پترا
مختصات: ۳۰°۱۹′۴۳″ شمالی ۳۵°۲۶′۳۱″ شرقی / ۳۰٫۳۲۸۶۱°شمالی ۳۵٫۴۴۱۹۴°شرقی
پترا (به عربی: البتراء) شهری تاریخی در ۲۶۲ کیلومتری جنوب شهر امان است که درگذشته پایتخت حکومت باستانی نَبَطی‌ها بوده است. این شهر در سده ۴ پیش از میلاد و در زمان نبطی‌ها مرکز پادشاهی بود.[۱]
| پترا | |
|---|---|
 شهر باستانی پترا | |
| اطلاعات اثر | |
| مکان |  اردن |
| نوع | فرهنگی |
| معیار ثبت | i, iii, iv |
| شمارهٔ ثبت | ۳۲۶ |
| منطقه | آسیا ـ کشور اردن |
| تاریخچه | |
| تاریخچهٔ ثبت | ۱۹۸۵ (جلسه ۹ام) (طی نشست نامشخص) |
| † منطقهٔ بر پایهٔ دسته‌بندی یونسکو | |
نبطیان از عرب‌های شمال جزیره به شمار می‌آمده‌اند و شاید نزدیکترین دولت‌های کهن به عرب حجاز نیز بوده‌اند. بیش تر نامهای رایج میان آنان به نامهای استفاده شده به هنگام ظهور اسلام شباهت داشته‌است، مانند: حارثه، ملیکه، جذیمه، کلیب، وائل، مغیره، قصیّ، عدی، عائذ، عمر، عمیره، یعمر، کعب، معن، سعد، مسعود، وهب اللات، تیم الله و علی.[۲] همچنین از سوی دیگر ترکیب لغت‌های آنان شباهت به ترکیب نحو عربی مشهور میان ما دارد.[۳]
پترا در غرب راه اصلی بین این شهر و بندر عقبه واقع شده‌است.[۲] این شهر تاریخی در سال ۲۰۰۷ به عنوان یکی از عجایب هفتگانه جدید شناخته شد.[۴]
نامویرایش
پترا شهری است کامل که همهٔ آن در کوه و در تخته سنگهایی به رنگ گُل سرخ یا رنگ صورتی تراشیده شده‌است. از اینجاست که نام این شهر زیبا پترا نهاده شده‌است. کلمه پترا به زبان یونانی به معنی سنگ است. همچنین این شهر تاریخی و زیبا را به‌خاطر گل سرخ‌گون بودنش به‌نام المدینةالوردیة نیز نامیده شده‌است، در سال ۱۹۷۸ میلادی کتابی در این مورد نوشته شده‌است که از تاریخ بنای این شهر باستانی سخن می‌گوید، مؤلف نام کتاب را الأسرار المَدینَةالوَردِیَة نامگذاری نموده‌است. نام قدیم این شهر سلع بود، یعنی صخره، رومیان نامش را به زبان خودشان ترجمه نموده‌اند. پترا در قرن اول قبل از میلاد و در عهد شاه غسانی حارث سوم درخشید.[۴]
ابعادویرایش
مساحت این شهر باستانی ۲۶۴ کیلومتر مربع است.[۴]
حدود کشور نَبَطی‌هاویرایش
حدود کشور نَبَطی‌ها از ساحل شهر عسقلان در غرب فلسطین و در امتداد صحرای شام در سمت مشرق ادامه می‌یافت. شهر پترا حلقهٔ اتصال بین تمدن سرزمین بین‌النهرین و سرزمین شام و شبه‌جزیره عربستان و مصر بوده‌است. این شهر که پایتخت نَبَطی‌ها بود توانسته‌بود کنترل و زمام راه‌های تجارتی مناطق اطراف خود به دست گیرد، کاروانهای تجارتی از جنوب شبه‌جزیره عربستان و غزه و عسقلان و صور و دمشق از راه پترا پایتخت کشور نَبَطی‌ها می‌گذشته‌اند و این شهر از رونق خاصی برخوردار بوده‌اند.
پایان حکومت نَبَطی‌هاویرایش
پایان حکومت نَبَطی‌ها و خرابی پایتخت شهر پترا به دست رومیان در سال ۱۰۵ میلادی بوده‌است، لشکریان رومی در سال ۱۰۵ میلادی سرزمین نَبَطی‌ها را محاصره می‌کنند و آب را به روی ساکنان شهر می‌بندند و سرانجام بعد از مدتی آن شهر را اشغال می‌کنند و به حکومت نَبَطی‌ها خاتمه می‌دهند.[۴]
بیرون آمدن از دست رومیانویرایش
در سال ۶۳۶ میلادی مسلمانان توانستند شهر پترا را از نفوذ رومی‌ها برهانند. ساکنان پترا پس از آن به کشاورزی اشتغال ورزیدند. اما زلزله‌ای که درسال‌های ۷۴۶ و ۷۴۸ به این شهر وارد آمد، ساکنان پترا را وادار کرد تا به مناطق اطراف کوچ کنند. امروزه آثار این شهر باستانی پرشکوه در میان کوه به عنوان یادگاری از دوران نَبَطی‌ها به جا مانده که از مراکز مهم گردشگری کشور اردن به شمار می‌آید.[۴]
نگارخانهویرایش
پانویسویرایش
- ↑ بنای بزرگی در شهر باستانی پترا کشف شد، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ دکتر: لبیب، عبدالستار، (قصةالحضارات) مطابع دارالمشرق، بیروت: چاپ پانزدهم، ۱۹۹۹ میلادی. (به عربی)
- ↑ عرب کهن در آستانه بعثت ص ۶۹-نویسنده احمد صالح العلی-مترجم هادی انصاری
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ نائل، بن عدوان، احمد، (الأَسَرار اَلمَدینَةالوَردِیَة) عمّان، اردن چاپ ششم: دارالعربی للطباعة والنشر والتوزیع، ۱۹۷۸ میلادی (به عربی)
منابعویرایش
- دکتر: لبیب، عبدالستار، (قصةالحضارات) مطابع دارالمشرق، بیروت: چاپ پانزدهم، ۱۹۹۹ میلادی. (به عربی).
- نائل، بن عدوان، احمد، (الأَسَرار اَلمَدینَةالوَردِیَة) عمّان، اردن چاپ ششم: دارالعربی للطباعة والنشر والتوزیع، ۱۹۷۸ میلادی (به عربی).
- همایون فرخ، رکن الدین، سهم ایرانیان در پیدایش و آفرینش خط در جهان، تهران، انتشارات اساطیر، ۱۳۸۴.
- عرب کهن در آستانه بعثت ص ۶۹-نویسنده احمد صالح العلی-مترجم هادی انصاری.
پیوند به بیرونویرایش
- «شهر تاریخی پترا». تاریخ باستان. پانزدهم آذر ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۱۲ اوت ۲۰۱۶. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک)
| در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ پترا موجود است. |