پتروشیمی

برای صنعتی با این نام صنایع پتروشیمی را ببینید.

پتروشیمی یا نفت‌شیمی (انگلیسی: Petrochemistry) شاخه‌ای از دانش شیمی است که تبدیل نفت خام و گاز طبیعی را به فراورده‌های مصرفی مورد مطالعه قرار می‌دهد. پتروشیمی، زیربنای صنایعی با همین نام است.

بنیان دانش پتروشیمی بر جداسازی، تقطیر و استخراج نفت خام به پاره‌های کوچکتر هیدروکربنی و خالص‌سازی گاز طبیعی و فراورده‌های استخراجی نفت خام است.

ریشه‌شناسی

واژه petrochemistry یا به پارسی نفت‌شیمی، از دو بخش petro و chemistry (شیمی) ساخته شده است که بخش نخست اش از petroleum (نفت) گرفته شده است، که خود این هم از petro (سنگ) و oleum (روغن) آمده است، سنگ‌روغن یا همان نفت، مواد اشتعال‌پذیر روغنی به طور طبیعی رخ‌دهنده در بسترهای سنگی خاص.

خاستگاه

نظریه های متعددی در رابطه با منشا نفت که مواد پتروشیمی از آن ساخته می شود، بیان شده است. محتمل ترین نظریه اذعان دارد که نفت خاستگاه آلی دارد.

طبق نظریه ی آلی، تحت دما و فشار مساعد بقایای موجودات زنده نهشته شده در زیر رسوبات کانی های رسی پس از گذشت میلیون ها سال به نفت تبدیل شده اند. رسوبات حاوی بقایای موجودات زنده به عنوان سنگ های منشا نفت شناخته می شوند.

نفتی که قابل استحصال روی زمین است از مخازن نفت زیر زمینی تهیه می شود. یک مخزن نفت حاوی سنگ منشا، سنگ مخزن و سنگ پوشش است.

سنگ مخزن عموما لایه های تراوایی چون ماسه سنگ و سنگهای کربناته ی شکافدار هستند. سنگ پوشش از لایه های غیرتراوایی چون سنگ نمک یا شیل تشکیل شده است.

مخزن نفت زمانی تشکیل می شود که نفتِ سنگ منشا بتواند به لایه های رسوبی متخلخل برسد که توسط لایه های رسوبی نفوذناپذیر مسدود شده اند.

جستارهای وابسته

• وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران
• شرکت ملی نفت ایران
• شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران
• پالایشگاه نفت
• فراورده نفتی
• کراکینگ

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Petrochemistry». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲ ژوئیه ۲۰۱۵.