ویکی‌پدیا:راهنمای دانشجویی
این راهنما برای دانشجویانی نوشته شده است که از ویکی‌پدیا برای تکلیف کلاسی استفاده می‌کنند.
برای مشارکت در ویکی‌پدیا، نیاز است که بدانید:
- اثبات‌پذیری چیست:
- از آنجایی که ویکی‌پدیا، دانشنامه‌ای آزاد است، هر کسی می‌تواند آن را ویرایش کند. اما فقط مطالبی در آن باقی می‌مانند که اثبات‌پذیر باشند، به این معنا که خوانندگان ویکی‌پدیا بتوانند اطلاعاتی را که از اینجا بدست آورده‌اند را با منابع قابل اعتماد دیگر بررسی کنند. مطالب مشکوک یا شک‌برانگیز، و تمامی نقل قول‌ها باید به منبعی قابل اعتماد و منتشرشده در کتاب‌ها، ژورنال‌ها و وب‌گاه‌های تخصصی ارجاع داده شده‌باشند.
- سرشناسی چیست:
- سرشناسی محکی است که توسط ویرایشگران برای تصمیم‌گیری در مورد اینکه آیا یک موضوع می‌تواند مقالهٔ خودش را داشته باشد یا نه به کار می‌رود. اطلاعات روی ویکی‌پدیا باید اثبات‌پذیر باشند؛ اگر هیچ منبع دست سومی دربارهٔ موضوع یافت نمی‌شود، آنگاه آن موضوع نباید مقاله‌ای جداگانه بدارد. موضوع مقاله‌ها باید سرشناس یا «درخور توجه» باشند. تشخیص سرشناسی الزاماً به موضوعاتی نظیر شهرت، اهمیت یا آوازه بستگی ندارد.
- تحقیق دست اول چیست:
- ویکی‌پدیا تحقیق یا تفکرات دست اول را چاپ نمی‌کند. هر آنچه در ویکی‌پدیا می‌آید باید توسط منابع معتبر به چاپ رسیده باشد. مقالات نمی‌توانند شامل هرگونه تحلیل جدید یا کنار هم گذاشتن مطالب چاپ شده به‌گونه‌ای باشند که در کنار همدیگر دیدگاه خاصی را پیش برده که هیچکدام از آن منابع به تنهایی و به وضوح از آن دیدگاه حمایت نکنند.
- حق تکثیر چیست:
در بیشتر موارد موارد کپی خط‌به‌خط از وب‌گاه‌ها، وبلاگ‌ها یا کتاب‌ها خلاف قانون حق تکثیر اینجا است. به‌جای کپی و پیست (copy/paste) کردن مطالب، می‌توانید آن را با انشای خودتان به طور کامل بازنویسی کنید. مقاله‌های ناقض حق تکثیر به دست مدیران حذف خواهند شد.
قوانین ویکی‌پدیا بر ۵ رُکن اصلی استوار است، نیاز است که بدانید:
- ویکی‌پدیا یک دانشنامهٔ آنلاین است.
- ویکی‌پدیا دیدگاهی بی‌طرف دارد.
- ویکی‌پدیا یک محتوای آزاد است.
- ویکی‌پدیا در موارد اختلاف، شیوه‌های خاصی دارد.
- قوانین ویکی‌پدیا تغییرناپذیر نیستند.
برای ویرایش مقالات یا ساخت مقالات جدید، نیاز است که بدانید:
- عنوان مقاله چیست:
- هر مقاله در ویکی‌پدیا، تحت یک عنوان شناخته می‌شود. برای اینکه مقاله‌های موجود را ویرایش کنید، یا قصد ایجاد مقالهٔ جدیدی را دارید باید نام آن‌ها را در کادر جستجو یا ویژه:جستجو وارد کنید.
- منبع و پانویس چیست:
- رده‌بندی چیست:
- رده‌ها جایی هستند که مطالب مرتبط باهم را در آن نگهداری می‌کنند تا دسترسی به آن مقالات آسان‌تر شود. هر صفحه‌ای از ویکی‌پدیا باید دست کم به یک رده تعلق داشته باشد. صفحه‌های رده‌بندی‌شده باید در ویژه‌ترین رده‌هایی که از نظر منطقی به آن تعلق دارند رده‌بندی شوند؛ مثلاً برای مقالهٔ محمدرضا شجریان باید ردهٔ رده:خوانندگان موسیقی سنتی ایرانی اهل ایران به آن اضافه شود.بدیهی‌ست که در افزودن رده‌ها محدودیتی از نظر تعداد وجود ندارد. برای افزودن رده، کافی‌ست در انتهای نوشتار [[رده: نام رده]] را اضافه کنید. (به‌جای نام رده ردهٔ مناسب را اضافه کنید.) توضیحات کامل‌تر در ویکی‌پدیا:رده‌بندی موجود است.
- میان‌ویکی چیست:
- میان‌ویکی‌ها پیوندهای بین‌زبانی هستند که بین مقاله‌ها در زبان‌های مختلف، ارتباط برقرار می‌کنند. فرض کنیم شما مقالهٔ محمدرضا شجریان را در ویکی‌پدیای فارسی ایجاد کردید و ممکن است این هنرمند در ویکی‌پدیاهای دیگر مثلاً ویکی‌پدیای انگلیسی هم مقاله داشته باشد. پس از اینکه مقاله را در ویکی‌پدیای فارسی ایجاد کردید، مطابق عکس روبه‌رو (شکل ۱) با کلیک کردن بر روی دکمهٔ افزودن پیوند در نوار سمت راست پنجره‌ای باز می‌شود (شکل ۲) که می‌توانید نام زبان مورد نظر و عنوان صفحه در آن زبان را وارد کنید و بعد از زدن دکمهٔ تائید، میان‌ویکی افزوده می شود. مثلاً در قسمت زبان en برای ویکی‌پدیای انگلیسی و در بخش عنوان Mohammad-Reza Shajarian را برای عنوان مقاله وارد می‌کنیم. اگر مقالهٔ شما میان‌ویکی نداشت یا موفق به پیدا کردن میان‌ویکی در زبان‌های دیگر نشدید، کافی‌ست نام مقاله‌تان را در ویکی‌پدیا:راهنمای دانشجویی/میان‌ویکی وارد کنید تا یکی از کاربران آن را اضافه کند.
- اگر همهٔ توضیحات بالا را مطالعه کرده‌اید، می‌توانید شروع کنید! روی ویکی‌پدیا:ایجاد مقاله کلیک کنید و با توجه به راهنمای گام به گام آن، مقالهٔ جدیدی ایجاد کنید. فراموش نکنید که دیگر ویرایشگران ویکی‌پدیا، افرادی مانند شما هستند که همیشه می‌توانید روی کمک آن‌ها حساب کنید. اگر نیاز به کمک داشتید در اینجا بپرسید یا در صفحهٔ بحث کاربران فعال پیام بگذارید.
اگر علاقه‌مندید که حرفه‌ای‌تر ویرایش کنید، آموزش گام به گام برای دانشجویان که برای شما نوشته‌شده را مطالعه کنید. از ویکی‌نویسی لذت ببرید!