پنج‌اس (روش‌شناسی)

(تغییرمسیر از پنج‌سین)

۵اِس یا فایو اِس (به انگلیسی: 5S) نام یک روشگان ساماندهی محیط کار است که از فهرست پنج واژهٔ ژاپنی که به انگلیسی ترجمه یا نویسه‌گردانی شده‌اند و همگی با S شروع می‌شوند استفاده می‌کند.

اصول 5s

این پنج شین مشخص‌کنندهٔ روشی برای ساماندهی محیط کار برای بهبود کیفیت و افزایش بهره‌وری و کاهش اتلاف منابع هستند.[۱] این سامانه پس از جنگ جهانی دوم در ژاپن مطرح گردید.[۲][۳]

پنج اصل ۵ اس :

  1. ساماندهی (Seiri)
  2. نظم و ترتیب (Seiton)
  3. پاکیزه‌سازی (Seiso)
  4. استانداردسازی (Seiketsu)
  5. حفظ و نگهداری (Shitsuke)

در بعضی منابع با افزودن ایمنی (به انگلیسی: Safety) سین ششمی هم به این پنج سین افزوده شده‌است.

۱. ساماندهی

اس اول - ناحیه دارای برچسب یا Tag قرمز مربوط به آیتم هایی است که باید دور ریخته شوند

در این مرحله می‌توان با استفاده از علامت گذاری‌های قرمز رنگ، وسایلی را که کاربردی ندارند مشخص کرده و به مرور پاکسازی کرد. می‌توان برای تک تک این موارد یک بازه زمانی در نظر گرفته و تا پایان این مهلت اقدام به پاکسازی کرد.

هدف از ساماندهی:

  1. با کم کردن تعداد وسایل در دسترس، زمان یافتن وسیله مورد نیاز کاهش می‌یابد.
  2. با خارج کردن وسایل غیر ضروری، فضای قابل استفاده و مفید افزایش می‌یابد.
  3. با خارج کردن وسایل اضافه موانع بسیاری از بین رفته و ایمنی افزایش می‌یابد.
اس دوم - علامت گذاری ساده زمین برای مشخص کردن جای صحیح هر وسیله

۲- نظم و ترتیب

اس سوم - محل نگهداری تجهیزات نظافت کاری

۳-پاکیزه‌سازی

۴-استانداردسازی

۵-حفظ و نگهداری

منابع ویرایش

  1. «مقدمه‌ای بر نظام آراستگی محیط کار (۵s)». شبکهٔ اینترنتی آفتاب. ۴ اردیبهشت ۱۳۸۶. دریافت‌شده در ۱۹ فروردین ۱۳۹۰.
  2. سید یاسر شریعت. «نظام آراستگی محیط کار (5S)». پایگاه اطلاع‌رسانی صنعت. دریافت‌شده در ۱۹ فروردین ۱۳۹۰.
  3. وحید ارجمند (۵/۱۲/۸۶). «پنج سین صنعتی». سایت بانک اطلاعات نشریات کشور. دریافت‌شده در ۱۹ فروردین ۱۳۹۰. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)