجع به شخصی کردن مسائل تذکر دادند اول به خودتان شک کنید نه به آن‌ها!

معایب

انسدادگرایی در ویکی‌پدیا به چند دلیل مذموم است:

1. انسدادگرایی یک نوع رفتار سیاسی و حزبی است. ویکی‌پدیا محلی برای تمرین رفتارهای سیاسی و حزبی نیست. (اگر جملهٔ قبلی را قبول ندارید، ویکی‌پدیا جای شما نیست. دست از سر ویکی بردارید.)
2. انسدادگرایی یعنی اولویت دادن به خواسته‌های خودتان و اهمیت ندادن به اهداف پروژه. انسدادگرایی نشانه‌ای از میزان خودخواهی شماست.
3. انسدادگرایی نشانه‌ای است از ضعف شما در حوزهٔ منطق و کار گروهی. اگر نه، به جای انسداد، با گفتگوی منطقی کمک می‌کردید یک پیشنهاد بد به یک پیشنهاد خوب تبدیل شود.

تعبیر و چاره‌جویی

این که کسی شما را انسدادگرا توصیف کند مصداق توهین نیست. انسدادگرا بودن، مثل یکدندگی یا پرحرفی است. این که به کسی بگویند پرحرف است، توهین به او نیست اما احتمالاً ناراحتش می‌کند چون احتمالاً حقیقت است!

همچنان که بعید است بشنوید به کسی که کم حرف است بگویند وراج، یا به کسی که انعطاف‌پذیر است بگویند یک‌دنده، بعید است که به کسی که اهل کارگروهی و استدلال منطقی باشد هم بگویند انسدادگرا. اگر کسی به شما این نسبت را داد، اول به خودتان شک کنید.

یک چیز انسدادگرایی را از دیگر خصوصیات فردی مثل وراجی یا یکدندگی مستثنا می‌کند: انسدادگرایی غالباً سوگرایانه است. آدم وراج در همه جا پرحرفی می‌کند، اما آدم انسدادگرا فقط وقتی ضرر شخصی در میان باشد (مثلاً مجبور باشد به اشتباه بودن حرفی که قبلاً زده اعتراف کند، یا قدمی بردارد که دوستانش مخالفش هستند، یا کاری کند که طرف مقابل را خوشحال می‌کند) این صفت را بروز می‌دهد.