پنتوز

قند سادهٔ ۵ کربنه

پنتوز یا تک‌قندی پنج کربنه (به انگلیسی: Pentose)، یکی از تک‌قندی‌ها است که دارای پنج اتم کربن است.[۱] تک‌قندی‌های پنج کربنه که به دو دسته تقسیم می‌شوند، شامل آلدوپنتوها؛ که دارای گروه عاملی آلدهید در جایگاه ۱ هستند، و کتوپنتوزها؛ که دارای یک گروه عاملی کتون در جایگاه ۲ یا ۳ هستند را شامل می‌شوند. بسپاری که از تک‌قندی پنج کربنه یا پنتوز به وجود می‌آید پنتوسان نام دارد.

آلدوپنتوز ویرایش

آلدوپنتوزها دارای ۳ مرکز کایرال هستند، بنابراین امکان داشتن ۸ ایزومرفضایی (در زیر نمایش داده شده‌اند) را دارا می‌باشند.

 

D-آرابینوز
 

D-لیگزوز
 

D-ریبوز
 

D-گزیلوز
 

L-آرابینوز
 

L-لیگزوز
 

L-ریبوز
 

L-گزیلوز

کتوپنتوز ویرایش

کتوپنتوزها ی دارای گروه عاملی کتون در جایگاه ۲ (کتوپنتوز-۲) حاوی ۲ مرکز کایرال هستند، بنابراین امکان داشتن ۴ ایزومرفضایی (در زیر نمایش داده شده‌اند) را دارا می‌باشند. کتوپنتوزها ی دارای گروه عاملی کتون در جایگاه ۳ (کتوپنتوز-۳) بسیار کمیاب هستند.

 

D-ریبولوز
 

D-Xylulose
 

L-ریبولوز
 

L-Xylulose

جستارهای وابسته ویرایش

پانویس ویرایش

منابع ویرایش

  1. Pentose, Merriam-Webster

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Pentose». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۳.