باشگاه فوتبال چلسی

باشگاه فوتبال انگلیسی
(تغییرمسیر از چلسی)

باشگاه فوتبال چلسی (به انگلیسی: .Chelsea F.C) یک باشگاه فوتبال در لیگ برتر انگلستان است که در سال ۱۹۰۵ در غرب لندن بنا نهاده شد.[۳] چلسی شش دوره قهرمان لیگ برتر انگلستان شده‌است و همچنین هشت قهرمانی در جام حذفی فوتبال انگلستان و پنج قهرمانی در جام اتحادیه فوتبال انگلستان را در کارنامهٔ خود دارد. این تیم در مسابقات اروپایی نیز توانسته‌است دو قهرمانی در جام در جام اروپا،[۴] دو قهرمانی در سوپر جام اروپا،[۵] دو قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا[۶] و دو قهرمانی در لیگ اروپا[۷] به دست آورد.

چلسی
Chelsea
نام کاملباشگاه فوتبال چلسی
Chelsea Football Club
لقب‌(ها)آبی‌ها
بازنشستگان
تاریخ بنیان‌گذاری۱۰ مارس ۱۹۰۵؛ ۱۱۹ سال پیش (۱۹۰۵-۱۰}})[۱]
نام ورزشگاهاستمفورد بریج، لندن
گنجایش۴۰٬۳۴۳[۲]
مالکBlues Partners Limited
مدیرعاملتاد بولی
مربیمائوریسیو پوچتینو
لیگلیگ برتر انگلستان
۲۳–۲۰۲۲۱۲
وبگاه
فصل جاری

چلسی نخستین مقام قهرمانی خود را در سال ۱۹۵۵ میلادی و در لیگ دسته اول انگلستان به دست آورد. این باشگاه چند جام نیز در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ به دست آورد، اما تا سال ۱۹۹۷ نتوانست جام مهم دیگری را کسب کند. دهه ابتدایی قرن بیست و یکم درخشان‌ترین و موفقیت‌آمیزترین دوره تاریخ باشگاه چلسی به واسطهٔ قهرمانی در لیگ برتر جزیره در سال‌های ۲۰۰۵، ۲۰۰۶ و ۲۰۱۰ و رسیدن به فینال لیگ قهرمانان اروپا در ۲۰۰۸ بوده‌است. بخش عمده‌ای از این افتخارات توسط ژوزه مورینیو کسب شده‌است.[۸][۹]

این باشگاه به‌همراه ورزشگاه استمفورد بریج که با ظرفیت ۴۱٬۸۴۱ نفر[۱۰] در منطقه فولام (SW6 1HS لندن) قرار دارد،[۱۱] در سال ۲۰۰۳ توسط رومن آبراموویچ تاجر، به مبلغ ۱۴۰ میلیون پوند خریداری شد.[۱۲]

باشگاه چلسی از فصل ۱۹۶۴–۱۹۶۵ اقدام به استفاده از پیراهن و شورت ورزشی آبی روشن و جوراب‌های سفید رنگ کرد و تا امروز نیز غالباً این رویه ادامه داشته‌است. تا پیش از آن هیچ‌گاه لباس و شورت بازیکنان این باشگاه یک‌رنگ نبوده‌است.[۱۰]

نماد باشگاه چندین بار تغییر پیدا کرده‌است که از دههٔ ۱۹۵۰ تاکنون، نماد شیر به عنوان نماد اصلی باشگاه برگزیده شده‌است.[۱۳] این باشگاه به‌طور میانگین در جایگاه پنجم پایدارترین تیم‌های فوتبال انگلیس قرار دارد.[۱۴] همچنین این تیم با میانگین ۴۱٬۴۰۳ تماشاگر در فصل ۲۰۰۹ – ۲۰۱۰ لیگ برتر انگلیس در رده ششم قرار گرفته‌است.[۱۵]

تاریخچه

 
اولین تیم باشگاه فوتبال چلسی در سپتامبر ۱۹۰۵

باشگاه فوتبال چلسی در مارس ۱۹۰۵ رسماً بنیان نهاده شد[۱۶] و در مدت زمان کوتاهی به مسابقات فوتبال انگلیس راه یافت. در سال‌های نخستین، این باشگاه دستاوردهای اندکی به‌دست‌آورد که می‌توان به رسیدن به فینال جام حذفی فوتبال انگلستان در سال ۱۹۱۵ اشاره کرد. در بازی پایانی پس از باخت در برابر باشگاه فوتبال شفیلد یونایتد قهرمانی را از دست داد ولی با این وجود برای بازیکنان خود شهرت فراوان کسب کرد.[۱۷]

تد دریک بازیکن سابق باشگاه فوتبال آرسنال و انگلیس در سال ۱۹۵۲ میلادی[۱۸] به عنوان سرمربی به چلسی آمد و شروع به نوسازی باشگاه کرد. وی توانست باشگاه فوتبال چلسی را در فصل ۵۵–۱۹۵۴ قهرمان لیگ دسته اول انگلستان کند.[۱۹] فصل بعد یوفا، جام باشگاه‌های اروپا را راه‌اندازی کرد اما با اعتراض تیم‌های لیگ برتر و فدراسیون فوتبال، چلسی پیش از شروع بازی‌ها، از جام کنار گذاشته شد.[۲۰]

 
نمودار نتایج تیم چلسی از فصل ۰۶–۱۹۰۵ تا فصل ۰۸–۲۰۰۷

چلسی در دهه ۱۹۶۰ به رقابت با حریفان در لیگ دسته اول، جام اتحادیه و جام حذفی پرداخت که در فصل ۶۵–۱۹۶۴ توانست قهرمان جام اتحادیه فوتبال انگلیس شود.[۲۱] چلسی در سال ۱۹۷۰، پس از پیروزی با نتیجه ۲–۱ مقابل باشگاه فوتبال لیدز یونایتد، قهرمان جام حذفی فوتبال انگلیس شد،[۲۲] همچنین توانست نخستین قهرمانی اروپایی خود را در جام در جام اروپا با پیروزی مقابل باشگاه فوتبال رئال مادرید در آتن به دست آورد.[۲۳]

اواخر دهه ۱۹۷۰ میلادی و اوایل دهه ۱۹۸۰ میلادی دوران نابسامانی برای چلسی بود، باشگاه دچار مشکلات مالی بسیاری شده بود،[۲۴] فروش ستارگان، باشگاه را با افت شدیدی مواجه کرد.[۲۵] در سال ۱۹۸۲ باشگاه توسط کن بیتس خریداری شد.[۲۶] چلسی در مسابقات بخت کمی برای نتیجه‌گیری داشت و برای نخستین بار در حال سقوط به لیگ دسته سوم بود ولی جان نیل توانست چلسی را در فصل ۸۴–۱۹۸۳ به لیگ بالاتر برساند. این تیم که در سال ۱۹۸۸ بار دیگر به لیگ دسته دوم سقوط کرده بود، بلافاصله در فصل ۸۹–۱۹۸۸ به لیگ دسته اول بازگشت.[۲۷]

 
مراسم اهدای مدال پس از اولین قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا توسط تیم چلسی - ۲۰۱۲

بعد از یک نبرد طولانی مدت قانونی، کن بیتس به مالکیت مطلق بر ورزشگاه باشگاه در سال ۱۹۹۲ رسید.[۲۸] چلسی در سال ۱۹۹۴ به فینال جام حذفی فوتبال انگلستان راه یافت اما نتوانست قهرمانی این مسابقات را به دست آورد.[۲۹] در سال ۱۹۹۶ رود گولیت به عنوان بازیکن - مربی هدایت باشگاه چلسی را به دست گرفت،[۳۰] وی در سال ۱۹۹۷ جام حذفی فوتبال انگلستان را تصاحب کرد.[۳۱] گولیت در سال ۱۹۹۸ جای خود را جان لوکا ویالی داد.[۳۲] او نیز به نفع یک ایتالیایی دیگر یعنی کلودیو رانیری برکنار شد. رانیری از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۴ سرمربی باشگاه چلسی بود.[۳۳]

در ژوئن ۲۰۰۳ میلادی، بیتس باشگاه فوتبال چلسی را به مبلغ ۱۴۰ میلیون پوند، به یک میلیاردر روس‌تبار به نام رومن آبراموویچ فروخت که این رویداد به بزرگ‌ترین خرید و فروش باشگاه در تاریخ فوتبال انگلستان تبدیل شد.[۱۲] این در حالی بود که رانیری قادر به نتیجه‌گیری مناسب نبود به همین دلیل ژوزه مورینیو جایگزین او شد که توانست چلسی را به جایگاه بهتری برساند.[۳۴] چلسی با مورینیو دو قهرمانی در لیگ برتر انگلیس در فصل‌های (۰۵–۲۰۰۴[۳۵] و ۰۶–۲۰۰۵[۳۶]) به دست آورد.

همچنین مورینیو قهرمانی جام حذفی (۲۰۰۷[۳۷]) و جام اتحادیه (۲۰۰۵[۳۸] و ۲۰۰۷[۳۹]) را به افتخارات باشگاه اضافه کرد. در سپتامبر ۲۰۰۷ آورام گرانت جایگزین مورینیو شد.[۴۰] در همان فصل چلسی برای اولین بار به فینال لیگ قهرمانان اروپا صعود کرد اما در ضربات پنالتی، بازی را به تیم منچستر یونایتد واگذار کرد،[۴۱] در پی این نتیجه گرانت اخراج شد.[۴۲]

مربی بعدی فیلیپه اسکولاری بود که در ژوئیه ۲۰۰۸ به چلسی پیوست.[۴۳] اسکولاری نیز به دلیل نتایج ضعیف تیمی از کار برکنار شد.[۴۴] گاس هیدینگ مربی هلندی به عنوان سرمربی جدید باشگاه چلسی انتخاب شد[۴۵] و توانست این تیم را در سال ۲۰۰۹ قهرمان جام حذفی فوتبال انگلیس کند.[۴۶] اما مربی سابق باشگاه آث میلان کارلو آنچلوتی به عنوان مربی جدید باشگاه چلسی برگزیده شد.[۴۷] وی در اولین فصل حضورش موفق به کسب قهرمانی در لیگ برتر انگلیس و جام حذفی فوتبال انگلیس موسوم به دوگانه انگلیس شد.[۴۸] آنجلوتی در ماه مه ۲۰۱۱ از چلسی جدا شد و آندره ویلاس-بوآس مربی سابق تیم پورتو جایگزین وی شد.[۴۹]

آندره ویلاس-بوآس که با قراردادی ۱۵ میلیون یورویی (۱۳٬۳ میلیون پوند) در ژوئن ۲۰۱۱ به عنوان سرمربی باشگاه چلسی انتخاب شده بود[۵۰] در ۴ مارس ۲۰۱۲ به دلایل نتایج ضعیف از کار برکنار شد.[۵۱] پس از برکناری ویلاس بوآس، روبرتو دی ماتئو که به عنوان دستیار در باشگاه چلسی فعالیت می‌کرد به صورت موقت سرمربی تیم شد.[۵۲] دی ماتئو توانست چلسی را به مقام قهرمانی جام حذفی فوتبال انگلستان ۲۰۱۲[۵۳] و همچنین برای اولین بار به قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا ۲۰۱۲ با نتیجه ۴ بر ۳ در ضربات پنالتی مقابل بایرن مونیخ برساند.[۶] با این حال در فصل ۲۰۱۲–۲۰۱۳، باخت سه بر هیچ چلسی مقابل یوونتوس در جام قهرمانان اروپا باعث اخراج وی شد و سرمربی‌گری این تیم تا پایان فصل به رافائل بنیتز رسید.[۵۴][۵۵][۵۶] تنها موفقیت باشگاه چلسی به همراه بنیتز قهرمانی در لیگ اروپا ۲۰۱۳ با نتیجه دو بر یک مقابل تیم بنفیکا بود.[۷]

در تابستان ۲۰۱۳ ژوره مورینیو پس از ۶ سال به چلسی بازگشت و توانست این تیم را به چهارمین قهرمانی در لیگ برتر انگلستان در فصل ۱۵–۲۰۱۴[۵۷] و پنجمین قهرمانی در جام اتحادیه ۲۰۱۵[۵۸] برساند، چلسی در سومین فصل حضور مورینیو نتایجی بسیار ضعیفی کسب کرد به طوری که در ۱۶ بازی متحمل ۹ شکست شده بود و تیم در منطقه سقوط گرفته بود و این باعث اخراج این مربی در دسامبر ۲۰۱۵[۵۹] و انتصاب گاس هیدینک به صورت موقت تا پایان شد،[۶۰] در ژوئیه ۲۰۱۶ آنتونیو کونته به عنوان سرمربی جدید معرفی شد و در اولین فصل حضور این مربی، باشگاه چلسی به قهرمانی در لیگ برتر فوتبال انگلستان ۱۷–۲۰۱۶ دست پیدا کرد.[۶۱] هر چند چلسی به همراه کونته در فصل بعد به قهرمانی جام حذفی ۱۸–۲۰۱۷ رسید[۶۲] اما در لیگ جزیره چندان موفق نبود و سهمیهٔ لیگ قهرمانان را کسب نکرد. در ژوئیه ۲۰۱۸ مائوریتسیو ساری به عنوان سرمربی جدید معرفی شد و در پایان فصل به قهرمانی لیگ اروپا ۱۹–۲۰۱۸ دست یافت.[۶۳]

استمفورد بریج

 
چلسی در مقابل وست برومویچ آلبیون در ۲۳ سپتامبر ۱۹۰۵؛ چلسی ۱ – ۰ برنده شد.

استمفورد بریج تنها ورزشگاه باشگاه چلسی از ابتدا تاکنون بوده که رسماً از تاریخ ۲۸ آوریل ۱۸۷۷ افتتاح شده‌است.[۶۴] در ۲۸ سال اول تأسیس، استمفورد بریج مورد استفاده دیگر ورزش‌ها به غیر از فوتبال مانند ورزش دو و میدانی نیز قرار داشته.[۶۵] در سال ۱۹۰۴ میلادی برادران گاس میرس و جوزف میرس ورزشگاه را خریداری کرده‌اند تا فقط بازی‌های تیم چلسی در آن برگزار شود.[۶۴]

خانواده میرز برای طراحی جدید ورزشگاه، آرشیبالد لیتش که یکی از برجسته‌ترین معماران اروپا بود را انتخاب کردند که طرح اصلی ورزشگاه کنونی را طراحی و اجرا کند.[۶۶]

آنها پیشنهاد اجاره باشگاه را به باشگاه فوتبال فولهام دادند اما این پیشنهاد رد شد بنابراین صاحبان باشگاه تصمیم به استفاده از زمین در موارد دیگر گرفتند.[۶۷]

طراحی و تهیه نقشه اصلی ورزشگاه شروع شد به‌طوری‌که جایگاه تماشاگران در حدود ۱۰۰٬۰۰۰ نفر برآورد شده بود.[۶۴] در اوایل دهه ۱۹۳۰ میلادی ساخت جایگاه جنوبی ورزشگاه که دارای سقف بود انجام شد. این ورزشگاه به خانه هواداران باشگاه چلسی تبدیل شد که وفادارترین و پرشورترین تماشاگران در دهه‌های ۱۹۶۰، ۷۰ و ۸۰ میلادی بودند.[۶۸]

 
نمایی از غرب ورزشگاه استمفورد بریج

در سال‌های پایانی دهه ۱۹۶۰ میلادی و اوایل ۱۹۷۰ میلادی طرح جدید ورزشگاه با ظرفیت ۵۰۰۰۰ نفر را اجرا کردند که تماماً دارای صندلی بود.[۶۴] ساخت قسمت شرقی ورزشگاه در دهه ۱۹۷۰ آغاز شد که هزینه‌ای بسیاری برای باشگاه به همراه داشت که منجر به فروختن ورزشگاه به توسعه‌دهندگان آن شد و تا اواسط دهه ۱۹۹۰ میلادی یک جنگ طولانی مدت قانونی را ایجاد کرد.[۶۴] قسمت‌های شمال، شرق و بخش‌هایی از جنوب ورزشگاه که تماماً دارای صندلی بود تا سال ۲۰۰۱ به‌طور کامل تکمیل شد.[۶۵]

نشان‌واره و نماد باشگاه

از ابتدای تأسیس باشگاه چلسی تاکنون چهار نماد و نشان‌واره در تاریخ باشگاه چلسی مورد استفاده قرار گرفته و همه تحت تغییرات جزئی انتخاب شده بودند.[۶۹] در سال ۱۹۰۵ اولین نشان‌واره باشگاه انتخاب شد که نمادی از یک بازنشسته باشگاه بود. لقب بازنشستگان به مدت نیم قرن در باشگاه چلسی مورد استفاده قرار گرفت[۷۰] در سال ۱۹۵۲ میلادی تد دریک در راستای تغییر و تحول در باشگاه اصرار به حذف نام بازنشسته داشت به همین دلیل نماد جدید انتخاب شد.[۷۱]

نماد شیر آبی رنگ نماد بعدی باشگاه چلسی بود به مدت سه دهه مورد استفاده قرار گرفت[۷۲] این نشان‌واره از سه گل رز قرمز به نمایندگی از کشور انگلستان و دو توپ فوتبال در حاشیه‌ها تشکیل می‌شد که در سال ۱۹۶۰ میلادی با تصویب نهایی مورد استفاده قرار گرفت.[۷۱]

در سال ۱۹۸۶ میلادی کن بیتس مالک باشگاه چلسی برای ایجاد تغییر و تحول نماد نشان‌واره باشگاه را تغییر داد.[۷۱] نشان‌واره جدید شامل دایره‌ای آبی رنگ بود که شیر زرد رنگ و کلمات C.F.C در میان آن قرار گرفته بودند، این نماد با مدت ۱۹ سال به عنوان نشان‌واره اصلی باشگاه چلسی به کار برده می‌شد.[۶۹] با روی کار آمدن مدیریت جدید در رأس باشگاه نشان‌واره باشگاه بار دیگر تغییر کرد و دومین نماد تاریخ باشگاه چلسی یعنی نماد شیر آبی رنگ با اندکی تغییر دوباره مورد استفاده قرار گرفت.[۱۳]

لباس تیم

نخستین لباس تیم چلسی - سال‌های ۱۹۰۵ تا ۱۹۱۲

تیم چلسی همیشه لباس آبی بر تن کرده‌است البته در ابتدا رنگ آبی لباس روشن‌تر از لباس کنونی بوده‌است. همچنین رنگ جوراب‌ها در ابتدا آبی تیره بوده اما اکنون از رنگ سفید استفاده می‌شود، شورت ورزشی نیز از سفید به آبی تغییر رنگ داده‌است. این تغییرات در سال ۱۹۱۲ انجام شده‌است.[۷۳] در دهه ۱۹۶۰ میلادی تامی دوچرتی که مربی چلسی بود خواهان تغییر شورت آبی و جوراب سفید برای تغییر و تحول شده بود که این تغییر در فصل ۱۹۶۵–۱۹۶۴ لحاظ شد.[۷۴]

در دهه ۱۹۶۰ در یک بازی تیم چلسی لباس راه راه سفید و مشکی همانند لباس تیم اینتر میلان بر تن کرده‌است.[۷۵] از دیگر لباس‌های به یاد ماندنی چلسی می‌توان به لباس با راه راه سبز در دهه ۱۹۸۰، لباس با راه راه‌های سفید و قرمز در اوایل دهه ۱۹۹۰ و لباس با راه راه‌های سربی و نارنجی در اواسط دهه ۱۹۹۰ اشاره کرد.[۷۶]

شرکت آدیداس حامی و تأمین‌کننده لباس‌های ورزشی باشگاه چلسی است که بر اساس قرارداد سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۱ میلادی اسپانسر این باشگاه بوده‌است. پیش از این شرکت آمبرو در سال‌های (۸۱–۱۹۶۸)، لو کوک اسپوقتیف در سال‌های (۸۶–۱۹۸۱)، مجموعه باشگاه چلسی در سال‌های (۸۷–۱۹۸۶) و همچنین شرکت آمبرو در سال‌های (۲۰۰۶–۱۹۸۷) پشتیبان و اسپانسر لباس‌های ورزشی باشگاه چلسی بوده‌اند. باشگاه در اواسط فصل ۸۴–۱۹۸۳ با شرکت گلف ایر به عنوان اسپانسر باشگاه و تبلیغات بر روی پیراهن‌های ورزشی تیم به توافق رسیدند. پس از آن باشگاه با شرکت گرانگ فارمس و بای لین تی و کمپانی ایتالیایی سیمود قبل از قرارداد طولانی مدت با شرکت سازنده کامپیوتر کمودور اینترنشنال در سال ۱۹۸۹ قرارداد همکاری امضاء کرده‌اند. اسپانسرهای بعدی باشگاه شرکت‌های کورس در سال‌های (۹۷–۱۹۹۵)، اتوگلس در سال‌های (۲۰۰۱–۱۹۹۷) و هواپیمایی امارات در سال‌های (۲۰۰۵–۲۰۰۱) بوده‌اند. شرکت سامسونگ اسپانسر فعلی باشگاه چلسی است[۷۷] که در فصل ۰۸–۲۰۰۷ میلادی به تبلیغات در زمینه گوشی موبایل پرداخته‌است.[۷۸]

طرفداران و رقابت‌ها

 
طرفداران تیم چلسی در بازی چلسی و تاتنهام - ۱۱ مارس ۲۰۰۶

هواداران باشگاه چلسی به‌طور متوسط در رده پنجم حضور مداوم در ورزشگاه‌های خود قرار دارند.[۷۹] همچنین این تیم با داشتن ۴۰٬۰۰۰ تماشاگر به‌طور ثابت در هر بازی در ورزشگاه استمفورد بریج در رده پنجم تیم‌های انگلیسی قرار دارد. میانگین تماشاگران چلسی نیز ۴۱٬۴۲۳ نفر است.[۱۵] چلسی با داشتن هواداران بسیار در نقاط مختلف لندن و انگلیس اعم از قشرها کارگر و ثروتمند از تیم‌های محبوب در کشور انگلستان و جهان محسوب می‌شود.[۸۰]

شهرآورد غرب و شمال لندن از مهم‌ترین بازی‌های چلسی در شهر لندن است. براساس نظرسنجی سال ۲۰۰۴ توسط سایت Planetfootball.com نشان می‌دهد که هواداران تیم چلسی تیم‌های آرسنال، تاتنهام و منچستر یونایتد را مهم‌ترین رقیبان تیم خود می‌دانند.[۸۱] رقابت چلسی و تاتنهام از فینال جام اتحادیه فوتبال انگلیس در سال ۱۹۶۷ شروع شده‌است که اولین فینال مابین این دو تیم لندنی بوده. همچنین بازی‌های دو تیم چلسی و لیدز یونایتد در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ از حساسیت‌های زیاد برخوردار بوده‌است، مخصوصاً فینال بحث‌برانگیز جام اتحادیه در سال ۱۹۷۰.[۸۲] رقابت با تیم لیورپول نیز پس از بازی نیمه‌نهایی این دو تیم در لیگ قهرمانان اروپا و انتقال فرناندو تورس از لیورپول به چلسی شدت گرفته‌است.[۸۳]

رکوردها

بیشترین حضور و بازی برای تیم چلسی در اختیار رون هریس کاپیتان سابق چلسی با ۷۹۵ بازی مابین سال‌های ۱۹۶۱ تا ۱۹۸۰ است.[۸۴] فرانک لمپارد با بیش از ۵۰۰ بازی رکورددار بیشترین بازی در بین بازیکن حال حاضر باشگاه‌است.[۸۵] در بین دروازه‌بانان نیز پیتر بونتی با ۶۰۰ بازی (۷۹–۱۹۵۹) یکی از رکورداران تاریخ باشگاه چلسی است.[۸۶]

فرانک لمپارد (–۲۰۰۱) با ۲۰۳ گل زده و بابی تامبلینگ (۱۹۷۰–۱۹۵۹) با ۲۰۲ گل‌زده برای چلسی گلزن‌ترین بازیکنان این باشگاه از ابتدا تاکنون بوده‌اند. دیگر بازیکنانی که بیش از ۱۰۰ گل برای باشگاه چلسی به ثمر رسانده‌اند می‌توان به کری دیکسون (۹۲–۱۹۸۳)، دیدیه دروگبا (۲۰۱۲–۲۰۰۴)، روی بنتلی (۵۶–۱۹۴۸)، پیتر آسگود (۷۴–۱۹۶۴ و ۷۹–۱۹۷۸)، جیمی گریوس (۶۱–۱۹۵۷)، جورج میلس (۳۹–۱۹۲۹) و جورج هیلسدون (۱۲–۱۹۰۶) اشاره کرد. گریوس نیز با ۴۳ گل بهترین گلزن تاریخ باشگاه در یک فصل (۶۱–۱۹۶۰) محسوب می‌شود.[۸۴][۸۵]

بیشترین حضور هواداران و تماشاگران در ورزشگاه خانگی چلسی که به صورت رسمی ثبت شده در بازی با تیم آرسنال در مسابقات لیگ دسته اول انگلستان در سال ۱۹۳۵ بوده‌است که ۸۲٬۹۰۵ در ورزشگاه حضور داشته‌اند[۸۷] بازسازی ورزشگاه استمفورد بریج و نصب صندلی در تمام جایگاه‌ها در دهه ۱۹۹۰ میلادی،[۸۸] ظرفیت ورزشگاه را به ۴۱٬۸۴۱ نفر کاهش داد.[۱۰]

چلسی رکوردهای متعددی در انگلستان و اروپا در اختیار دارد، بیشترین امتیاز کسب شده در یک فصل (۹۵ امتیاز)، کمترین گل خورده در یک فصل (۱۵ گل)،[۸۹] بیشترین پیروزی در یک فصل (۲۹ بازی)[۹۰]، بیشترین بازی بدون گل‌خورده در یک فصل (۲۵ بازی)[۹۱] (تماماً در فصل ۰۵–۲۰۰۴) و بیشترین بازی بدون گل‌خورده از ابتدای فصل (۶ بازی) (در فصل ۰۶–۲۰۰۵) از آن جمله‌است.[۹۲]

این باشگاه با پیروزی ۲۱ بر صفر مقابل باشگاه فوتبال Jeunesse Hautcharage در جام در جام اروپا سال ۱۹۷۱ یک رکورد در مسابقات اروپایی به جا گذاشته‌است.[۹۳] چلسی رکورد ۸۶ بازی بدون شکست در ورزشگاه خانگی خود از ۲۰ مارس ۲۰۰۴ تا ۲۶ اکتبر ۲۰۰۸ را در اختیار دارد. همچنین چلسی ۶۳ بازی بدون شکست مابین سال‌های ۱۹۷۸ تا ۱۹۸۰ را به همراه تیم لیورپول در اختیار دارد.[۹۴][۹۵] چلسی رکورد ۱۱ بازی بدون شکست مابین ۲۵ آوریل ۲۰۰۸ تا ۶ دسامبر ۲۰۰۸ را نیز در اختیار دارد.[۹۶]

چلسی در فهرست رکوردداران «اولین‌ها» به همراه تیم آرسنال برای اولین بار در تاریخ ۲۵ اوت ۱۹۲۸ در بازی مقابل سوانسی تاون لباس‌های دارای شماره برتن کرده‌اند.[۹۷] تیم چلسی برای اولین بار در انگلستان در یک مسابقه داخلی با هواپیما برای دیدار با باشگاه فوتبال نیوکاسل در تاریخ ۱۹ آوریل ۱۹۵۷ سفر کرده‌است[۹۸] و برای اولین بار در لیگ دسته اول در روز یک‌شنبه مسابقه داده‌است، این بازی در تاریخ ۲۷ ژانویه ۱۹۷۴ مقابل تیم استوک سیتی بوده‌است. همچنین چلسی در یک بازی مقابل تیم فوتبال ساوت‌همپتون که در سال ۱۹۹۹ برگزار شده‌است بدون بازیکن انگلیسی و ایرلندی به میدان رفته‌است.[۹۹] چلسی در ۱۹ مه ۲۰۰۷ اولین تیم پیروز در ورزشگاه جدید ومبلی و آخرین تیم پیروز در ورزشگاه ومبلی قبل از بازسازی بوده‌است.[۱۰۰] چلسی در فصل ۱۰–۲۰۰۹ برای اولین بار به رکورد ۱۰۰ گل‌زده در یک فصل در تاریخ لیگ برتر رسیده‌است.[۴۸]

چلسی در فرهنگ عامه

 
جشن بازیکنان تیم چلسی بعد از دو قهرمانی در فصل ۱۰–۲۰۰۹

در سال ۱۹۳۰ فیلم بازی بزرگ با مضمونی فوتبالی ساخته شده[۱۰۱] که در آن جک کوک بازیکن سابق باشگاه چلسی و بازیکن آن زمان باشگاه میلوال به بازی پرداخته‌است. این بازیکن در صحنه‌های مختلفی از این فیلم مانند سکانس‌هایی که در ورزشگاه استمفورد بریج ساخته شده‌است حضور پیدا کرده، همچنین اندرو ویلسون، جورج میلس و سام میلینگتون به عنوان بازیگر مهمان نیز در این فیلم حضور داشته‌اند.[۱۰۲] به دلیل سوابق منفی هواداران باشگاه چلسی در زمینه خشونت‌های فوتبالی در فیلم‌هایی همانند کارخانه فوتبال به این موضوع پرداخته شده‌است.[۱۰۳]

چلسی تا دهه ۱۹۵۰ رابطه نزدیکی با سالن‌های موسیقی داشت و بازیکنانی مانند جورج روبی در زمینه موسیقی نیز فعال بودند.[۱۰۴]

تک آهنگ «آبی رنگ است» که برای فینال جام حذفی ۱۹۷۲ انگلستان با صدای تمامی بازیکنان تیم چلسی ساخته شده‌بود توانست در رتبه پنجم موسیقی‌های سال این کشور قرار بگیرد.[۱۰۵] بعدها آهنگ «سفید رنگ است» با اقتباس از این آهنگ برای تیم ونکوور ویت‌کاپس ساخته شده‌است.[۱۰۶] همچنین آهنگ «روز آبی» به دلیل رسیدن تیم چلسی به فینال جام اتحادیه فوتبال انگلستان در سال ۱۹۹۷ توسط سوگز و به همراه بازیکنان باشگاه خوانده شد که توانست تا رتبه ۲۲ بهترین آهنگ‌های انگلیس نیز صعود کند.[۱۰۷] برایان آدامز از هواداران تیم چلسی[۱۰۸] آهنگ «ما برد می‌خواهیم» را برای این تیم خوانده‌است.[۱۰۹]

تیم فوتبال زنان چلسی

باشگاه چلسی در زمینه فوتبال زنان نیز فعالیت دارد که از سال ۲۰۰۴ وابسته به تیم مردان در مسابقات حضور پیدا کرده‌است.[۱۱۰] آن‌ها بازی‌های خانگی خود را در زمین امپریال فیلدز انجام می‌دهند.[۱۱۱] این تیم در جام سوری کانتی در سال‌های ۲۰۰۳، ۲۰۰۴، ۲۰۰۶، ۲۰۰۷، ۲۰۰۸، ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ قهرمان شده‌است[۱۱۲] و برای اولین بار بعد از قهرمانی در لیگ جنوبی فوتبال زنان انگلیس (۲۰۰۵) به لیگ برتر ملی انگلیس صعود کرد. این تیم فصل ۱۰–۲۰۰۹ را با قرار گرفتن در رده سوم به پایان رساند که بهترین رتبه این تیم از ابتدا تاکنون بوده‌است. تیم زنان چلسی یکی از ۸ تیم مؤسس سوپرلیگ فوتبال زنان انگلیس است.[۱۱۳]

بازیکنان

بازیکنان باشگاه چلسی و تغییرات آن تا ۱۱ اوت ۲۰۲۳.[۱۱۴]

ترکیب اصلی

شماره پست بازیکن
۱   دروازه‌بان روبرت سانچز
۲   مدافع اکسل دیساسی
۳   مدافع مارک کوکوریا
۵   مدافع بنوا بادیاشیله
۶   مدافع تیاگو سیلوا (کاپیتان سوم)
۷   مهاجم رحیم استرلینگ
۸   هافبک انزو فرناندز
۱۰   مهاجم میخایلو مودریک
۱۱   مهاجم نونی مادوئکه
۱۳   دروازه‌بان مارکوس بتینلی
۱۴   مدافع تروه چالوبا
۱۵   مهاجم نیکلاس جکسون
۱۶   هافبک لسلی اوگوچوکو
۱۷   هافبک کارنی چوکواومکا
۱۸   مهاجم کریستوفر ان‌کونکو
۲۰   هافبک کول پالمر
شماره پست بازیکن
۲۱   مدافع بن چیلول (کاپیتان دوم)
۲۳   هافبک کانر گلگر
۲۴   مدافع ریس جیمز (کاپیتان)
۲۵   هافبک مویسس کایسدو
۲۶   مدافع لوی کولویل
۲۷   مدافع مالو گوستو
۲۸   دروازه‌بان جورجه پتروویچ
۳۱   هافبک چزاره کاسادی
۳۳   مدافع وسلی فوفانا
۳۶   مهاجم دیوید واشینگتن
۴۲   مدافع آلفی گیلکریست
۴۳   مهاجم دیگو موریرا
۴۵   هافبک رومئو لاویا
۴۷   هافبک Jimi Tauriainen
۵۴   هافبک Leo Castledine
  مدافع ملنگ سر


بازیکنان خارج شده به صورت قرضی

شماره پست بازیکن
  دروازه‌بان کپا آریزابالاگا (به رئال مادرید تا ۳۰ ژوئن ۲۰۲۴)
  دروازه‌بان تدی شرمن-لو (به بروملی تا ۳۱ مه ۲۰۲۴)
  دروازه‌بان گابریل اسلونینا (به اوپن تا ۳۰ ژوئن ۲۰۲۴)
  مدافع Zak Sturge (به پیتربورو یونایتد تا ۳۰ ژوئن ۲۰۲۴)
  هافبک تینو انجورین (به پورتسموث تا ۳۰ ژوئن ۲۰۲۴)
  هافبک چزاره کاسادی (به لستر سیتی تا ۳۱ مه ۲۰۲۴)
  هافبک لوئیس هال (به نیوکاسل یونایتد تا ۳۰ ژوئن ۲۰۲۴)
  هافبک عمری هاتکینسون (به ایپسویچ تاون تا ۳۱ مه ۲۰۲۴)
شماره پست بازیکن
  هافبک Dion Rankine (به اکستر سیتی تا ۳۱ مه ۲۰۲۴)
  هافبک آندری سانتوس (به ناتینگهام فارست تا ۳۱ مه ۲۰۲۴)
  هافبک هاروی ویل (به بریستول راورز تا ۳۱ مه ۲۰۲۴)
  هافبک Charlie Webster (به هیرنفین تا ۳۰ ژوئن ۲۰۲۴)
  هافبک حکیم زیاش (به گالاتاسرای تا ۳۰ ژوئن ۲۰۲۴)
  مهاجم داوید داترو فوفانا (به یونیون برلین تا ۳۰ ژوئن ۲۰۲۴)
  مهاجم آنژلو گابریل (به استراسبورگ تا ۳۰ ژوئن ۲۰۲۴)
  مهاجم روملو لوکاکو (به آ.اس. رم تا ۳۰ ژوئن ۲۰۲۴)


تیم آکادمی باشگاه چلسی

آکادمی و تیم دوم باشگاه فوتبال چلسی متشکل از بازیکنان زیر ۲۱ سال و رزرو باشگاه چلسی است. این تیم وظیفه یافتن بازیکنان جوان و با استعداد برای آموزش و پشتیبانی از تیم اصلی باشگاه چلسی را دارد.[۱۱۵]

بهترین بازیکنان باشگاه (۲۰۲۳–۱۹۶۷)

 
جیان‌فرانکو زولا
 
جان تری

بهترین بازیکنان باشگاه فوتبال چلسی از سال ۱۹۶۷ تا ۲۰۲۳ به شرح زیر است:[۱۱۶]

سال بازیکن
۱۹۶۷   پیتر بونتی
۱۹۶۸   چارلی کوک
۱۹۶۹   دیوید وب
۱۹۷۰   جان هولینس
۱۹۷۱   جان هولینس
۱۹۷۲   دیوید وب
۱۹۷۳   پیتر آسگود
۱۹۷۴   گری لوک
۱۹۷۵   چارلی کوک
۱۹۷۶   رای ویلکینز
۱۹۷۷   رای ویلکینز
سال بازیکن
۱۹۷۸   میکی دروی
۱۹۷۹   تامی لانگلی
۱۹۸۰   کلایو واکر
۱۹۸۱   پتار بورتا
۱۹۸۲   مایک فیلری
۱۹۸۳   جوی جونز
۱۹۸۴   پت نوین
۱۹۸۵   دیوید اسپیدی
۱۹۸۶   ادی نیدژویسکی
۱۹۸۷   پت نوین
۱۹۸۸   تونی دوریگو
سال بازیکن
۱۹۸۹   گراهام روبرتس
۱۹۹۰   کن مونکو
۱۹۹۱   اندی تاونزند
۱۹۹۲   پائول الیوت
۱۹۹۳   فرانک سینکلر
۱۹۹۴   استیو کلارک
۱۹۹۵   ارلند جانسن
۱۹۹۶   رود گولیت
۱۹۹۷   مارک هیوز
۱۹۹۸   دنیس وایز
۱۹۹۹   جان‌فرانکو زولا
سال بازیکن
۲۰۰۰   دنیس وایز
۲۰۰۱   جان تری
۲۰۰۲   کارلو کودیچینی
۲۰۰۳   جان‌فرانکو زولا
۲۰۰۴   فرانک لمپارد
۲۰۰۵   فرانک لمپارد
۲۰۰۶   جان تری
۲۰۰۷   مایکل اسین
۲۰۰۸   جو کول
۲۰۰۹   فرانک لمپارد
۲۰۱۰   دیدیه دروگبا
سال بازیکن
۲۰۱۱   پیتر چک
۲۰۱۲   خوان ماتا
۲۰۱۳   خوان ماتا
۲۰۱۴   ادن آزار
۲۰۱۵   ادن آزار
۲۰۱۶   ویلیان
۲۰۱۷   ادن آزار
۲۰۱۸   انگولو کانته
۲۰۱۹   ادن آزار
۲۰۲۰   ماتئو کواچیچ
۲۰۲۱   میسون ماونت
۲۰۲۲   میسون ماونت
۲۰۲۳   تیاگو سیلوا

بهترین مربیان تاریخ باشگاه

بهترین مربیان تاریخ باشگاه چلسی براساس جام‌های به‌دست آورده به شرح زیر است:[۱۱۷][۱۱۸]

نام تاریخ افتخارات
  تد دریک ۱۹۵۲–۱۹۶۱ اولین قهرمانی در لیگ انگلستان، جام خیریه انگلیس
  تامی دوچرتی ۱۹۶۲–۱۹۶۷ جام اتحادیه
  دیو سکستون ۱۹۶۷–۱۹۷۴ جام حذفی، جام در جام اروپا
  جان نیل ۱۹۸۱–۱۹۸۵ قهرمانی در لیگ دسته دو انگلیس
  جان هولینس ۱۹۸۵–۱۹۸۸ فول ممبرز کاپ
  بابی کمپل ۱۹۸۸–۱۹۹۱ قهرمانی در لیگ دسته دو انگلیس، فول ممبرز کاپ
  رود گولیت ۱۹۹۶–۱۹۹۸ جام حذفی
  جان لوکا ویالی ۱۹۹۸–۲۰۰۰ جام اتحادیه، جام حذفی، جام خیریه انگلیس، جام در جام اروپا، سوپر جام اروپا
  ژوزه مورینیو ۲۰۰۴–۲۰۰۷ ۳ لیگ برتر انگلستان، ۳ جام اتحادیه، جام حذفی، جام خیریه انگلیس
  گاس هیدینگ ۲۰۰۹ جام حذفی
  کارلو آنجلوتی ۲۰۰۹–۲۰۱۱ لیگ برتر انگلستان، جام حذفی، جام خیریه انگلیس
  روبرتو دی‌ماتئو ۲۰۱۲ جام حذفی، لیگ قهرمانان اروپا
  رافائل بنیتز ۲۰۱۳ لیگ اروپا
  آنتونیو کونته ۲۰۱۶–۲۰۱۸ لیگ برتر انگلستان، جام حذفی
  مائوریتسیو ساری ۲۰۱۸–۲۰۱۹ لیگ اروپا
  توماس توخل ۲۰۲۱–۲۰۲۲ لیگ قهرمانان اروپا، سوپر جام اروپا، جام باشگاه‌های فوتبال جهان

کادر فنی کنونی

پست[۱۱۹] نام
سرمربی   مائوریسیو پوچتینو
مربی   برونو
کمک مربی‌ها   اشلی کول
  بیورن هامبری
مربی دروازه‌بان‌ها   هنریکه هیلاریو
  بن رابرتر

افتخارات

افتخارات و قهرمانی‌های باشگاه فوتبال چلسی به شرح زیر است:[۱۲۰][۱۲۱][۱۲۲][۱۲۳]

داخلی

لیگ

  • لیگ دسته اول/لیگ برتر
قهرمانی (۶): ۵۵–۱۹۵۴، ۰۵–۲۰۰۴, ۰۶–۲۰۰۵, ۱۰–۲۰۰۹, ۱۵–۲۰۱۴, ۱۷–۲۰۱۶
  • لیگ دسته دوم
قهرمانی (۲): ۸۴–۱۹۸۳، ۸۹–۱۹۸۸

جام

قهرمانی (۸): ۷۰–۱۹۶۹, ۹۷–۱۹۹۶, ۲۰۰۰–۱۹۹۹, ۰۷–۲۰۰۶, ۰۹–۲۰۰۸, ۱۰–۲۰۰۹, ۱۲–۲۰۱۱، ۱۸–۲۰۱۷
قهرمانی (۵): ۶۵–۱۹۶۴, ۹۸–۱۹۹۷, ۰۵–۲۰۰۴, ۰۷–۲۰۰۶, ۱۵–۲۰۱۴
قهرمانی (۴): ۱۹۵۵, ۲۰۰۰, ۲۰۰۵, ۲۰۰۹
قهرمانی (۲): ۸۶–۱۹۸۵، ۹۰–۱۹۸۹

اروپا

قهرمانی (۲): ۱۲–۲۰۱۱، ۲۱–۲۰۲۰
نایب قهرمانی (۱): ۲۰۰۸–۲۰۰۷
قهرمانی (۲): ۱۳–۲۰۱۲، ۱۹–۲۰۱۸
قهرمانی (۲): ۷۱–۱۹۷۰، ۹۸–۱۹۹۷
قهرمانی (۲): ۱۹۹۸، ۲۰۲۱
نایب قهرمانی (۳): ۲۰۱۲، ۲۰۱۳، ۲۰۱۹

بین‌المللی

قهرمانی (۱): ۲۰۲۱

پانویس

  1. "Team History – Introduction". chelseafc.com. Chelsea FC. Archived from the original on 27 May 2011. Retrieved 11 May 2011.
  2. "Premier League Handbook 2019/20" (PDF). Premier League. p. 14. Archived (PDF) from the original on 27 July 2020. Retrieved 27 July 2020.
  3. «Chelsea Football Club - Official Site of the Premier League». premierleague.com. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۵ اوت ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۹ مه ۲۰۱۱.
  4. «Chelsea Trophy Cabinet». the-football-club. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ مه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۵ آوریل ۲۰۱۱.
  5. «1998: Poyet strikes late for Chelsea». وبگاه رسمی یوفا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۲ مارس ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۷ ژوئن ۲۰۱۱.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ «UEFA Champions League 2012 - Bayern-Chelsea». وبگاه رسمی یوفا. ۲۰ مه ۲۰۱۲. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۲ مه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۰ مه ۲۰۱۲.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ Phil McNulty (۱۵ مه ۲۰۱۳). «Benfica 1-2 Chelsea». بی‌بی‌سی ورزشی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۹ ژوئن ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۶ مه ۲۰۱۳.
  8. Press Association (۱۵ مارس ۲۰۱۰). «Chelsea's Florent Malouda describes José Mourinho era as 'history'». The Guardian. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲ مه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۲۵ آوریل ۲۰۱۱.
  9. «Jose Mourinho says: I am still the Special One». تایمز. ۲۵ سپتامبر ۲۰۰۷. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۳ اکتبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۵ آوریل ۲۰۱۱.
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ «Kit History of Chelsea». historical kits. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲ اوت ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۵ آوریل ۲۰۱۱.
  11. «Stamford Bridge». وبگاه راهنمای استادیوم. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۳۰ آوریل ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۵ آوریل ۲۰۱۱.
  12. ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ «Russian businessman buys Chelsea». بی‌بی‌سی ورزشی. ۲ ژوئیه ۲۰۰۳. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۰۳.
  13. ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ «Chelsea centenary crest unveiled». بی‌بی‌سی ورزشی. ۱۲ نوامبر ۲۰۰۷. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  14. «All Time League Attendance Records». وبگاه رسمی باشگاه فوتبال نیوکاسل یونایتد. ۳۱ مارس ۲۰۱۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ ژوئن ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  15. ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ «Scroll down for more detail». بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۰ مارس ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  16. "Team History – Introduction". chelseafc.com. Chelsea FC. Archived from the original on 27 May 2011. Retrieved 11 May 2011.
  17. «Little sign of change for Chelsea and their impossible dreams». Times Online. ۲۰۰۴-۰۱-۱۰. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  18. «Past Managers». وبگاه اختصاصی باشگاه فوتبال چلسی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۴ آوریل ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۴ آوریل ۲۰۱۱.
  19. Charlie Henderson (۳۰ آوریل ۲۰۰۵). «Champions of a different era». بوبوسی نیوز. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۷ ژانویه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۹ مه ۲۰۱۱.
  20. Brian Glanville (۲۷ آوریل ۲۰۰۵). «The great Chelsea surrender». Times Online. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۹ ژوئن ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  21. Glanvill, Rick (۲۰۰۶Chelsea FC: The Official Biography – The Definitive Story of the First 100 Years، Headline Book Publishing Ltd، ص. ۱۹۶، شابک ۰-۱۲-۳۴۵۶۷۸-۹
  22. «FA Cup - 1969/70». www.soccerbase.com. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۵ اوت ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۶ آوریل ۲۰۱۱.
  23. «1970/71: Replay joy for Chelsea». بایگانی وبگاه یوفا. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ مه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۲۶ آوریل ۲۰۱۱.
  24. Glanvill (۲۰۰۶Chelsea FC: The Official Biography، Headline Book Publishing Ltd، ص. ۸۴–۸۷، شابک ۰-۱۲-۳۴۵۶۷۸-۹
  25. Glanvill (۲۰۰۶Chelsea FC: The Official Biography، Headline Book Publishing Ltd، ص. ۱۴۳–۱۵۷، شابک ۰-۱۲-۳۴۵۶۷۸-۹
  26. Glanvill (۲۰۰۶Chelsea FC: The Official Biography، Headline Book Publishing Ltd، ص. ۸۹–۹۰، شابک ۰-۱۲-۳۴۵۶۷۸-۹
  27. «Chelsea». soccerette.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۶ مه ۲۰۱۱.
  28. Glanvill (۲۰۰۶Chelsea FC: The Official Biography، Headline Book Publishing Ltd، ص. ۹۰–۹۱، شابک ۰-۱۲-۳۴۵۶۷۸-۹
  29. «FA Cup - 1993/94». www.soccerbase.com. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۵ اوت ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۶ آوریل ۲۰۱۱.
  30. «Ruud Gullit/manager». www.soccerbase.com. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۹ آوریل ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۶ آوریل ۲۰۱۱.
  31. «FA Cup - 1996/97». www.soccerbase.com. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۵ اوت ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۶ آوریل ۲۰۱۱.
  32. «Gianluca Vialli/manager». www.soccerbase.com. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۴ اکتبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۸ آوریل ۲۰۱۱.
  33. «Claudio Ranieri/manager». www.soccerbase.com. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۸ آوریل ۲۰۱۱.
  34. «Football Club Chelsea». 1000goals. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۹ مه ۲۰۱۱.
  35. «England 2004/05». rsssf.com. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۰ اوت ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۹ مه ۲۰۱۱.
  36. «England 2005/06». rsssf.com. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۹ مه ۲۰۱۱.
  37. «Chelsea 1-0 Man Utd». بی‌بی‌سی ورزشی. ۱۹ مه ۲۰۰۷. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۶ ژوئیه ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۸ آوریل ۲۰۱۱.
  38. «Carling Cup final: Liverpool 2 - 3 Chelsea (aet». گاردین. ۲۰۰۵-۰۲-۱۹. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۹ اوت ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۸ آوریل ۲۰۱۱.
  39. «Chelsea 2-1 Arsenal». بی‌بی‌سی ورزشی. ۲۰۰۸-۰۲-۲۴. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۵ اکتبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۸ آوریل ۲۰۱۱.
  40. «Chelsea name Grant as new manager». بی‌بی‌سی ورزشی. ۲۰۰۷-۰۹-۲۰. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۴ دسامبر ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  41. «Chelsea near misses worry Kenyon». بی‌بی‌سی ورزشی. ۲۳ مه ۲۰۰۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۴ سپتامبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱۴ آوریل ۲۰۱۱.
  42. «Grant sacked as Chelsea manager». بی‌بی‌سی ورزشی. ۲۴ مه ۲۰۰۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۶ مه ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  43. «Scolari is new Chlesea manager». وبگاه اختصاصی باشگاه فوتبال چلسی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۲ مه ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  44. «Chelsea sack Scolari». وبگاه اختصاصی فیفا. ۲۰۰۹-۰۲-۰۹. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۵ سپتامبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  45. «Chelsea confirm Hiddink as coach». بی‌بی‌سی ورزشی. ۲۰۰۹-۰۲-۱۱. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۱ فوریه ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  46. «Chelsea 2–1 Everton». بی‌بی‌سی ورزشی. ۳۰ مه ۲۰۰۹. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۳۰ نوامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  47. «Carlo Ancelotti signs three-year dea». گاردین. ۲۰۰۹-۰۶-۰۱. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۱ ژوئن ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  48. ۴۸٫۰ ۴۸٫۱ «Chelsea 8–0 Wigan». بی‌بی‌سی ورزشی. ۹ مه ۲۰۱۰. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۷ مارس ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  49. «Andre Villas-Boas confirmed as Chelsea manager». بی‌بی‌سی ورزشی. ۲۲ ژوئن ۲۰۱۱. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۷ مارس ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۷ دسامبر ۲۰۱۱.
  50. «Villas-Boas is new Chelsea manager». Smh.com.au. ۲۰ مه ۲۰۱۲. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۰ مارس ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۰ مه ۲۰۱۲.
  51. «and AVB part company». وبگاه رسمی باشگاه فوتبال چلسی. ۲۰ مه ۲۰۱۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ مارس ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۰ مه ۲۰۱۲.
  52. «Roberto di Matteo wants Chelsea 'passion' after Villas-Boas exit». بی‌بی‌سی ورزشی. ۲۰ مه ۲۰۱۲. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۳ ژوئیه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۰ مه ۲۰۱۲.
  53. «Chelsea hold on to win FA Cup». بی‌بی‌سی ورزشی. ۲۰ مه ۲۰۱۲. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ فوریه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۲۰ مه ۲۰۱۲.
  54. «BENITEZ APPOINTED». وبگاه باشگاه فوتبال چلسی. ۲۱ نوامبر ۲۰۱۲. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۷ نوامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۳ نوامبر ۲۰۱۲.
  55. «Chelsea bring in Benítez for rest of season». وبگاه یوفا. ۲۱ نوامبر ۲۰۱۲. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۳ نوامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۳ نوامبر ۲۰۱۲.
  56. «Rafael Benitez set to be presented as Chelsea manager». بی‌بی‌سی. ۲۱ نوامبر ۲۰۱۲. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۲ نوامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۳ نوامبر ۲۰۱۲.
  57. McNulty, Phil (3 May 2015). "Chelsea 1–0 Crystal Palace". BBC Sport. Archived from the original on 4 May 2015. Retrieved 4 May 2015.
  58. "Chelsea 2–0 Tottenham Hotspur". BBC Sport. 1 March 2015. Archived from the original on 19 March 2015. Retrieved 13 April 2015.
  59. "Club statement on Mourinho". www.Chelseafc.com. Archived from the original on 17 December 2015. Retrieved 18 December 2015.
  60. "Guus Hiddink's managerial career". Soccerbase. Archived from the original on 15 March 2009. Retrieved 20 December 2015.
  61. "Chelsea crowned Premier League champions after win at West Brom – as it happened". The Guardian. 12 May 2017. Archived from the original on 3 July 2018. Retrieved 17 May 2018.
  62. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲ ژوئن ۲۰۱۹.
  63. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۹ مه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲ ژوئن ۲۰۱۹.
  64. ۶۴٫۰ ۶۴٫۱ ۶۴٫۲ ۶۴٫۳ ۶۴٫۴ «Stamford Bridge». stadiumguide.com. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۳۰ آوریل ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۸ آوریل ۲۰۱۱.
  65. ۶۵٫۰ ۶۵٫۱ «Stamford Bridge». chelsea-football.net. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ مه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۸ آوریل ۲۰۱۱.
  66. Glanvill (۲۰۰۶Chelsea FC: The Official Biography، Headline Book Publishing Ltd، ص. ۶۸–۷۱، شابک ۰-۱۲-۳۴۵۶۷۸-۹
  67. Glanvill (۲۰۰۶Chelsea FC: The Official Biography، Headline Book Publishing Ltd، ص. ۵۵، شابک ۰-۱۲-۳۴۵۶۷۸-۹
  68. «Stadium History». وبگاه اختصاصی باشگاه فوتبال چلسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ مه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  69. ۶۹٫۰ ۶۹٫۱ «Crest». chelsea-football.net. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ مه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۱ آوریل ۲۰۱۱.
  70. «chelsea» (PDF). the-football-club.com. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۷ مه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۱ مه ۲۰۱۱.
  71. ۷۱٫۰ ۷۱٫۱ ۷۱٫۲ «Club Badges». وبگاه اختصاصی باشگاه فوتبال چلسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ اکتبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  72. «CHELSEA METROPOLITAN BOROUGH COUNCIL». Civic Heraldry of England and Wales. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۴ اوت ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  73. Glanvill, Rick (۲۰۰۶Chelsea Football Club: The Official History in Pictures، ص. ۲۱۲، شابک ۰-۷۵۵۳-۱۴۶۷-۰
  74. Mears, Brian (۲۰۰۲Chelsea: Football Under the Blue Flag، Mainstream Sport، ص. ۴۲، شابک ۱-۸۴۰۱۸-۶۵۸-۵
  75. The "Inter Milan" kit was worn for an جام حذفی فوتبال انگلستان semi-final against باشگاه فوتبال شفیلد ونزدی، on 23 April 1966. Reference: Mears (2002), p. 58
  76. «Classic Kits». وبگاه اختصاصی باشگاه فوتبال چلسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ ژوئیه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  77. Ashling O'Connor (۲ مه ۲۰۰۵). «Clubs to cash in on mobile advertising». Times Online. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۹ ژوئن ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  78. «Chelsea FC». chelsea-football.net. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ مه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۹ ژوئن ۲۰۱۱.
  79. «All Time League Attendance Records». NUFC.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ ژوئن ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۷ آوریل ۲۰۱۱.
  80. «Supporters Clubs Map». وبگاه اختصاصی باشگاه فوتبال چلسی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  81. «Football Rivalries: The Complete Results». Planetfootball.com. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۷ ژوئن ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  82. Glanvill (۲۰۰۶Chelsea FC: The Official Biography، Headline Book Publishing Ltd، ص. ۳۲۱–۳۲۵، شابک ۰-۷۵۵۳-۱۴۶۶-۲
  83. «Six very modern football rivalries». talksport. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ مه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۹ ژوئن ۲۰۱۱.
  84. ۸۴٫۰ ۸۴٫۱ Glanvill (۲۰۰۶Chelsea FC: The Official Biography، Headline Book Publishing Ltd، ص. ۳۹۹–۴۱۰، شابک ۰-۷۵۵۳-۱۴۶۶-۲
  85. ۸۵٫۰ ۸۵٫۱ «PETER BONETTI». soccerbase.com. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۴ نوامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۸ آوریل ۲۰۱۱.
  86. «newcastlefans.com». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ ژوئیه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  87. «The Stadium Guide - Stamford Bridge». stadiumguide.com. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۵ آوریل ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۷ آوریل ۲۰۱۱.
  88. «Football Club Chelsea». 1000goals.com. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۹ مه ۲۰۱۱.
  89. «Mourinho proud of battling finish». بی‌بی‌سی ورزشی. ۱۳ مه ۲۰۰۵. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۸ ژوئیه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  90. «Chelsea Football Club - History». talkfootball.co.uk. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۸ اوت ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۷ آوریل ۲۰۱۱.
  91. «Chelsea Betting Odds». soccerbase.com. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۱ فوریه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۷ آوریل ۲۰۱۱.
  92. «Charlton 0–2 Chelsea». بی‌بی‌سی ورزشی. ۲۰۰۵-۰۹-۱۷. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  93. «Cup Winners' Cup Trivia». RSSSF. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲ ژانویه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  94. «Chelsea 3–2 Birmingham». بی‌بی‌سی ورزشی. ۲۰۰۷-۰۸-۱۲. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  95. «Chelsea 0–1 Liverpool». بی‌بی‌سی ورزشی. ۲۰۰۸-۱۰-۲۶. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۹ اکتبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  96. «Chelsea in eleven heaven». FA Premier League. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۹ دسامبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  97. «Shirt Numbers». England Football Online. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  98. Glanvill (۲۰۰۶Chelsea FC: The Official Biography، Headline Book Publishing Ltd، ص. ۹۶، شابک ۰-۷۵۵۳-۱۴۶۶-۲
  99. Bradley, Mark (۱۹۹۹-۱۲-۲۷). «Southampton 1 Chelsea 2». Sporting Life. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۳۰ سپتامبر ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  100. Mitchell, Kevin (۲۰ مه ۲۰۰۷). «Something old, new and Blue». The Observer. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ اوت ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  101. «The Great Game». IMDb. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۰ مارس ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  102. Glanvill (۲۰۰۶Chelsea FC: The Official Biography، Headline Book Publishing Ltd، ص. ۱۲۰–۱۲۱، شابک ۰-۷۵۵۳-۱۴۶۶-۲
  103. Steve Hawkes (۱۰ مه ۲۰۰۴). «Football firms hit the film circuit». بی‌بی‌سی ورزشی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  104. Scott Murray (۲۰۰۲-۰۹-۳۰). «Di Canio has last laugh at Chelsea comedy store». گاردین. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  105. «Blue Is The Colour». Chart Stats. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۷ سپتامبر ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  106. «Countdown to the Champions League Final in Moscow». The Sun. ۲ مه ۲۰۰۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  107. «Blue Day». Chart Stats. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۳۰ سپتامبر ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  108. «The soul of Chelsea in 50 moments». تایمز آنلاین. ۲۰۰۷-۱۱-۲۰. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۹ ژوئن ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  109. «Countdown to the Champions League Final in Moscow». The Sun. ۲ مه ۲۰۰۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  110. «Chelsea Moving On Up». FemaleSoccer.net. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ مارس ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  111. «About the Ladies». وبگاه اختصاصی باشگاه فوتبال چلسی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۳۰ آوریل ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  112. «Womens Cup». surreyfa.com. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ ژوئیه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  113. «Eight teams successful in Women's Super League bid». fcbusiness.co.uk. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۱.
  114. «First Team Squad List». وبگاه اختصاصی باشگاه فوتبال چلسی. دریافت‌شده در ۲۴ اوت ۲۰۱۱.
  115. «TRIALS AT THE ACADEMY». وبگاه اختصاصی باشگاه فوتبال چلسی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۳ آوریل ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۹ مه ۲۰۱۱.
  116. «Chelsea FC». mychelseafc.com. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱ دسامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۱ ژوئن ۲۰۱۱.
  117. «Most influential Chelsea managers». soccernet. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۱ ژوئن ۲۰۱۱.
  118. «Chelsea Managers». friardale.co.uk. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۰ سپتامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۱ ژوئن ۲۰۱۱.
  119. «The Management». وبگاه رسمی باشگاه فوتبال چلسی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۸.
  120. «Honours List». talkchelsea.net. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ ژوئیه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
  121. «Honours». mehstg.com. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
  122. «Chelsea Honours». cfcresults.co.uk. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.
  123. «Trophy Cabinet». وبگاه رسمی باشگاه فوتبال چلسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ مه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۱.

پیوند به بیرون