چَرَنْدابْ (چَهارْاَنْدابْ) از کوی‌های قدیمی و تاریخی شهر تبریز است که در مرکز این شهر واقع شده‌است.[۱][۲] این کوی از سوی شمال به کوی مهادمهین، از سوی جنوب به تپه‌های یانیق، از سوی خاور به کوی نوبر و از سوی باختر به کوی لیل‌آباد می‌رسد.

چرنداب
یادمان مقبرةالوزرا در محلهٔ چرنداب
Map
نامچرنداب
کشورایران
استانآذربایجان شرقی
شهرستانتبریز
بخشمنطقهٔ ۳
نقشه محلات تبریز -از جمله چهارانداب- در دوران مشروطه، سال ۱۹۰۸

بنابه نوشتهٔ کتاب «تاریخ اولادالاطهار»، چرنداب از کوی‌های اصلی شهر تبریز به‌شمار نمی‌رود بلکه این کوی از دو بخش به نام‌های «چرندابِ مهادمهین» و «چرندابِ نوبر» تشکیل یافته و از توابع کوی‌های مهادمهین و نوبر به‌شمار می‌رود. امروزه بخش بزرگی از کوی چرنداب در پیرامون خیابان طالقانی (خیابان شاه پیشین) است. مسجد امامزاده مهمترین مسجد این کوی به‌شمار می‌رود به طوری که جلوخان آن مرکز کوی چرنداب به‌شمار می‌رود.[۳]

کوی‌ها

ویرایش

از مهمترین بخش‌های چرنداب می‌توان از تاجرباشی، درویش‌لر، سیدلر، طوماس، عین‌الدوله و گوران نام برد که کوی گوران بزرگترین آنهاست و ساکنان آن را اهل حق‌مذهبان تشکیل می‌دهند. همچنین قنات‌های حسین، سراج، سلطان، توماس و میرزمان در این کوی هستند.[۳]

مقبرةالوزرا

ویرایش

گورستان تاریخی چرنداب (مقبرةالوزرا) آرامگاه قطب‌الدین شیرازی، عبدالله صیرفی، شمس‌الدین جوینی، عطاملک جوینی، سراج قمری آملی و تعدادی دیگر از ادیبان و عارفان ایران است.[۴] به همین منظور با همکاری شهرداری و دانشگاه هنر اسلامی تبریز یادمانی در این محل نصب خواهد شد.[۵]

نقل قول‌ها

ویرایش

نادر میرزا دربارهٔ چرنداب می‌نویسد:[۳]

چرنداب از کوی‌های دیرین تبریز است و نام آن در نامه‌ها برده‌اند؛ به ویژه قبرستان آنجا را که شمس‌الدین صاحب دیوان بدان جا آسوده‌است. این کوی را کدخدا حبیب‌الله خان است. گورستان چرنداب مشهورترین مزار است در جنوب غربی شهر و مدفن بسیاری از بزرگان است.

کمال خجندی در وصف این کوی می‌گوید:[۱]

تبریز مرا راحت جان خواهد بودپیوسته مرا ورد زبان خواهد بود
تا درنکشم آب چرنداب و گجیلسرخاب ز چشم من روان خواهد بود

نگارخانه

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ «چرنداب». لغت‌نامهٔ دهخدا. دریافت‌شده در ۲۴ اکتبر ۲۰۰۹.
  2. «چرنداب، اهراب و لیل‌آباد، ۳ محله کلیدی در تاریخ تبریز / اولین پستخانه ایران در تبریز». خبرگزاری فارس. دریافت‌شده در ۱۱ مه ۲۰۲۲.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ذوقی، فریبرز و نیکنام لاله، ایوب (۱۳۷۴تبریز در گذر تاریخ، تبریز: انتشارات یاران
  4. میرجعفری، حسین؛ بزاز دستفروش، مهدی (۱۳۸۸). «مزارات چرنداب تبریز» (PDF). پژوهش‌های زبان و ادبیات فارسی. اصفهان: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان. جدید (۴). دریافت‌شده در ۱۱ مه ۲۰۲۲.
  5. «نصب یادمان بزرگان عرفان، ادب و هنر در تبریز». خبرگزاری قرآنی ایران. دریافت‌شده در ۲۴ اکتبر ۲۰۰۹.[پیوند مرده]