ویکی‌پدیا:گزیدن مقاله‌های خوب/شورش طبرستان

شورش طبرستان

خوب شد

معیارهای خوبیدگی برآورده شدند:

• نثر: متن را به جهت املایی و انشایی تصحیح کردم.
• تأییدپذیری: کلیهٔ مطالب منبع معتبر دارند.
• شمول: در حد گمخ کفایت می کند.
• بی‌طرفی: بیطرفانه است.
• پایداری: پایدار است.
• طراحی: خوب است.

با تشکر از محک--سید (بحث) ‏۲۶ ژانویهٔ ۲۰۱۸، ساعت ۱۲:۲۳ (UTC)

بحث زیر بسته شده است. لطفاً آن را تغییر ندهید. ادامهٔ دیدگاه‌ها باید در صفحهٔ بحث مناسب ثبت شوند. نباید ویرایش دیگری در این ریسه انجام شود.

---

پیشاخوبیدگی شورش طبرستان (۱۶۸ تا ۱۸۹ هجری)

ویرایش ورودی‌ها
اندازهٔ مقاله	۶۱٬۸۲۸
آیا مقاله ترجمه از ویکی‌های دیگر است؟	خیر
منبع‌دارکردن همهٔ مطالب
جایگزینی منابع نامعتبر (به‌خصوص منابع ویکیایی) با منابع معتبر
بررسی تک‌تک منابع ارجاع‌داده‌شده
استانداردسازی منابع با الگوهای یادکرد
افزودن الگو(ها)ی جعبهٔ اطلاعات
افزودن الگو(ها)ی جعبهٔ گشتن
افزودن رده و میان‌ویکی مناسب
افزودن تصاویر مناسب
پیوند به محتوا(ها)ی مرتبط در پروژه‌های خواهر
پیوند پایدار منابع برخط (کد)	به‌زودی انجام می‌شود
ناظر: بله

 شورش طبرستان (۱۶۸ تا ۱۸۹ هجری) (ویرایش | تاریخچه) • بحث • پی‌گیری

نامزدکننده: محک (بحث • مشارکت‌ها) ‏۵ سپتامبر ۲۰۱۷، ساعت ۰۵:۲۵ (UTC)

• مقاله حاضر شرح قیامی تاریخی است که مختصر و مفید در ویکی‌پدیا نوشته شده‌است. در منابع اولیه مطالب محدودند فلذا با رجوع به چند منبع و آوردن مطالبشان (که غالباً مشابه بود) قناعت شده‌است. محک ^ ‏۵ سپتامبر ۲۰۱۷، ساعت ۰۵:۲۵ (UTC)
  • @Sa.vakilian: سید جان بی‌زحمت نگاهی به این هم بندازید. محک ^ ‏۱۰ سپتامبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۲:۲۶ (UTC)

یک نگاه اولیه انداختم. به نظرم فعلا ما می توانیم را جلو ببریم تا بعد.--سید (بحث) ‏۱۰ سپتامبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۷:۳۰ (UTC)

@محک: من مقاله را اجمالا مرور کردم. ظاهرا سه شورش مختلف در زمان مهدی، هارون و معتصم است. لذا، بهتر است نام مقاله به شورش ها تغییر کند. موارد ذیل هم لحاظ شود:

• اگر ما با سه شورش مواجهیم مثل مقاله حمله روس ها ، بر همین اساس مقاله بخش بندی شود.
• معمولا خلافت پس از تسلط بر سرزمین یا سرکوب شورش یک معاهده با مردم محلی می بسته است که طبق آن جزیه می گرفته و با مردم تعامل می کرده است. اغلب این معاهدات هم در تاریخ ثبت است. در این مقاله درباره این موضوع سخنی گفته نشده است.
• گویا این شورش ها زمینه ساز زیدی شدن مردم بوده است یا در ان تاثیر داشته است. اما مقاله اطلاعات چندانی نمی دهد.
• خوب است در انتهای مقاله به زیدی شدن طبرستان و اینکه قیام های بعدی با رویکرد زیدی بوده است، اشاره شود. یعنی احتمالا شما بر این اساس این شورش ها را از قیام های بعدش جدا کرده اید. اما مقاله این موضوع را توضیح نمی دهد.
• از زمان مامون به بعد طاهریان مسئولیت امنیت سرزمین های شرقی خلافت را بر عهده داشتند و آنها شورشیان محلی را سرکوب می کردند. آیا مازیار را نیز طاهریان سرکوب کردند؟ در مقاله داعی کبیر نوشته اید:«طبرستان در دوران طاهریان، تحت نظر آنان اداره می‌شد. »--سید (بحث) ‏۱ اکتبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۹:۵۶ (UTC)

سید: پس از اسپهبد خورشید و پیش از داعی کبیر یک دوره‌ای داریم که طبرستان توسط خلفا فتح شده ولی مردم سرکش‌اند و هنوز اسلام را نمی‌پذیرند فلذا این شورش و شورش مازیار در کوهستان آغاز شدند و شورشیان تا فرصت می‌یافتند به سوی جلگه یورش می‌آورند. گرچه چندتایی دژ و قلعه در تملک اسپهبدان بود ولی نیروها مردم داوطلب بودند که هرگاه فرصت پیروزی و شورش بود، سر بر می‌آوردند و اگر احساس ضعف می‌کردند، باز به کوه می‌رفتند. شورش‌هایی که به رهبری وندادهرمزد کارنوندی در این سال‌ها انجام شد، همه یک شورش و جنگ واحد است فقط سه خلیفه رویکرد متفاوتی در برابر آن داشتند: اولی جنگید و شکست خورد، دومی رهبر شورش را دستگیر کرد و سومی صلح نوشت و امتیازاتی بین طرفین رد و بدل کرد. ضمن این که اگر نام «شورش‌های طبرستان» بر آن گذاریم، این نام شامل داعی و مازیار و... هم می‌شود. در کتب تاریخی جدید مقصود از شورش طبرستان همین شورش است شاید چون تنها باری است که مردم خود داوطلب به درگیری‌اند و تمامی شهرها و اسپهبدان همگی متحد هستند. تنها جایی که تفکیک در شورش طبرستان را دیده‌ام توسط دکتر حسین اسلامی در کتاب «تاریخ دو هزارساله ساری» بود که قیام سال ۱۸۰ (زمان هارون‌الرشید) را «قیام دوم طبرستان» و به دلیل قتلی ناموسی می‌داند.

@محک: متوجه هستم. منظور من هم روشن کردن همین بود، البته در مقاله. یعنی مقاله باید واضح در لید بگوید که این شورش ها میان پرده ای بین تسلط خلافت بر طبرستان با مرگ اسپهبد خورشید و برآمدن زیدیان است. یعنی دوره ای که خلافت می کوشید که بر طبرستان مسلط شود و مردم می خواستند سرباز زنند. نهایتا، هم منتج به استقرار زیدیه شد.--سید (بحث) ‏۲ اکتبر ۲۰۱۷، ساعت ۰۴:۳۱ (UTC)

آغاز جنبش زیدی را تا فردا به «پیامدها» می‌افزایم و درباره جزیه هم باید بگردم ببینم چه نوشتند.

در باب حکومت طاهریان بر طبرستان، خدا بخواهد فاز بعد که سروقت مازیار رفتم، توضیح کامل خواهم داد: در زمان شورش طبرستان این ناحیه تحت قلمرو ولایت ری بود ولی در زمان مامون به خراسان افزوده شد ولی مازیار از این قانون تبعیت نکرد و شخصاً مالیات را به عراق می‌فرستاد تا طبرستان را ولایتی جدا جا بزند. در جنگ با مازیار طاهریان نقش ویژه‌ای داشته‌اند. محک ^ ‏۱ اکتبر ۲۰۱۷، ساعت ۲۰:۴۰ (UTC)

@محک: کلا از زمان طاهر تا برآمدن یعقوب لیث کل سرزمین های شرقی شامل عراق عجم تحت سلطه مستقیم یا غیرمستقیم امیر خراسان بود و طاهریان همزمان رئیس شرطه بغداد هم بودند. اصلا سیاست مامون و معتصم این بود که هر کس از خلافت سر پیچی کند، طاهریان با وی درافتند و نه خود خلیفه.--سید (بحث) ‏۲ اکتبر ۲۰۱۷، ساعت ۰۴:۳۱ (UTC)

به جز جزیه باقی موارد اعمال شدند. محک ^ ‏۸ اکتبر ۲۰۱۷، ساعت ۰۶:۳۵ (UTC)

@محک: چند مورد اصلاحی:

• به نظرم نام مقاله باید «شورش های طبرستان (۱۶۸ تا ۲۲۵ هجری)» باشد. چون اولا اینها یک شورش نبوده است و ثانیا به این ترتیب می توان آنها را از شورش ها و قیام های بعدی که عمدتا توسط زیدیه رهبری شده است، مجزا کرد.--سید (بحث) ‏۲۱ اکتبر ۲۰۱۷، ساعت ۰۸:۲۲ (UTC)
• در بخش «زمینه ها» باید اطلاعات بیشتری ارائه شود و من در حدی که برای خوبیدگی کفایت کند با استفاده از مقاله اسپهبد خورشید افزودم. البته مقاله حمله مسلمانان به طبرستان بشدت ناقص است.
• به نظرم بخش بندی مقاله باید بر اساس شورش ها باشد و نه نام خلفا
• چرا قیام مازیار جزو این مقاله محسوب نشده است. این به همان مشکل اول برمی گردد که معلوم نیست عنوان شورش طبرستان ناظر به کدامین شورش هاست. --سید (بحث) ‏۲۱ اکتبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۰:۱۰ (UTC)
  • سلام @Sa.vakilian: در منابع نوین که به تاریخ طبرستان پرداخته‌اند، غالباً قیام مازیار از پدربزرگش (وندادهرمز) جدا بررسی شده و این‌ها با هم فرق دارند، لذا شورش طبرستان (۱۶۸ تا ۲۰۰ هجری) را ترجیح می‌دهم. (حتی میشه بازه رو کوچیک‌تر هم کرد)
  • نظر بنده در زمینه‌ی یکی بودن/نبودن این شورش(ها) نیز متفاوت است. شورش واحدی است که هر از چند گاهی حملات پراکنده‌ای را موجب می‌شده. این فرقش با en:Kurdish–Turkish conflict (1978–present) یا... چیه؟ بخش‌بندی بر اساس خلفا نیز به همین بهانه بوده که شورش جریان دارد، ولی هر خلیفه با اقدامات متفاوت خود سوی جریان را به جای متفاوتی می‌چرخاند. محک ^ ‏۲۱ اکتبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۴:۴۴ (UTC)

برای من فرقی ندارد که گستره مقاله چطور تعیین شود، بلکه تاکیدم بر شفافیت آن است. اگر دوست دارید بر شورش های متقدم تاکید کنید، مشکلی نیست. به نظرم اگر مبنای بخش بندی مراحل خود شورش باشد و نه اقدامات خلفا ، بهتر است. مثل این می ماند که تاریخ جمهوری اسلامی را بر اساس ادوار ریاست جمهوری امریکا بنویسیم.--سید (بحث) ‏۲۱ اکتبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۴:۵۷ (UTC)

@Sa.vakilian: محک ^ ‏۲۱ اکتبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۶:۰۴ (UTC)

• @Mahdy Saffar و فور: دوستان شما نیز اگر فرصت داشتید، مقاله را بنگرید و اگر نقد و نظری دارید، در خدمتم. محک ^ ‏۳۱ اکتبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۲:۴۳ (UTC)

بررسی مجدد

• در الگو نوشته شده که شورش طبرستان بخشی از حمله مسلمانان به طبرستان است. من درست متوجه این موضوع نمی شوم. تا جایی که شما جایی گفته اید حمله با شکست اسپهبد خورشید پایان یافت.
  • {@Sa.vakilian: مسلمانان از ابتدای حمله به ایران به طبرستان هم یورش‌هایی داشتند که اولین بار در زمان خورشید به موفقیت رسید ولی کوه‌نشینان (همانگونه که در مقاله توضیح داده شد) باقی ماندند و خراج‌گذار شدند ولی بعد از مدتی این شورش‌ها در راستای همان جنگ‌های سابق برپا شد. چه تعارضی بین این‌هاست؟
• نام هاص خاص مکانی در الگو به مقالات مرتبط ارجاع داده نشده است.
  • 
• از یک نفر غیر از خودتان درخواست کنید تا مقاله را یک بار ویرایش انشایی کند و علایم نگارشی را هم بیفزاید.
  • در حال انجام...
• «حدود بیست هزار نفر از نظامیان عرب را کشتند» آیا این رقم مبالغه آمیز نیست؟
  • با توجه به آماری که از تعداد نفرات در پایگاه‌های نظامی داده شده، به نظر واقعی می‌آید. پادگان‌های نظامی که در جلگه‌های طبرستان در این زمان خلفا ساختند، در حد شهرها جمعیت داشتند و گویا در راستای انتقال عرب‌ها به جای‌جای ایران بوده.
• بخش «رویکرد هادی عباسی» ناقص است. با توجه به اطلاعاتی که مقاله می دهد برخورد با ونداد هرمز با مدارای عجیبی همراه بوده است. به نظرم این موضوع نیازمند توضیح بیشتری است.
  • چند کتاب دیگر را هم نگاه می‌کنم؛ اگه چیزی بود، اضافه خواهم کرد.
• برخی از پارگراف های «قیام دوم طبرستان» منبع ندارد.
  • 
• با مرگ هارون خلافت دوپاره و دچار جنگ داخلی می شود. اما مقاله درباره رخدادهای آن سال ها ساکت است. حال آنکه در عنوانش، سال 200، یعنی استقرار خلافت مامون بر کل سرزمین ها ذکر شده است!
  • تا سال 189 محدودش کردم چون این شورش‌ها به دوره مامون نمی‌رسید. 189 سالیه که هارون موفق شد گروگان بگیره
• «مردم طبرستان از دست خودشان خسته شدند؛ دنبال بیگانه (عرب) رفتند.» معنی این جمله را نمی فهمم. زیدیه ظاهرا ایدئولوژی یا مکتب بسیار قوی تری برای مقابله با خلافت فراهم می کرده است.
  • جدا از این که جمله به صورت نقل قول آمده؛ مفهومش در جمله قبلش است: «مردم غالباً زرتشتی شرق طبرستان ابتدا با انگیزه صرفاً سیاسی علویان را پذیرفتند ولی تدریجاً جذب مذهب تشیع شدند» به گفته دکتر اسلامی در شرق ط ایدئولوژی زیدیان پذیرفته نشده بود بلکه دشمنی با عرب‌ها باعث شد آن‌ها - که از شورش به رهبری اسپهبدها خسته شده بودند! - به رهبری زیدی‌ها قیام کنند. محک ^ ‏۷ نوامبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۹:۵۷ (UTC)

--سید (بحث) ‏۷ نوامبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۸:۵۹ (UTC)

متشکر. هنوز با جمله از دست خودشان خسته شده بودند مشکل دارم. مثلا شما در دوره معاصر عرب در دوره ای با ناصریسم به مقاله با اسرائیل رفتند وقتی نتیجه نگرفتند، جذب اسلامگرایی شدند. این عبارت خسته شدن چنین چیزی را نمی رساند. مردم طبرستان هم احتمالا چون از منش و روش اسپهبدان در مقابله با خلیفه نتیجه نگرفته بودند، به زیدیه متمایل شدند که دشمنی بسیار سرسختانه تری با خلافت داشت.--سید (بحث) ‏۸ نوامبر ۲۰۱۷، ساعت ۰۲:۲۴ (UTC)

@Sa.vakilian: صحیح می‌فرمایید؛ جمله آخر هم پاک شد. محک ^ ‏۸ نوامبر ۲۰۱۷، ساعت ۰۹:۱۶ (UTC)

@فور،‏ Sicaspi،‏ AnuJuno،‏ Mazandar و Mahdy Saffar: دوستان گرامی برای بررسی انشایی و املایی این مقاله نیازمند کمک هستم. همچنین اگر نقد و نظری درباره این مقاله دارید، خوشحال می‌شوم در تکمیلش مساعدت نمایید. --محک ^ ‏۴ دسامبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۲:۱۱ (UTC)

مبنای نامگذاری را درست متوجه نشدم٬ آیا در منابع همین طور به کار رفته؟ یا هدف شرح تاریخ طبرستان در این برهه است؟1234 (بحث) ‏۴ دسامبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۷:۵۷ (UTC)

سلام @Sicaspi: گرامی؛ هر دو مورد که فرمودید صدق می‌کند. در منابع جدید وقایع مذکور در این مقاله با عناوین مشابهی آمده‌اند: مثلاً رفیع عنوان این شورش را «قیام دلیرانه مردم طبرستان علیه تازیان» گذاشته، حسین اسلامی گفته «قیام بزرگ طبرستان»، مفرد نوشته «شورش عمومی تبرستان» و غیره. ضمن این که رویدادهای این سال‌ها سلسله‌وار و یک‌پارچه بوده‌اند. پرانتزی هم که در عنوان هست، به خواست سید وکیلیان افزودیم تا با دیگر شورش‌های احتمالی ابهام‌زدایی گردد. --محک ^ ‏۴ دسامبر ۲۰۱۷، ساعت ۲۱:۰۹ (UTC)

نظر حجت

من فقط از نظر نگارشی بررسی کردم.

بین «ونداد هرمز» و «ونداد هرمزد» یکی انتخاب شود و در تمام متن استفاده شود.

جملهٔ اول «در واقع» لازم ندارد و خیلی هم طولانی است. بد نیست تلاش شود که جمله کمی بازنویسی شود. مثلاً «شورش طبرستان یا قیام عمومی طبرستان به آن دسته از شورش‌ها و نبردهای مردم طبرستان و مناطق پیرامون آن اشاره دارد که به رهبری اسپهبدان این سرزمین از سال ۱۶۸ هجری قمری تا ۱۸۹ هجری، علیه عباسیان رخ دادند».

اولین کاربرد اسپهبد بهتر است پیوند شود به اسپهبد.

یک سری اصطلاحاتی که به کار رفته زیادی سره است و در متون امروزی نارایج. مثلاً «درایستادند»، که معادل امروزی‌ترش می‌شود «ایستادگی کردند».

بخش زمینه، کمی از موضوع خارج می‌شود. آن قسمتی که راجع به تداوم کاربر اصطلاح «اسپهبد» در زمان‌های بعد است، ربطی به زمینه ندارد (چون راجع به زمان‌های بعد است!) و بهتر است حذف یا جابه‌جا شود (مثلاً تبدیل شود به پانویس).

«... چنانچه اسپهبدان قارنوندی، باوندی و پادوسبانی همچنان در ...» مثال کلاسیک اشتباه کردن چنانچه با چنانکه! اینجا باید «چنانکه» استفاده شود. چنانچه یعنی اگر.

«ولی ونداد هرمزد را از لشکرکشی عمر مطلع کرده و در نبردی لشکریان خلیفه شکست خوردند» مجدداً استفادهٔ نادرست از فعل نقلی، به اضافهٔ ترتیب نامناسب کلمات در جملهٔ دوم. متن باید بشود «ولی ونداد هرمزد را از لشکرکشی عمر مطلع کرد و لشکریان خلیفه در نبردی شکست خوردند» «مصمغان ولاش» به بلاش پیوند دارد که صفحهٔ تغییرمسیر است. پیوند دقیق استفاده شود.

«خسارات مالی و جانی فراوانی در این شورش به دستگاه خلافت وارد شد. چنانچه تنها در رویان شش هزار ...» باز باید چنانکه استفاده شود. قبل از چنانکه هم باید کاما باشد، نه نقطه.

«ابتدا جنگ تن به تن میان ونداد هرمزد و سالم فرغانی بی‌نتیجه باقی مانده و با رسیدن شب از پیکار دست کشیدند» مثال کلاسیک استفادهٔ نادرست از فعل نقلی. باید نوشته شود «بی‌نتیجه باقی ماند و ...». مثال دیگرش «که وندا امید در آن سالم فرغانی را شکست داده و کشت» که باید بشود «شکست داد و کشت»

«سپس خلیفه فراشه را با ده هزار نفر راهی طبرستان کرد.» به نظر من جمله با فاعل شروع شود خواناتر است: «خلیفه سپس فراشه را ...».

« تا لشکریان فراشه دلیر شوند، همچنین فرمان داد ...» اگر کاما استفاده می‌کنید باید بگویید «و همچنین فرمان داد ...». اگر می‌خواهید واقعاً وقفه بیندازید، باید نقطه‌کاما و فاعل به کار ببرید: « تا لشکریان فراشه دلیر شوند؛ وی همچنین فرمان داد»

«ملأعام» قاعدتاً باید «ملأ عام» نوشته شود چون یک ترکیب اضافی است مثل «سهامی عام» یا «انظار عمومی» یا «کتاب حجت».

بین «عمر بن علا» و «عمر بن علاء» یکی انتخاب شود و همه جا استفاده شود (ترجیحاً دومی).

«وی قاتلان مهرویه رازی را دستگیر و راهی بغداد کرده و در سال ۱۸۷ هجری اقدام به جمع‌آوری خراج کرد» کرده بشود کرد.

ارادتمند — حجت/^بحث ‏۲۳ ژانویهٔ ۲۰۱۸، ساعت ۰۳:۴۶ (UTC)

@Huji و Sa.vakilian: ممنون حجت جان 🌷 محک ^ ‏۲۳ ژانویهٔ ۲۰۱۸، ساعت ۱۱:۵۶ (UTC)

@محک: با مدل پیشنهادی من فقط جمع بندی مقاله باقی مانده.--سید (بحث) ‏۲۳ ژانویهٔ ۲۰۱۸، ساعت ۱۳:۵۵ (UTC)

من راضی شدم. هر که خواست، جمع‌بندی کند. — حجت/^بحث ‏۲۳ ژانویهٔ ۲۰۱۸، ساعت ۱۸:۱۵ (UTC)

---

بحث بسته شده است. لطفاً آن را تغییر ندهید. ادامهٔ دیدگاه‌ها باید در صفحهٔ بحث مناسب ثبت شوند. نباید ویرایش دیگری در این ریسه انجام شود.