ویکی‌پدیا:راهنمای عملکرد مدیران/بستن
قطع دسترسی برای محافظت پروژه از آسیب‌ها و کاهش مشکلات اینچنینی و احتمالی در آینده است. استفاده درست و به‌جا از بستن می‌تواند به جلوگیری از رفتارهای مشکل‌ساز قریب‌الوقوع کمک کند و مانع اختلال در ویکی‌پدیا شود.
وقتی بستن جایز نیست ویرایش
هنگامیکه به نظر می‌رسد، در مورد موضوعی تعارض منافع دارد یا مستقیماً در بحثی درگیر است، نباید خودش شخصاً قطع دسترسی را انجام دهد. در چنین شرایطی باید از مدیر دیگری بخواهد تا به عنوان میانجی در بحث ورود کرده و تصمیمات لازم را اتخاذ کند.
در موارد ساده‌تر و آشکارتر، (به عنوان مثال خرابکاری)، اجتماع ویکی‌پدیا بستن را از سوی هر مدیری - حتی مدیر درگیر - تأیید می‌کند و آن را بر این اساس که احتمالاً هر مدیر معقولی به همین نتیجه خواهد رسید، جایز می‌شمارد. اما هنگامیکه مدیر در میزان درگیر بودن و میزان آشکار بودن اخلال، شک دارد، می‌تواند آن را در تابلوی اعلانات گزارش کرده و اجازه دهد سایر مدیران اقدام مناسب را انجام دهند.
به یاد داشته باشید که حتی اگر شما بستن را هنگامی انجام داده باشید که اصلاً در آن درگیر نیستید و بستن را به شیوه‌ای مسئولانه و بی طرفانه و کاملاً برپایهٔ سیاست‌ها و رویهٔ جاری انجام می‌دهید باز هم به یاد داشته باشید که شما در حال توقف شخص دیگری از مشارکت در کمک به بزرگترین پروژه دانشنامه جهان هستید و شخص مورد نظر بعید است که واکنش مثبتی به این کار نشان دهد؛ پس اگر شک و تردیدی دارید، مسدودسازی را در آن مورد به مدیر دیگری بسپارید.
وقتی بستن جایز است
ویرایش
| Common User block templates | |||
|---|---|---|---|
| موقتی | بی پایان | ||
| خرابکاری: | {{uw-vblock}} |
{{uw-voablock}}
| |
| سه‌برگردان: | {{uw-3block}} |
— | |
| هرزنامه‌نویسی: | {{uw-sblock}} |
{{Spamblock}}
| |
| نام کاربری: | — | {{uw-ublock}}
| |
| تهدیدهای قانونی: | — | {{uw-lblock}}
| |
| اردک: | — | {{uw-spoablock}}
| |
| آزارواذیت: | {{uw-hblock}}
| ||
| بستن عمومی: | {{uw-block}} |
{{uw-blockindef}}
| |
یک نکته مهم که باید به‌یاد داشته باشید این است که ما دسترسی کاربران خاطی را برای محافظت از دانشنامه از آسیب مسدود می‌کنیم. بستن نباید به منظور تنبیه مشارکت کننده انجام شود. بستن اغلب برای موارد زیر استفاده می‌شود:
- خرابکاری مداوم؛
- جنگ ویرایشی مداوم؛
- بی‌نزاکتی مداوم؛
- آزارواذیت مداوم؛
- هرزنامه‌نویسی مداوم؛
- نقض قانون سه‌برگردان به‌هنگام جنگ ویرایشی؛
- دور زدن قانون حساب زاپاس;
- نقض مداوم موارد دیگر که مخالف سیاست‌ها و رهنمودها؛
- حمله‌های دائمی و مُصرّانه؛
- ایجاد تهدید قانونی (شامل حمله‌های بیرون از دانشنامه هم می‌شود)؛
- نوشتن مصرانهٔ موارد خلاف سیاست زندگی‌نامه زندگان؛
گاهی اوقات بستن دسترسی برای ادامه یافتن و دچار وقفه نشدن بحث‌ها استفاده می‌شود. مدت زمان بستن، بستگی به این دارد که شما فکر می‌کنید چه مدت نیاز است تا دانشنامه از رفتارهای اخلال گرانه، محافظت شود. مدت زمان استاندارد برای بیشتر بسته شدن‌ها، ۲۴ ساعت است. بستن بر پایهٔ جنگ ویرایشی (از جمله وپ:سه‌برگردان و جنگ ویرایشی) معمولاً ۲۴ ساعت در نظر گرفته می‌شود اما برخی مدیران -بسته به نوع تخلف و شدّت آن- ترجیح می‌دهند ۳۱ ساعت را اعمال کنند. حساب‌های زاپاس اردک که برای دور زدن بستن ساخته شده‌اند، بی پایان بسته می‌شوند اما آی‌پیهای اردک، تنها بسته شدن موقت و کوتاه‌مدّت دریافت خواهند کرد. بستن برپایهٔ اخلال در بحث‌ها معمولاً تا پایان بحث مورد نظر و رسیدن بحث به نتیجه، تنظیم می‌شوند. اگر از توینکل استفاده می‌کنید در آن، مدت زمان لازم برای بستن تعبیه شده است.
اغلب بستن یک کاربر هنگامی صورت می‌گیرد که همچنان و به‌رغم هشدارهای مکرّر به خرابکاری ادامه می‌دهد. چنین بستنی باید پس از هشدار نهایی (مربوط به یک قالب هشداردهنده سطح ۴) به کاربر در مورد خرابکاری رخ دهد اما این یک راهنماست، نه یک قانون سخت و صریح. توصیه می‌شود که همیشه هشدار الگو پیش از بستن استفاده شود اما از طرفی و در شرایط خاص، الزامی هم ندارد. حساب‌های تک‌منظوره یا حساب‌هایی که فقط برای خرابکاری ساخته شده‌اند می‌توانند بدون هشدار یا با هشدار کمتر بسته شوند. در موارد خرابکاری‌های فاحش و شدید و در مواردی مانند ترویج نفرت و نژادپرستی (قومی، مذهبی و..) یا تصاویر آپلود شدهٔ شوک‌آور، حتی یک هشدار هم نیاز نیست و می‌توانند مستقیماً بسته شوند. برخی از کاربران فقط نیاز به یک هشدار دارند، برخی دیگر به چندین هشدار نیازمندند. تصمیم بگیرید که شدّت رفتارتان نسبت به کاربر چگونه و تا چه حدّی باید تنظیم شود و همیشه احتمال نجات یک کاربر خوب از تبدیل شدن به یک کاربر بی ملاحظه را در نظر داشته باشید. برخی جاها آسان‌گیر و برخی جاها هم سخت‌گیر باشید و قضاوت خوبی ارائه دهید.
تشخیص و برخورد با ترول ویرایش
ممکنست ترول با هک حساب کاربری غیر فعّال، اقدام به ویرایش نماید. در چنین حالتی می‌توان با بررسیِ تاریخچهٔ ویرایش حساب، نکاتی را بررسی کرد. مثلاً حساب به یکبارگی دوباره فعّال شده و بلافاصله به ویرایش‌های غیرمنطقی و خارج از روال تاریخچهٔ مشارکت‌هایش می‌پردازد. یا به یکباره به طرفداری از یک ترول می‌پردازد یا اصرار بر ویرایش در مقاله‌ای دارد که به تازگی موردِ هجوم قرار گرفته است. در چنین شرایطی می‌توان درخواست بررسی حساب در وپ:دبک را در نظر گرفت و به حساب به خطر افتاده و ویکی‌پدیا:امنیت حساب کاربری فکر کرد یا اقدامات ضروری تری را برای محافظت از دانشنامه انجام داد.
تهدید ویرایش
معمولاً وقتی تهدید به اُرگانی در خارج از ویکی‌پدیا صورت گیرد، حساب کاربر «بی‌پایان» بسته می‌شود؛ تا زمانی که کاربر تهدید خود را پس گرفته و به اشتباهش پی برد. در چنین شرایطی باید دسترسی به صفحهٔ بحث برایِ کاربر، باز بماند.
بازکردن/بستن کاربران
ویرایش
پس از بستن کاربر، باید پیامی در صفحهٔ بحث کاربر در مورد دلیل بستن و مدّت آن گذاشته شود و دسترسی کاربر برای ویرایش صفحهٔ بحث خود باز بماند تا کاربر بتواند در صورت عدم رضایت از کُنش مدیر، نظر خود را با آگاه کردن مدیر، ابراز کند.
گفت‌وگو با مدیر دیگر برای باز کردن ویرایش
مدیران نباید با حسن نیت یا هر دلیل دیگری، کاربری را که توسط مدیری دیگر بسته شده است از مسدودسازی برهانند. اگر شما می‌خواهید مسدودیت دسترسی یک کاربر که توسط قضاوت مدیر دیگری انجام شده را کم کنید یا لغو کنید؛ بهتر است از همان مدیر بخواهید با در نظر گرفتن توضیحات شما، نسبت به رفع یا تخفیف انسداد دسترسی وی اقدام کند. اگر دسترسی شما به آن مدیر امکان‌پذیر نیست و دلایل خوبی برای رفع انسداد نیز وجود دارد، می‌توانید با گذاشتن یک یادداشت برای مدیر مسدودکننذهٔ اصلی در وپ:تام، دیگر مدیران را به بررسی اقدامات خود فرا بخوانید و آنان را آگاه کنید. این روند موجب جلوگیری از اختلاف میان مدیران و احترام به تصمیمات آنها است.
باز کردنِ حساب‌هایِ بی‌پایان بسته شده ویرایش
معمولاً بازگشاییِ حساب‌هایی که پیشتر، بی‌پایان بسته شده‌اند نهایتاً به صلاحِ دانشنامه نخواهد بود و بهتر است چنین حساب‌هایی دیگر بازگشایی نشوند. به ویژه هنگامی که یکبار، قبل‌تر با "ضمانت" باز شده و دوباره با تکرارِ همان رفتارها بسته شده است.
بستنِ آی‌پی ویرایش
بستنِ آی‌پیِ خرابکار بصورتِ تکی و پس از اخطارهایِ لازم و درصورتِ ادامهٔ خرابکاری و بی توجهیِ او به هُشدارها انجام می‌گیرد. زمانِ بستن نیز بسته به تشخیصِ مُدیر است اما معمولاً نبایستی آی‌پی را بلندمدّت بست چون آی‌پی‌ها دائماً عوض می‌شوند و در دستِ یک نفر نمی‌مانند.
بستنِ بازهٔ آی‌پی ویرایش
گاهی ممکنست یک نفر با تغییرِ سریع و پیاپیِ آی‌پی، اقدام به خرابکاری در صفحاتِ دانشنامه نماید. در چنین حالتی، بستنِ تک به تکِ آی‌پی‌ها بی فایده است. چون در واقع، آی‌پی ای را می‌بندید که بلافاصله به دستِ شخص ترک می‌شود و به یک نشانیِ جدید می‌رود. در این صورت بایستی یک بازهٔ آی‌پی را مسدود کرد تا جلویِ خرابکاری گرفته شود. البته بستنِ بازهٔ آی‌پی نیز بایستی کوتاه مدّت انجام گیرد تا موجبِ قطع دسترسیِ آی‌پی‌ها و مشارکت کنندگان واقعی نشود.
تعریفِ بازه‌ها و ابزارهایِ لازم ویرایش
بازه ها مجموعه ای از بلوک هایِ آی‌پی را در بر می گیرند. برایِ مثال؛ 148.20.57.0 می تواند تا 148.20.57.225 ادامه داشته باشد. وقتی عددِ آخر به 255 رسید، شماره ی بعدی 148.20.58.0 خواهد بود. که در واقع، 57 در شماره ها به 58 تبدیل می شود.
بازه ها می توانند به گروه هایِ بزرگ یا کوچک شکسته شوند: بلوکِ 4 کوچکترین بازه را دارد:
148.20.57.0 - 148.20.57.3,148.20.57.4 - 148.20.57.7,148.20.57.8 - 148.20.57.11, ...
ابزارهایِ تعیینِ بازهٔ آی‌پی ویرایش
برخی ابزارها نیز برایِ این کار وجود دارد که مدیران با کمکِ آنها می‌توانند خود را از زحمتِ محاسبهٔ بازه معاف نمایند. همچون:
WHOIS: هوایز ویرایش
- وبگاهِ دامِین‌تولز: احتمالاً ازجامع‌ترین ابزارهایِ WHOIS است. با این وجود شما نیاز به وارد کردنِ CAPTCHA دارید و همچنین جستجوهای تان نیز به حدود ۵۰ جستجو در روز محدود است. مطمئن شوید که نه تنها ASN بلکه نامِ شبکه را نیز بررسی کنید.
- هوایز گِیت‌وِی: نیاز به وارد کردنِ CAPTCHA نیست و همچنین محدودیت در تعدادِ جستجوها ندارید. فقط ممکنست گاهی نامِ برخی مکان ها را نمایش ندهد.
- Betacommand's WHOIS tool: بازه ای از ASN و CIDR را برایِ یک IP نمایش می دهد.
?ip=1.2.3.4 - For an up-to-date list of the most commons tools used when checking IPs, refer to {{anontools}}, passing it an IPv6 address if needed.