چنگیز جلیلوند
چنگیز جلیلوند (۶ آبان ۱۳۱۹[الف] – ۲ آذر ۱۳۹۹) دوبلور، مدیر دوبلاژ و بازیگر اهل ایران بود.[۴][۵]
چنگیز جلیلوند | |
---|---|
![]() جلیلوند در ۱۳۹۲ | |
زادهٔ | ۶ آبان ۱۳۱۹ |
درگذشت | ۲ آذر ۱۳۹۹ (۸۰ سال) |
علت مرگ | ابتلا به ویروس کرونا |
مدفن | قطعهٔ هنرمندان بهشت زهرا ردیف ۱۶۶ شمارهٔ ۳، تهران |
ملیت | ایرانی |
سالهای فعالیت | ۱۳۵۷–۱۳۳۶ ۱۳۹۹–۱۳۷۷ |
فرزندان | ۳ |
جلیلوند از سال ۱۳۳۶ مشغول به فعالیت بود و در استودیو قرن ٢١ و دیگر استودیو ها و در استودیو صدا و سیما مشغول به کار دوبلاژ بود. وی در تاریخ ۲ آذر ۱۳۹۹ بر اثر ابتلا به ویروس کرونا درگذشت.[۶]
زندگینامه
ویرایشچنگیز جلیلوند در ۶ آبان ۱۳۱۹ در شیراز متولد شد.[۷] او کار هنر خود را در سال ۱۳۳۶ و با تئاتر به همراه ابوالحسن تهامی آغاز کرد.[۸][۹]
چنگیز جلیلوند پس از انقلاب ۱۳۵۷ به مدت بیست سال در ایالات متحده آمریکا زندگی کرد و پس از آن به ایران بازگشت و کار دوبله را از سال ۱۳۷۷ سر گرفت.[۱۰] وی در چند مجموعهٔ تلویزیونی و فیلم سینمایی نیز بازی کردهاست.
صدای جلیلوند قابلیت گویندگی به جای شخصیتهای نقش اول با صلابت و تأثیرگذار سینمایی را فراهم کرده بود. او در گویندگیهایش قابلیت تیپسازی را داشت و میتوانست صداهای گوناگونی به وجود بیاورد. چنگیز جلیلوند در میان دوبلور های ایرانی، به «مرد حنجرهطلایی» و «آقای دوبلهٔ ایران» شهرت داشت.[۱۰]
وی از معدود دوبلورانی بود که در تیپسازیهایش میتوانست با ۳ صدای باس، باریتون و تنور نقش بگوید.[نیازمند منبع]
از چنگیز جلیلوند در سال ۱۳۵۷ به عنوان یک دوبلور نمونهٔ جهانی نام برده شد. او به جای بازیگران سرشناس خارجی و داخلی بسیاری گویندگی کردهاست. وی با تیپسازی خلاقانهٔ خود، گویندهٔ اصلی نقشهای مارلون براندو بود.[۱۱]
پرآوازهترین گویندگیهای جلیلوند در فیلمهای سینمایی خارجی بهجای مارلون براندو، رابرت دنیرو، سلمان خان، پل نیومن، برت لنکستر، ماکسیمیلیان شل، ریچارد برتون، پیتر اوتول، یول براینر، کلینت ایستوود، دین مارتین، سیلوستر استالونه، لیام نیسون، کنت برانا، رابرت داونی جونیور و در فیلمهای سینمایی ایرانی بهجای محمدعلی فردین، بهروز وثوقی، ناصر ملک مطیعی، ایرج قادری، سعید راد بودند.
درگذشت
ویرایشچنگیز جلیلوند در ۲ آذر ۱۳۹۹ بر اثر ابتلا به ویروس کرونا، در بیمارستان خاتمالانبیا تهران درگذشت.[۶] پیکر وی در ۵ آذر ۱۳۹۹ در قطعهٔ هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.[۱۲]
صداپیشگی
ویرایشبازیگران داخلی
ویرایش- محمد علی فردین در فیلمهایی چون گنج قارون، چرخ فلک، باباشمل، جوانمرد، کوچه مردها، سلطان قلبها، آقای قرن بیستم، قصر زرین، حاتم طائی، خوشگل خوشگلا، سکه شانس.
- بهروز وثوقی در فیلم کندو، ممل آمریکایی، ماه عسل، دشنه، ذبیح، بت، طوقی، نفس بریده، همسفر.
- ناصر ملکمطیعی در فیلم غلام ژاندارم، مرد، ناخدا، باباشمل، طوقی، چلچراغ، بت، بابا گلی به جمالت، صلات ظهر، سه قاپ، پاشنه طلا، نقره داغ.
- ایرج قادری در فیلم برادرکشی، حکم تیر، پلنگ در شب، دکتر و رقاصه، پشت و خنجر، شاهرگ، قفس، طغیانگر، عمو فوتبالی، کوسه جنوب، هوس، ترکمن، بیحجاب، هدف، ناخدا باخدا، دو کلهشق.
- سعید راد در فیلم سفر سنگ.
- جمشید مشایخی در فیلم سوته دلان.
- محمدرضا گلزار در فیلم سلام بمبئی
- حامد بهداد در فیلم جرمِ مسعود کیمیایی
- آرش مجیدی در سریال تلویزیونی از شبکه یک جلالالدین
- بهمن مفید در فیلمهای نامحرم، حیدر، ساحره، رشید
شخصیتهای خارجی
ویرایشنقش | بازیگر | نام فیلم یا سریال | نکات |
---|---|---|---|
دریل دریکسون | نورمن ریدس | مردگان متحرک | |
امیلیانو زاپاتا | مارلون براندو | زنده باد زاپاتا | محصول ۱۹۵۲، ساختهٔ الیا کازان؛ دوبلهٔ اول سال ۱۳۴۰ به مدیریت عطاالله کاملی در استدیو میثاقیه - دوبلهٔ دوم سال ۱۳۵۵ به مدیریت خودش |
استنلی | مارلون براندو | اتوبوسی به نام هوس | محصول ۱۹۵۱ |
ناپلئون بناپارت | مارلون براندو | دزیره | محصول ۱۹۵۴ |
تری مالوی | مارلون براندو | در بارانداز | ساختهٔ الیا کازان |
سر ویلیام والکر | مارلون براندو | کوئیمادا (بسوزان) | محصول ۱۹۶۹ |
جانی | مارلون براندو | وحشی | محصول ۱۹۵۳ |
اوگدن | مارلون براندو | کنتسی از هنگ کنگ | محصول ۱۹۶۷، ساختهٔ چارلی چاپلین |
ویکتور نواک | ژرار کلاین | معلم | محصول فرانسه و سوئیس ۲۰۰۵–۱۹۹۳
تنها سریال خارجیای که چنگیز جلیلوند بعد از انقلاب در واحد دوبلاژ سیما به صداپیشگی پرداخت. |
لوید | مارلون براندو | سایونارا | محصول ۱۹۵۷ |
سندباد | برد پیت | انیمیشن سندباد: افسانه هفت دریا | محصول ۲۰۰۳ |
دیو | رابی بنسون | انیمیشن دیو و دلبر | محصول ۱۹۹۱ |
رابرت لی کلایتون
تام |
مارلون براندو | میسوری از هم میپاشد | محصول ۱۹۷۶ |
پیتر | مارلون براندو | شب روها | |
مایلز هندون | ارول فلین | شاهزاده و گدا | محصول ۱۹۳۷ |
مسیح | جفری هانتر | شاه شاهان (فروغ بی پایان) | محصول ۱۹۶۱ |
بریک | پل نیومن | گربه روی شیروانی داغ | دوبلهٔ سوم (مدیر دوبلاژ خسرو خسروشاهی) |
ادی | پل نیومن | بیلیارد باز | محصول ۱۹۶۱ |
گای | کلارگ گیبل | ناجورها | محصول ۱۹۶۱ |
روپرت | جیمز استیوارت | طناب | ساختهٔ آلفرد هیچکاک |
استیونز | ترنس هیل | اگه خدا ببخشه من نمیبخشم | محصول ۱۹۶۷ |
کول تورنتون | جان وین | ال دورادو | محصول ۱۹۶۶ |
رابرت استراد | برت لنکستر | پرنده باز آلکاتراز | دوبلهٔ اول |
راجر | کری گرانت | شمال از شمال غربی | ساختهٔ آلفرد هیچکاک، دوبلهٔ دوم |
دن فابریتزیو | برت لنکستر | یوزپلنگ | محصول ۱۹۶۳، ساختهٔ لوکینو ویسکونتی |
سلیمان | یول برینر | سلیمان و ملکه سبا | ساختتهٔ ۱۹۵۹، دوبلهٔ اول |
زوربا | آنتونی کوئین | زوربای یونایی | محصول ۱۹۶۴ |
سرهنگ پیر راسپگوی | آنتونی کوئین | فرمان گمشده | محصول ۱۹۶۶ |
شاه هنری دوم | پیتر اوتول | شیر در زمستان | مدیر دوبلاژ: ابوالحسن تهامی |
جان اسمیت | ریچارد برتون | جایی که عقابها جرئت پیدا میکنند | |
ایندیانا جونز | هریسون فورد | ایندیانا جونز | سری فیلمهای ایندیانا جونز |
رابین هود | کوین کاستنر | رابین هود | محصول ۱۹۹۱ |
ویلیام (ویل) | کلینت ایستوود | نابخشوده | محصول ۱۹۹۲ |
پرات | کوین اسپیسی | کی پکس | محصول ۲۰۰۱ |
کاراگاه میچ | رابرت دنیرو | وقت نمایش | محصول ۲۰۰۲ |
دکتر کینگ شولتز | کریستف والتس | جانگوی رها شده | محصول ۲۰۱۲ |
کای | کیانو ریوز | ۴۷ رونین | محصول ۲۰۱۳ |
پاپ سیلوا | رابرت دنیرو | سرقت | محصول ۲۰۱۵ |
برایان | لیام نیسون | ربودهشده ۳ | محصول ۲۰۱۵ |
برنی مدوف | رابرت دنیرو | جادوگر دروغها | محصول ۲۰۱۷ |
هرکول پوآرو | کنت برانا | قتل در قطار سریعالسیر شرق | محصول ۲۰۱۷ |
مرد آهنی | رابرت داونی جونیور | انتقام جویان | سری فیلمهای انتقام جویان و مرد آهنی |
موری فرانکلین | رابرت دنیرو | جوکر | محصول ۲۰۱۹ |
شاه اکبرت / پادشاه وِسکس | لاینس روچ | سریال: وایکینگها | محصول ۲۰۱۳ |
تونی لیپ | ویگو مورتنسن | کتاب سبز | محصول ۲۰۱۸ |
هیچکس | ترنس هیل | به من میگویند هیچکس | دوبلهٔ اول |
جو ارین | برت لنکستر | ورا کروز | دوبلهٔ دوم، به مدیریت خودش |
سرژ میلر | آنتونی کوئین | ملاقات | محصول ۱۹۶۴ |
سرهنگ بن آلیسون | کلارک گیبل | مردان قدبلند (مردان رشید) | محصول ۱۹۵۵ |
سرهنگ آلن فاکنر | ریچارد برتون | غازهای وحشی | محصول ۱۹۷۸، دوبلهٔ اول؛ به مدیریت خودش |
آیوانهو | رابرت تیلور | آیوانهو | محصول ۱۹۵۲ دوبلهٔ اول؛ ۱۳۴۰ مدیر دوبلاژ احمد رسولزاده، استودیو دماوند دوبلهٔ دوم؛ ۱۳۵۵ مدیر دوبلاژ خسرو خسروشاهی، استودیو راما |
خلیل عبدالمحسن | شان کانری | مرد بعدی | محصول ۱۹۷۶ |
محمدعلی فردین | مرد هزار لبخند | محصول ۱۳۵۰ |
بازیگران خارجی
ویرایشبازیگری
ویرایشسینما
ویرایش- آقای شانس (۱۳۳۸)
- آرشین مالالان (۱۳۳۹)
- دختر همسایه (۱۳۴۰)
- بندرگاه عشق (۱۳۴۶)
- فیتیله و ماه پیشونی (۱۳۹۰)
- قلادههای طلا (۱۳۹۰)
- قصه عشق پدرم (۱۳۹۱)
- این سیب هم برای تو (۱۳۹۳)
- ترمینال غرب (۱۳۹۵)
تلویزیون
ویرایش- سلمان فارسی
- هیولا، سریال ایرانی به کارگردانی مهران مدیری
- عبور از پاییز
- یلدا[۱۳]
- نوشدارو
- مسابقه ستاره بیست (داور)
- جادوی صدا (داور)
- معمای شاه
- هنر دوبله
تئاتر
ویرایش- بر فرس تندرو، صداپیشگی تئاتر، برج میلاد تهران، کارگردان محسن معینی ۱۳۹۲[۱۴]
- پدر، بازیگر، پردیس تئاتر شهرزاد، کارگردان محمود زنده نام ۱۳۹۶[۱۵]
یادداشت
ویرایش- ↑ سال ۱۳۱۹، تاریخ ثبت شدهٔ تولد در شناسنامهٔ[۱] چنگیز جلیلوند است که با دو تاریخ از زبان خودِ شخص، مغایرت دارد. چنگیز جلیلوند در مصاحبهٔ اختصاصی موزه سینمای ایران (تاریخ شفاهی)، سال تولد خود را ۱۳۱۷،[۲] و در برنامهٔ دورهمی سال تولد خود را ۱۳۱۹ گفته بود. با این حال بر روی سنگ قبر او، سال تولدش۱۳۱۹ ثبت شده[۳]
پانویس
ویرایش- ↑ «شناسانه چنگیز جلیلوند». تصویر بارگزاری شده.
- ↑ «مصاحبه اختصاصی موزه سینمای ایران». موزه سینمای ایران. بایگانیشده از اصلی در ۹ دسامبر ۲۰۲۰. دریافتشده در ۲۸ نوامبر ۲۰۲۰.
- ↑ «چنگیز جلیلوند در برنامه دورهمی». تلوبیون، شبکه نسیم از طریق آپارات.
- ↑ «کارنامه هنری و زندگینامه چنگیز جلیلوند +عکس». خبرگزاری آنا. دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۱-۲۳.[پیوند مرده]
- ↑ «صدا در سوگ حنجره طلایی دوبله». روزنامه آفتاب یزد. بایگانیشده از اصلی در ۱ دسامبر ۲۰۲۰. دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۱-۲۳.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ «چنگیز جلیلوند درگذشت». ایسنا. ۲ آذر ۱۳۹۹. دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۱-۲۲.
- ↑ «صدای باصلابت سینما درگیر کروناست». روزنامه تعادل. دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۱-۲۲.
- ↑ «چنگیز جلیلوند». وبگاه iranact.com. بایگانیشده از اصلی در ۱۶ مه ۲۰۱۹. دریافتشده در ۳۰ دسامبر ۲۰۰۹.
- ↑ «زندگینامه چنگیز جلیلوند (۱۳۱۹–۱۳۹۹)». همشهری آنلاین. ۲۰۱۹-۰۹-۱۰. دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۱-۲۹.
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ «چنگیز جلیلوند دوبلور سرشناس ایرانی، در اثر کرونا درگذشت». بیبیسی فارسی. ۲ آذر ۱۳۹۹.
- ↑ آپارات (۲۰ خرداد ۱۳۹۶). «حضور آقای چنگیز جلیلوند در برنامه دورهمی». آپارات. دریافتشده در ۲۱ خرداد ۱۳۹۶.
- ↑ «مراسم خاکسپاری چنگیز جلیلوند». خبرگزاری مهر. ۲۰۲۰-۱۱-۲۵. دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۱-۲۵.
- ↑ «چنگیز جلیلوند در "یلدا" تعزیه میخواند». www.yjc.ir. ۱۳۹۱-۰۶-۲۹. دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۱-۲۲.
- ↑ «اجرای نمایش "بر فرس تندرو" در برج میلاد تهران». ایران تئاتر. ۴ تیر ۱۳۹۲. دریافتشده در ۹ فروردین ۱۳۹۷.
- ↑ «نمایش «پدر» به صحنه شهرزاد میرود». ایران تئاتر. ۱۵ آبان ۱۳۹۶. بایگانیشده از اصلی در ۸ مه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷.
منابع
ویرایش- «هنوز میتوانم جای ۲۵ سالهها حرف بزنم»، رادیو زمانه، ۱۱ اردیبهشت ۱۳۸۸
- وبگاه شفاف: خاطرات جلیلوند.
- «از دوبله تا بازیگری». باشگاه خبرنگاران. ۱۳۹۲-۰۲-۳۱. دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۱-۲۲.
- چنگیز جلیلوند در موسسۀ عالی رسانه - نسخۀ بایگانی شده ۲۹-۰۷-۲۰۱۷.