پل سفید اهواز

پل سفید اهواز
پل سفید اهواز
نام رسمی	پل سفید
محل	اهواز، روی رود کارون
جنس	بتنی و فلزی
شمار دهنه‌ها	سه دهانه ۴۹ متری، دو دهانه ۱۳۰ و ۱۳۶ متری
شمار ستون‌ها	هشت عدد به ضخامت ۵۶٫۲۰ س. م
درازا	۵۰۱٫۲۰ متر
پهنا	۹٫۸ متر
ارتفاع	۱۳ متر

پل سفید اهواز
پل سفید اهواز
	پل‌سفید در شب
نام	پل سفید اهواز
کشور	ایران
اطلاعات اثر
کاربری	پل
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۲۴۹۳
تاریخ ثبت ملی	۱۳۷۸/۸/۲۶
اطلاعات بازدید
امکان بازدید	دارد

پل سفید اهواز یا پل معلق یا "پل هلالی" نام یکی از پل‌های شهر اهواز است که یکی از نمادهای این شهر نیز محسوب می‌شود. این پل در سال ۱۳۱۵ خورشیدی بر روی رودخانهٔ کارون ساخته شده‌است که دارای دو قسمت پل معلق (یکی ۱۳۶ متری و دیگری ۱۳۰ متری) و سه قسمت قوسی ۴۹ متری هست. طول کل پل ۵۰۱٫۲ متر است.کارهای پیمانکاری نجاری این پل توسط غلامحسین صالحی کلام نجار چیره دست زمان خودش انجام شده است.این پروژه توسط دو مهندس جوان آلمانی انجام شده است.

مختصات: ۳۱°۱۹′۲۶٫۷۴″ شمالی ۴۸°۴۰′۳۰٫۲۸″ شرقی / ۳۱٫۳۲۴۰۹۴۴°شمالی ۴۸٫۶۷۵۰۷۷۸°شرقی / 31.3240944; 48.6750778

در حال حاضر به علت مراقبت بیشتر از بنا به صورت یک طرفه است و فقط خروجی فلکه شهدا به سمت بیمارستان رازی فعال است^[۱]

نحوه بسته شدن قرارداد و چگونگی اجرای پلویرایش

در تاریخ ۱۰ خرداد ۱۳۱۲ از طرف ریاست اداره بهره‌برداری راه‌آهن ناحیه جنوب اهواز (اریک کسوندسن) و معاونت فنی و مهندسی سیف‌الله‌خان مشاور پروژه ساختمان، یک پل جدید بر روی رود کارون جهت عبور و مرور اهالی شهر اهواز در یازده صفحه به وزارت کل طرق و شوارع داده و سه محل برای احداث پل پیشنهاد گردید. تا این زمان تنها پل معلق بر روی رودخانه کارون پل فلزی راه‌آهن (پل سیاه) بود که برای اتصال راه‌آهن سراسری به بندر شاپور در سال ۱۳۰۸ احداث شده‌است.

در تاریخ ۱۷ خرداد ۱۳۱۳ قراردادی در ۱۲ ماده بین میرزا علی‌خان منصور وزیر طرق و شوارع ایران و اسکار لیندال نماینده شرکت سوئدی سونسکا انترپرناد اکتی بولاگت (Svenska Entreprenad AB (SENTAB منعقد و طبق قرارداد مسئولیت ساختمان پل کارون اهواز و امتحان زمین و تهیه نقشه‌های اصلی به شرکت مذکور که به اختصار (سنتاب) نامیده می‌شد واگذار گردید. شرکت سنتاب که در سال ۱۹۳۳ تاسیس شده بود، در سال ۱۹۶۷ جذب شرکت اسکانسکا شده است.^[۲] کل هزینه عملیات مربوط به پل کارون که بایستی به موجب قرارداد پرداخت می‌شد، مجموعاً پنج‌میلیون و هفتصد و هشت هزار ریال (۰۰۰/۷۰۸/۵ ریال) برآورد گردید؛ که پرداخت آن طی ۱۲ فقره چک به عهده بانک ملی ایران واگذار گردید. فولاد مورد نیاز و سایر مصالح و لوازم ساختمان پل از طرف شرکت سنتاب پس از تأیید رسمی سفارت ایران در استکهلم به کشور سوئد داده شد.

بر اساس ماده ۳ این قرارداد انجام کار بعد از تصویب نقشه‌های تفصیلی و امضاء قرارداد بیست ماه تعیین گردید و طبق شش ماه شرکت سنتاب موظف بود یکنفر نماینده با اختیارات تام برای مذاکرات و تصمیمات مربوط به امور ساختمان در محل کار تعیین نمایند و در همین بند از قرارداد اداره راه‌آهن جنوب نیز نماینده وزارت طرق و شوارع به منظور نظارت در اجرای عملیات ساختمانی، طبق نقشه‌های مصوب معرفی گردید.

یک ماه بعد از تاریخ ۲۰ مرداد ۱۳۱۳ گونتربرگ از طرف شرکت سنتاب به سمت ریاست ساختمان پل اهواز منصوب و بعنوان نماینده شرکت مذکور به اهواز اعزام شد. مهندس سیف‌الله‌خان مشاور از طرف وزارت طرق و شوارع به نمایندگی انتخاب شد.

در اوایل مهرماه ۱۳۱۳ موقعیت خط وسط پل بر روی رود کارون تعیین و در دوم شهریور همان ماه به منظور استحکام زمین برای شالوده ریزی پایه‌های پل از شرکت نفت درخواست وسایل حفاری شده که در اواخر همین ماه یعنی در ۲۸ مهرماه ۱۳۱۴ اولین پی‌کنی آن آماده گردید و تا ۲۰ بهمن‌ماه همان سال پنج پایه از هفت پایه اصلی پل بر اساس طرح (ک. لوبرک استاد فرهنگستان استکهلم) پی‌کنی و بتون‌ریزی شد. در ماه‌های اردیبهشت و تیر ماه سال ۱۳۱۴ دوپایه باقیمانده آن تکمیل شد. قطعات فلزی پل که در کارخانه «موتلا ورکاستاد»(Motala Verkstad) سوئد ساخته گردید.^[۳]^[۴] بهم متصل، سپس از «دوبه» راه‌آهن بوسیله جرثقیل کشتی فلورستان متعلق به کمپانی استریل در روز ۱۸ مرداد ۱۳۱۴ اولین قطعه آهن پل فلزی اهواز بالا کشیده شد.

در ۱۲ مرداد ۱۳۱۵ بتون‌ریزی سرتاسری پل به پایان رسید و در ۱۵ مرداد آسفالت سطح اتومبیل روی پل آغاز شد و در ۲۴ مرداد همان سال ضمن شروع سیم کشی برق جهت روشنایی پل از سوی شرکت سنتاب اعلام شد که پل اهواز ۱۴ روز دیگر برای تحویل حاضر می‌شود.^[۵]

یک سراسرنما از پل‌سفید و رود کارون در شب

اولین آزمایش پلویرایش

آزمایش پل چهار ساعت و نیم به درازا کشید و سرانجام ده و نیم روز در ۳۰ شهریور ۱۳۱۵ با بیش از هفت ماه تأخیر با ضمانت بیست و چهارماهه و عمر مفید پنجاه ساله به ناحیه راه‌آهن جنوب تحویل داده شد. سپس در تاریخ پانزده آبانماه ۱۳۱۵ افتتاح و با رعایت اینکه:

در موقع عبور، بیش از یک ماشین روی پل در حرکت نباشد.
چند درشکه پشت سرهم روی پل در حرکت نباشد.

۳-سرعت حداکثر اتومبیل روی پل ۵ کیلومتر در ساعت باشد.

و بنابراین ارتباط عبور و مرور اهالی از شهر قدیم اهواز به شهر جدید آغاز شد.

اولین بازسازی پل سفیدویرایش

در تابستان سال ۱۳۸۹ عملیات بازسازی و مرمت این پل در دستور کار قرار گرفت و به گفته مدیرعامل سازمان زیباسازی شهرداری اهواز عملیات مرمت و بازسازی این پل در حال انجام است و با مساعد شدن شرایط جوی عملیات جوش‌کاری اتصالات و قطعات فرسوده و همچنین رنگ‌آمیزی پل انجام می‌شود. همچنین تجهیزات مورد نیاز برای نورپردازی پل سفید با حمایت مالی بانک ملی از کشور ایتالیا تهیه شده‌اند و پس از پایان عملیات رنگ‌آمیزی، عملیات نورپردازی پل سفید اهواز آغاز می‌شود تا این پل در ایام نوروز جلوه‌ای خاص داشته باشد.^[۶]

هدف از بازسازیویرایش

رفع خطرات احتمالی، به لحاظ گذشت۱۵ سال از عمر مفید پنجاه ساله پل
بهینه‌سازی، مرمت و احیاء سمبل تاریخی شهر

مراحل اجرایی پروژهویرایش

که شامل عملیات تخریب بتن کف، نصب قطعات فلزی، بتون‌ریزی و کف سازی، ساخت نرده مناسب، سند بلاست و رنگ‌آمیزی مجدد کل قطعات فلزی پل و نورپردازی با استفاده از فیبر نوری می‌باشد.