پهله
پهله یا پهلو نام سرزمینی وسیع در باختر ایران بودهاست که بیشتر شهرها و نواحی زاگرس فعلی را فرا میگرفتهاست.[۱] ایالت پهله در زمان ساسانیان به این نام نهاده شده و پهلوی، به مردم، زبان و خط مربوط به پهله اشاره میکند.[۲] نام پهله پس از حمله تازیان به ایران به «جبال» و بعدها «کوهستان» تغییر یافتهاست.[نیازمند منبع] پهله خود از مناطق کوچکتری به نام «مهر» یا «مهرگان» تشکیل میشدهاست؛ مانند «مهرگانکَذَک» که منظور بخشی از استان ایلام کنونی بودهاست. اکنون نیز یکی از شهرهای تابع شهرستان دهلران، پهله نام دارد، که مرکز بخش زرینآباد است.[نیازمند منبع]


از اواخر دورهٔ اشکانی به بعد، سرزمینهایی ماد باستان «پهله» نامیده شد.[۳]
مناطق و نواحی ویرایش
ماه نهاوند بخشی از سرزمین بزرگ پهله در باختر و مرکز ایران بودهاست که بعدها به ماه بصره نیز شهرت یافتهاست. ابن الندیم از قول عبداﷲ بن المقفع آوردهاست که ماه نهاوند یکی از پنج ناحیه پهله (فهله) است (یادداشتهای دهخدا[۴]). بروجرد و نهاوند دو قصبه یا نقطه شهری ماه نهاوند بودهاند.[۵][۶]
جستارهای وابسته ویرایش
پانویس ویرایش
- ↑ «جبال (۱) (جمع جَبَل) یا کورة جَبَل یا قُهِستان یا قوهستان (معرّب کوهستان) یا بلاد جبال». دانشنامه جهان اسلام. دریافتشده در ۱ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «پَهلَوی». دانشنامه جهان اسلام. دریافتشده در ۱ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ Henning, Walter B. (1958). Mitteliranisch, in HO I, IV, 1 (به آلمانی). Leiden. p. 95.
- ↑ علیاکبر دهخدا و دیگران، سرواژهٔ «ماه نهاوند»، لغتنامهٔ دهخدا (بازیابی در ۱۵ شهریور ۱۳۹۱.).
- ↑ حزین بروجردی، حسین (۱۳۸۰). ذکره حزین: دورنمایی از شهرستان بروجرد. مجمع متوسلین به آل محمد (ص).
- ↑ «بروجرد». دانشنامه جهان اسلام (نقل قول از ابن مقفع). تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازبینی=
را بررسی کنید (کمک); پارامتر|پیوند=
ناموجود یا خالی (کمک); پارامتر|تاریخ بازیابی=
نیاز به وارد کردن|پیوند=
دارد (کمک)