چاکرا لینوکس
چاکرا یک توزیع لینوکس آزاد و شاخه‌ای از آرچ لینوکس است[۳] که حول محور کیوت طراحی شده و از میزکار کی‌دی‌ئی به عنوان محیط میزکار استفاده می‌کند.[۴] چاکرا اهداف اصلی خود را سریع بودن، کاربرپسند بودن و قدرتمند بودن با محیط کار کی‌دی‌ئی و میزکار پلاسما معرفی می‌کند[۵] و تمرکز خود را روی رایانش رومیزی نگاه داشته است.[۶]
 | |
 چاکرا لینوکس | |
| توسعه‌دهنده | تیم پروژهٔ چاکرا[۱] |
|---|---|
| خانواده | آرچ لینوکس |
| انتشار پایدار | بنز ۲۰۱۳٫۰۲ ۱۰ فوریه ۲۰۱۳[۲] |
| روش روزآمدسازی | انتشار نیمه‌غلطان |
| گونه هسته | یکپارچه |
| وبگاه رسمی | |
سیستم انتشار در این توزیع، انتشار نیمه‌غلطان است[۷] که کاربر را قادر می‌سازد به‌سرعت، ساده، و ضمن حفظ پایداری به آخرین نسخه به‌روزرسانی کند.
چاکرا نیز همانند اسلکور و آرچ لینوکس از اصل ساده نگاهش دار، احمقاله پیروی می‌کند.[۵]
تاریخچه ویرایش
رابطه با کی‌دی‌ئی‌ماد و آرچ لینوکس ویرایش
ریشهٔ اصلی تولد چاکرا را می‌توان شبکهٔ فری‌نود دانست. جایی که توسعه‌دهندگان کی‌دی‌ئی‌ماد[و ۱] (یک نسخهٔ سبک بر پایهٔ کی‌دی‌ئی از آرچ لینوکس) در اواخر سال ۲۰۰۹ گرد هم آمدند و تصمیم به ساخت یک لوح زنده مستقل بر اساس آرچ لینوکس و فلسفهٔ آن گرفتند.[۸] سازندهٔ کی‌دی‌ئی ماد و بنیانگذار اصلی پروژهٔ چاکرا، جان مته[و ۲] بود.[۹][۱۰] وی که رهبری پروژهٔ چاکرا را بر عهده داشت[۱۱] در ۲۳ آوریل ۲۰۱۰[۱۲] در سن ۳۲ سالگی درگذشت.[۱۳] از آن پس پروژهٔ چاکرا کار خود را با رهبری فیل میلر ادامه می‌دهد.[۱۴]
پروژهٔ چاکرا ویرایش
نخستین نسخهٔ چاکرا در ۲۲ می۲۰۱۰ تحت عنوان فوئیکس[و ۳] منتشر شد.[۱۵] نسخهٔ ۰٫۲ جَز[و ۴] نام گرفت.
همزمان با نسخهٔ ۰٫۳ اَشُک[و ۵] با توجه به اینکه توجه همه از کی‌دی‌ئی‌ماد به چاکرا جلب شده بود، مخازن کی‌دی‌ئی‌ماد غیرفعال اعلام شدند و اعلام شد که پروژهٔ کی‌دی‌ای‌ماد به پایان راه خود رسیده‌است.[۱۶]
چاکرا از همان ابتدا با محبوبیت قابل توجهی روبه‌رو شد، به طوری که در ۳ ژانویه ۲۰۱۱ (یعنی پس از ۲۲۶ روز از تاریخ انتشار اولیهٔ آن) صفحهٔ نخست چاکرا در میان سایر توزیع‌های لینوکس، توانست رتبهٔ بیست و دوم را از نظر تعداد بازدیدکننده‌گان بدست آورد.[۱۷]
پروژهٔ چاکرا سعی داشت تا انتهای سال ۲۰۱۱ به نسخهٔ رسمی ۱٫۰ برسد.[۸]. طبق برنامه، نسخه‌های بعدی چاکرا به ترتیب آیدا[و ۶] (آوریل ۲۰۱۱) و اِدن[و ۷] (سپتامبر ۲۰۱۱) نام می‌گرفتند.[۱۸]
در تاریخ ۵ نوامبر ۲۰۱۱، نسخهٔ تازه‌ای از چاکرا با اسم رمز اِدن و با میز کار کی‌دی‌ئی ۴٫۷٫۳، منتشر شد.[۱۹]
نخستین نسخهٔ چاکرا در سال ۲۰۱۲ با اسم رمز ارشمیدس انتشار یافت.[۲۰][۲۱] در این نسخه برای اولین بار از میز کار کی‌دی‌ئی ۴٫۸٫۰[۲۲] و کیوت ۴٫۸ و هستهٔ لینوکس ۳٫۲٫۲ استفاده شد.[۲۰] بدین ترتیب چاکرا نخستین توزیع لینوکس بود که تصویر دیسک با میزکار کی‌دی‌ئی ۴٫۸٫۰ منتشر کرد.[۲۳] از دیگر ویژگی‌های این نسخه استفاده از پوستهٔ تازه‌ای به نام روناک بود که حاصل کار طراحان ایرانیست.[۲۰][۲۴][۲۵]
در چاکرای ۲۰۱۳٫۲ که با اسم رمز بِنز[و ۸] منتشر شد[۲] از میز کار کی‌دی‌ئی ۴٫۱۰ استفاده می‌کرد. استفاده از دادگان ماریادی‌بی به جای مای‌اس‌کیوال از ویژگی‌های دیگر این نسخه بود.[۶]
مدیریت بسته‌ها در چاکرا ویرایش
چاکرا تا نسخهٔ کلیر همچنان از مدیر بستهٔ پک‌من[و ۹] که در آرچ نیز استفاده می‌شود بهره می‌برد. واسط کاربر این مدیر بسته اَپ‌سِت-کیوت[و ۱۰] است.[۲۳]
بدون GTK ویرایش
از ویژگی‌های مهم این توزیع بدون GTK بودن آن است، بدین معنا که برنامه‌های مبتنی بر جی‌تی‌کی در چاکرا و مخازن رسمی آن جایی ندارند، (فقط کتابخانه‌های GTK در مخازن رسمی چاکرا موجود است) با این حال نرم‌افزارهای جی‌تی‌کی از طریق سامانه‌ای موسوم به باندل و همچنین مخزن کاربران چاکرا (سی‌سی‌آر که مشابه ای‌یوآر در آرچ است) در دسترسند. فایل‌های باندل، بسته‌های نرم‌افزاری‌ای هستند که می‌توانند به صورت خوکار سوار شوند[و ۱۱] این بسته‌ها تمام پرونده‌ها و پیش‌نیازهای لازم برای اجرای برنامهٔ مورد نظر را دارند و معمولاً با یک کلیک قابل استفاده‌اند. پرونده‌های پیکربندی این برنامه‌ها نیز درون باندل ذخیره می‌گردد تا از شلوغ شدن شاخهٔ خانگی جلوگیری شود. بدین‌سان با استفاده از باندل‌ها، چاکرا بدون جی‌تی‌کی می‌ماند. باندل‌ها به علت دربرداشتن پیش‌نیازهایی که به همراه برنامهٔ مورد نظر باندل می‌شوند، حجم نسبتاً بالایی دارند. مدیریت باندل‌ها در چاکرا بر عهدهٔ سی‌اینستال[و ۱۲] است. قرار است در آینده با ارائهٔ آکابی،[و ۱۳] سیستم مدیریت بستهٔ جدید چاکرا،[۲۶] باندل‌ها و پکیج‌ها یک‌جا مدیریت شوند.[۲۳]
مدل توسعهٔ نیمه‌غلطان ویرایش
چاکرا از مدل توسعهٔ انتشار نیمه‌غلطان تبعیت می‌کند بدین معنا که بسته‌های مرکزی چاکرا مثل بسته‌های مربوط به سامانهٔ گرافیکی و صوتی تنها زمانی وارد مخازن می‌شوند که وارد فاز کاملاً پایدار (استیبل) شده باشند و آزمایش خود را کاملاً پس بدهند. با این وجود به‌روزرسانی این بسته‌ها به صورت مداوم صورت می‌پذیرد و به تناسب نسخه‌های تازه‌ای از لوح زنده منتشر می‌شود.
اما نرم‌افزارهای کابردی چاکرا که به هستهٔ سیستم ارتباط چندانی ندارند، به به صورت مداوم به‌روز می‌شوند و معمولاً بلافاصله پس از انتشارشان در مخازن موجود خواهند بود.[۲۷]
این شیوهٔ انتشار برای کاربران نهایی مزایای زیر را به دنبال دارد:[۲۷]
- تنها یک بار نصب نیاز است و کلیهٔ ارتقاهای بعدی از راه مخازن خواهد بود.
- همیشه آخرین نسخهٔ نرم‌افزارهای کاربردی در مخازن موجود خواهد بود.
- برخلاف انتشارهای تمام غلطان، بخش‌های مرکزی سیستم مورد آزمایش‌های گسترده‌تری قرار گرفته و پایدارتر خواهند بود.
واژه‌نامه ویرایش
منابع ویرایش
- ↑ «The Chakra Project Team». chakra-project.org. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژانویه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۳ فروردین ۱۳۹۰.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ «Chakra-2013.02-Benz ISO released». The Chakra Developers. February 10. 2013. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ اکتبر ۲۰۱۳. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ "Chakra GNU/Linux" (به انگلیسی). DistroWatch.com. 12 February 2012. Retrieved 19 February 2012.
- ↑ «Chakra». chakra-project.org. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ ژانویه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۳ فروردین ۱۳۹۰.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ «صفحهٔ خانگی پروژهٔ چاکرا». chakra-project.org. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژانویه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۳ فروردین ۱۳۹۰.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ Jesse Smith (۲۵ فوریه ۲۰۱۳). «Review of Chakra GNU/Linux 2013.02». DistroWatch.
- ↑ «Chakra Linux». chakra-project.org. ۱۷ مارچ ۲۰۱۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ ژانویه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۳ فروردین ۱۳۹۰. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ «(Chakra Linux (History». chakra-project.org. ۱۷ مارچ ۲۰۱۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ ژانویه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۳ فروردین ۱۳۹۰. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ [www.kdehispano.es/?q=content/fallece-jan-mette-creador-de-kdemod-y-miembro-fundador-de-chakra "Fallece Jan Mette, creador de KDEmod y miembro fundador de Chakra"] (به اسپانیایی). KDE-Hispano. Abril 26, 2010. Retrieved 19 February 2012.
{{cite web}}: Check|نشانی=value (help); Check date values in:|تاریخ=(help) - ↑ "Arch Linux lost one of its biggest contributors" (به انگلیسی). Linux Operating System. Apr 29 2010. Retrieved 19 February 2012.
{{cite web}}: Check date values in:|تاریخ=(help) - ↑ شفیعی، روزبه (۵ اردیبهشت ۱۳۸۹). «Jan Mette رهبر و مؤسس پروژه چاکرا درگذشت». Roozbeh Shafiee. دریافت‌شده در ۱۹ فوریه ۲۰۱۲.[پیوند مرده]
- ↑ "Sad news - we lost one of our Developers" (به انگلیسی). The Chakra Developers Forums. ۲۰۱۰–۰۴–۲۵. Archived from the original on 4 January 2011. Retrieved 19 February 2012.
{{cite web}}: Check date values in:|تاریخ=(help) - ↑ وبگاه یادبود جان مته که توسط برادرش بوریس مته ایجاد شده. Mette, Boris. "Wir vermissen Dich" (به آلمانی). Archived from the original on 8 October 2013. Retrieved 19 February 2012.
- ↑ "The Chakra Project Team" (به انگلیسی). The Chakra Developers. Archived from the original on 21 February 2012. Retrieved 19 February 2012.
- ↑ «Development Release Phoix». chakra-project. ۲۲ می۲۰۱۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ اکتبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۳ فروردین ۱۳۹۰. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «KDEmod». wiki.archlinux.org. ۱ ژانویه ۲۰۱۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ ژوئیه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۳ فروردین ۱۳۹۰.
- ↑ «Chakra finished at 22». وب‌نوشت فیل میلرز (از توسعه‌دهندگان چاکرا). ۳ ژانویه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۳ فروردین ۲۰۱۱.
- ↑ «برنامه‌های چاکرا». chakra-project.org. ۱۶ مارس ۲۰۱۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ مارس ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۳ فروردین ۱۳۹۰.
- ↑ «Chakra 2011.11 (Edn - 2nd Release) out». The Chakra Developers. November 5. 2011. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۲ آذر ۱۳۹۰. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ ۲۰٫۲ حسن‌زاده، حسین (۲۵ بهمن ۱۳۹۰). «Chakra 2012.02 منتشر شد!». لینوکس ریویو. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ مه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۵ فوریه ۲۰۱۲.
- ↑ Boersma, Anke (ebruary 12. 2012). "Chakra - 2012-02 - Archimedes ISO released" (به انگلیسی). The Chakra Developers. Archived from the original on 15 February 2012. Retrieved 15 February 2012.
{{cite web}}: Check date values in:|تاریخ=(help) - ↑ اژدری، نوا (۲۴ بهمن ۱۳۹۰). «نسخه جدید Chakra آمد!». آزادراه. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ فوریه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۵ فوریه ۲۰۱۲.
- ↑ ۲۳٫۰ ۲۳٫۱ ۲۳٫۲ Pyruzan (۱۱ اسفند ۱۳۹۰). «بررسی چاکرا ۲۰۱۲٫۰۲ ارشمیدس». linuxreview. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ مه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲ مارس ۲۰۱۲.
- ↑ شفیعی، روزبه (۱۹ بهمن ۱۳۹۰). «انتشار نسخه جدید Chakra همراه با ظاهر Ronak». slashrosha.org. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ مارس ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۵ فوریه ۲۰۱۲.
- ↑ "Ronak is Next in Chakra" (به انگلیسی). chakra-devel. Feb 8 2012. Retrieved 15 February 2012.
{{cite web}}: Check date values in:|تاریخ=(help) - ↑ "Reasons to start akabei" (به انگلیسی). The Chakra Developers. 29 February 2012. Archived from the original on 10 March 2012. Retrieved 2 March 2012.
- ↑ ۲۷٫۰ ۲۷٫۱ «Half-Rolling Release Model». chakra.sourceforge.net. ۴ دسامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۷ آذر ۱۳۹۰.[پیوند مرده]