کاخ سلیمانیه

اثر ثبت‌شده در فهرست آثار ملی ایران

کاخ سلیمانیه مربوط به دوره قاجار بوده و امروزه در محوطه دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی کرج واقع شده‌است. این اثر در تاریخ ۲ اسفند ۱۳۲۷ با شمارهٔ ثبت ۳۷۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. در مجاورت این کاخ برج چهار طبقه‌ای متعلق به دوران صفویه موجود بوده که اکنون تنها طبقه همکف آن باقی مانده‌است.[۲]

کاخ سلیمانیه
نمای شمالی کاخ سلیمانیه
نامکاخ سلیمانیه
کشورایران
استانالبرز
بخشمرکزی
اطلاعات اثر
نوع بناکاخ و اقامتگاه ییلاقی
سال‌های مرمت۱۳۵۵ (سازمان عمران)
۱۳۷۹ (سازمان میراث فرهنگی)
۱۳۸۴ (سازمان میراث فرهنگی)[۱]
کاربریکاخ
کاربری کنونیکاخ موزه
دیرینگیدوره قاجار
دورهٔ ساخت اثر۱۱۸۸ خورشیدی
بانی اثرمحمدحسین صدر اصفهانی
مالک اثرمحمدحسین صدر اصفهانی
مالک فعلی اثروزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت۳۷۰
تاریخ ثبت ملی۲ اسفند ۱۳۲۷
اطلاعات بازدید
امکان بازدیددارد
آدرسشهر کرج-بلوار امامزاده حسن-انتهای خیابان شهید کیانپور-کنار مدرسه‌ی ابتدایی
Map
کاخ سلیمانیه در ایران واقع شده
کاخ سلیمانیه
کاخ سلیمانیه
مکان در ایران
نمای داخل کاخ با تکنیک ۳۶۰

سرپرست کاخ موزه سلیمانیه کرج تیمور خاوند گفت: این بنای ارزشمند از ۲۹ اسفند ۱۴۰۳ همزمان با آغاز تعطیلات نوروزی، دوباره پذیرای علاقه‌مندان شد و حدود ۵ هزار نفر در چند روز از این ایام بازدید کردند.[۳]

پیشینه

ویرایش

این بنا در دوره فتحعلی شاه قاجار، به همت محمدحسین صدر اصفهانی، صدراعظم شاه در املاک شخصی‌اش ساخته شد و به احترام زادروز سلیمان‌میرزا قاجار، پسر فتحعلی‌شاه، آن را سلیمانیه نام نهاد و به شاه پیشکش کرد.[۴] کاخ سلیمانیه و باغ زیبای مقابل آن و نیز ساختمان‌هایی که جهت ملازمین موکب شاهی تعبیه شده بودند، مجموعه اقامتی و فرماندهی کوچک و بسیار زیبایی را ایجاد کرده بودند که در حال حاضر ساختمان‌های ملازمین شاهی از بین رفته‌است.[۵]

در تالار این بنا، دو نقاشی از عبدالله خان نقاش باشی روی دیوارها کشیده شده که یکی تصویر آقا محمدخان و دیگری تصویر فتحعلی شاه و اطرافیانشان است. در تابلوی بارعام فتحعلی شاه، سلیمان‌میرزا به صورت کودکی در کنار تخت طاووس تصویر شده‌است.[۶]

فرهاد میرزا زمان احداث بنا را در سنهٔ یک هزار و دویست و بیست و شش دانسته و از حاجی محمدحسین صدر اصفهانی به عنوان سازندهٔ بنا نام برده‌است.[۷]

گاسپار دروویل، افسر فرانسوی که در همان سال‌های ساخت این ساختمان در ایران به سر می‌برده است، در سفرنامه خود روایت متفاوتی ارائه می‌کند. به گفته او محمدعلی میرزا دولتشاه پسر بزرگ فتحعلی‌شاه که از تعیین عباس میرزا به ولیعهدی خشمگین بود، برای اثبات لیاقت خود، با سلیمان پاشا والی بغداد وارد جنگ شد و او را شکست داد و غرامت جنگی هنگفتی از او گرفت. او تمام پول را برای فتحعلی‌شاه فرستاد تا به این ترتیب نزد او محبوبیتی کسب کند. فتحعلی‌شاه با پولی که دست آورده بود، این کاخ را بنیان گذاشت و نام آن را سلیمانیه نهاد تا خاطره شکست سلیمان پاشا را زنده نگاه دارد.[۸]

معماری کاخ

ویرایش

ساختمان کاخ آجری است و نمای آن تزیینات ویژه‌ای ندارد. بنای این کاخ روی پیلوت ساخته شده که در زمان خود نوعی نوآوری به‌شمار می‌رود. در شرق ساختمان کاخ برجی در ۵ طبقه ساخته شده بوده که هم‌اکنون تنها ویرانه‌های طبقه هم‌کف آن باقی‌مانده‌است.[۹]

نگارخانه

ویرایش

جستارهای وابسته

ویرایش

پانویس

ویرایش
  1. مرمت نقاشی دیواری ضلع شرقی، تیم مرمت میراث فرهنگی به سرپرستی سایه خواجه‌ایان
  2. «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.
  3. «بازگشایی کاخ موزه سلیمانیه با استقبال بی‌نظیر مردم/ بازدید پنج هزار نفر در ایام نوروز از کاخ سلیمانیه کرج». خبرگزاری میراث آریا. ۲۰۲۵-۰۴-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۴-۲۶.
  4. عضدالدوله، سلطان احمد میرزا (۱۳۷۶). تاریخ عضدی. نشر علم. ص. ۱۴۴. شابک ۹۶۴۴۰۵۰۰۱۰.
  5. «کاخ سلیمانیه، تیشینه».
  6. بارعام فتحعلی شاه در کاخ سلیمانیه
  7. فرهاد میرزا ۲۱
  8. دروویل، گاسپار. سفرنامه دروویل. ترجمه جواد محبی، گوتنبرگ: ۱۳۸۴، تهران. ص۱۶۸
  9. رنگ از نقش پادشاهان قاجاری کاخ سلیمانیه پریده‌است[پیوند مرده] (آخرین بازدید: ۱۵ نوامبر ۲۰۱۱)

منابع

ویرایش
  • فرهاد میرزا قاجار، هدایه السبیل و کفایه الدلیل، علمی، تهران ۱۳۶۶

پیوند به بیرون

ویرایش