پارامسی
پارامِسی‌ها (به انگلیسی: Paramecium)[۱] پروتوزوئرهای تک سلولی هستند و در شاخه مژک‌داران و سلسله پروتیستا طبقه‌بندی می‌شوند. آنها در آب‌های آرام و آبگیرهای راکد زندگی می‌کنند و بخش اصلی زنجیرهٔ غذایی را تشکیل می‌دهند.[۲] آنها از پسماندهٔ جلبکها و سایر موجودات ریز تغذیه می‌کنند و خودشان توسط موجودات کوچک دیگر خورده می‌شوند. اکثر اعضای شاخه مژک‌داران به وسیله برآمدگی‌های ریز مو مانندی که مژک (پنیکول) نامیده می‌شود حرکت می‌کنند.
| پارامسی | |
|---|---|
| |
| Paramecium aurelia | |
| رده‌بندی علمی | |
| حوزه: | یوکاریوت |
| فرمانرو: | آغازیان |
| بالاشاخه: | حبابچه‌داران |
| شاخه: | مژک‌داران |
| رده: | Oligohymenophorea |
| راسته: | Peniculida |
| تیره: | پارامسیان |
| سرده: | Paramecium مولر، ۱۷۷۳ |
| گونه‌ها | |
|
Paramecium aurelia | |
زمینهٔ تاریخی ویرایش
پارامسی نخستین‌بار در قرن هفدهم میلادی توسط آنتونی فان لیوونهوک هلندی که جزو پیشگامان علم تک‌یاخته‌شناسی بود، با میکروسکوپی که خودش ساخته بود، مشاهده شد. [۳]
حرکت ویرایش
حرکت پارامسیبه این صورت است که اگر ضربان به سمت عقب باشد، حرکت جاندار به سمت جلو است و اگر ضربان به سمت جلو باشد، حرکت به سمت عقب است. اگر ضربان مایل باشد جانور به دور خود می‌چرخد و در همین حالت به سمت جلو و عقب حرکت می‌کند.[۴] پارامسی قادر نیست شکل بدنش را مانند آمیب تغییر دهد، زیرا غشای (پوستهٔ) بیرونی ضخیم و سختی به نام پلیکل دارد. پلیکل غشای سلولی را فرا می‌گیرد.
انواع هسته ویرایش
پارامسی دو نوع هسته دارد. هستهٔ بزرگ ماکرونوکلئوس نامیده می‌شود و فعالیت‌هایی مانند تنفس، سنتز پروتئین و هضم غذا را کنترل می‌کند. هستهٔ کوچک‌تر میکرونوکلئوس می‌باشد و تنها در طی تولید مثل به کار گرفته می‌شود. تولید مثل در پارامسی شامل تبادل DNA بین میکرونوکلئوس است. برای انجام این امر دو پارامسی از طول به هم می‌چسبند و از طریق دهان سلولی به هم ملحق می‌شوند. این فرایند گشنگیری نامیده می‌شود و نوعی تولید مثل جنسی در میکروارگانیسم‌ها می‌باشند.
واکوئل انقباضی (یا ضربان دار) در پارامسی، برای بیرون راندن آب و مواد دفعی به کار می‌رود. واکئول انقباضی شکلی شبیه به ستاره دارد.
غذا خوردن ویرایش
پارامسی‌ها هتروتروف هستند. یعنی باید از غذا برای کسب انرژی استفاده کنند.
در پارامسی، ذرات غذا وارد شیار دهانی می‌شوند و در اثر زنش مژک‌ها به انتهای آن می‌روند. در انتهای شیار دهانی، ذرات غذا به روش آندوسیتوز جذب می‌شوند و واکئول غذایی در سیتوپلاسم شکل می‌گیرد. واکئول غذایی تا زمانی که هضم شود در سیتوپلاسم باقی می‌ماند. این واکوئل در سیتوپلاسم شروع به حرکت می‌کند و اندامک‌های لیزوزوم به سطح واکوئل غذایی چسبیده و آنزیم‌های گوارشی خود را وارد واکوئل غذایی می‌کنند و باعث تشکیل واکوئل گوارشی می‌شوند. سپس ذرات غذایی قابل دریافت، توسط پارامسی جذب شده و ذرات غذایی تجزیه‌نشده و گوارش‌نیافته، توسط واکوئل دفعی و از طریق منفذ دفعی با روش اگزوسیتوز دفع می‌شوند.[۵][۶] ناحیهٔ تورفته و کنگره‌دار، یعنی جایی که غذا وارد پارامسی می‌شود، شیار دهانی نام دارد.
رفتار ویرایش
پارامسی می‌تواند به دما، غذا، اکسیژن و توکسین‌ها پاسخ دهد و همچنین مکانیسم دفاعی بسیار ساده‌ای دارد. درون پلیکل اعضای نخ مانندی به نام تریکوسیست وجود دارد. پارامسی برای گرفتار کردن شکارچی‌ها و برای بزرگتر به نظر رسیدن تریکوسیست‌ها را به بیرون پرتاب می‌کنند. همچنین می‌دانیم پارامسی‌ها می‌توانند رفتار اجتنابی از خود نشان دهند. مانند وقتی که یک پارامسی از کنار محرک‌های منفی و ناخوشایند دور می‌شود.
انواع ویرایش
دو نوع سیتوپلاسم در پارامسی وجود دارد. سیتوپلاسمی که در کناره‌ها قرار دارد صاف و کم‌تراکم است و اکتوپلاسم نامیده می‌شود. بقیهٔ سیتوپلاسم غلیظ تر است و اندوپلاسم نامیده می‌شود.
گالری ویدئو ویرایش
-
Paramecium bursaria, a species with symbiotic algae
-
Paramecium putrinum
-
Paramecium binary fission
-
Paramecium caudatum in conjugation
جستارهای وابسته ویرایش
منابع ویرایش
- ↑ "paramecium". Merriam-Webster Dictionary.
- ↑ Plattner, Helmut (2016). Witzany, G.; Nowacki, M. (eds.). "Signals Regulating Vesicle Trafficking in Paramecium Cells". Biocommunication of Ciliates. Springer: 83–96.
- ↑ Dobell, Clifford (1932). Antony van Leeuwenhoek and his "Little Animals" (1960 ed.). New York: Dover. pp. 164–165. ISBN 978-0-486-60594-4.
- ↑ Blake, John R.; Sleigh, Michael A. (1974). "Mechanics of ciliary locomotion". Biological Reviews. 49 (1): 85–125. doi:10.1111/j.1469-185x.1974.tb01299.x.
- ↑ Reece, Jane B.; et al. (2011). Campbell Biology. San Francisco: Pearson Education. p. 584. ISBN 9780321558237.
- ↑ Mast, S. O. (1947). "The food-vacuole in Paramecium". The Biological Bulletin. 92 (1): 31–72. doi:10.2307/1537967.