کاووس سیدامامی
کاووس سیدامامی (زادهٔ ۳ دی ۱۳۳۲[۱] – درگذشتهٔ ۱۹ بهمن ۱۳۹۶[۲]) فعال محیط زیست، جانباز جنگ ایران و عراق، و دکترای جامعه‌شناسی، عضو هیئت علمی دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق،[۷] استاد ارتباطات و مدیرعامل مؤسسه «حیات وحش میراث پارسیان» بود که در ۱۹ بهمن ۱۳۹۶ در زندان اوین درگذشت.[۲][۳][۸]
| کاووس سیدامامی | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | ۳ دی ۱۳۳۲[۱] |
| درگذشت | ۱۹ بهمن ۱۳۹۶ (۶۴ سال)[۲] تهران، زندان اوین[۳] |
| ملیت | ایرانی کانادایی[۴] |
| تحصیلات | دکترای جامعه‌شناسی |
| محل تحصیل | دانشگاه اوهایو دانشگاه اورگن[۵] |
| پیشه | استاد دانشگاه امام صادق و فعال محیط زیست |
| شناخته‌شده برای | نویسندگی و فعالیت اجتماعی |
| همسر(ها) | مریم ممبینی |
| فرزندان | رامین سیدامامی مهران سیدامامی[۴] |
| والدین | احمد سیدامامی (پدر)، فخرایران ذوالفقاری (مادر)[۶] |
زندگی ویرایش
رامین سید امامی، فرزند کاووس سیدامامی در مورد زندگی پدرش می‌گوید کاووس سید امامی پس از دریافت کارشناسی ارشد در امور بین‌الملل از دانشگاه اوهایو به ایران بازمی‌گردد. در سال ۱۳۵۸ در دانشگاه جندی‌شاپور اهواز جامعه‌شناسی تدریس می‌کند. در بحبوحه اعتراضات اوایل انقلاب، با جمعی از استادان و برای حفاظت از دانشجویان گروهی را تشکیل می‌دهد. با همسرش، مریم ممبینی، آشنا می‌شود و در خردادماه ۱۳۵۹ ازدواج می‌کند. فرزند نخستین‌اش، رامین، در شکم مادر است که ارتش عراق در شهریور ۱۳۵۹ به خاک ایران و شهر اهواز حمله می‌کند. کاووس سیدامامی داوطلب می‌شود و به جبهه آبادان می‌رود. همسر و فرزندش به بوشهر می‌روند. در اسفندماه روی پل خرمشهر ترکش می‌خورد و برای مداوا به تهران ارسال می‌شود. همسرش در تهران به او ملحق می‌شود. بلافاصله پس از مداوا به دانشگاه بازمی‌گردد.[۹]
مرگ ویرایش
از قول پسر وی، رامین سیدامامی، گفته شده است پدرش ۴ بهمن ۱۳۹۶ دستگیر و جمعه ۱۹ بهمن ۱۳۹۶ خبر مرگ وی در زندان اوین را به او می‌دهند و مدعی خودکشی او در زندان می‌شوند.[۲]
مرگ وی مورد توجه رسانه‌های خارج از ایران و همچنین داخل ایران نیز قرار گرفت.[۵][۱۰][۱۱][۱۲][۱۳][۱۴][۱۵][۱۶]
مدیر پروژه یوز آسیایی، هومن جوکار و مراد طاهباز، فعال محیط زیست و میراث فرهنگی و همین‌طور به نقل از کیهان لندن،نیلوفر بیانی، همسر جوکار، مشاور سابق محیط زیست سازمان ملل و برنامه‌ریز مؤسسه حیات وحش، از همکاران سیدامامی بودند که همزمان با او دستگیر شدند.[۱۷]
سیدامامی شهروندی دوتابعیتی (ایرانی - کانادایی) بود.[۵]
پیام درفشان، وکیل خانواده سیدامامی که در ۲۹ فروردین ۱۳۹۶ برای پیگیری پرونده کاووس سیدامامی به دادسرا مراجعه کرده بود، اعلام کرد در گزارش معاینه اولیه پزشکی قانونی «میزان کبودی‌ها در نقاط مختلف بدن، جای تزریق پوستی روی جسد و وضعیت جمود نعش که نشان می‌دهد فوت چه زمانی اتفاق افتاده‌است» مشهود بوده است. وکیل سیدامامی گفت علت دقیق مرگ از سوی پزشکی قانونی اعلام نشده است اما در گزارش به این شکل عنوان شده که «دور گردن، آثار کبودی ناشی از فشار جسم دیده می‌شود».[۱۸][۱۹][۲۰][۲۱]
واکنش‌ها ویرایش
واکنش‌های داخلی ویرایش
عباس جعفری دولت‌آبادی، دادستان تهران، در حاشیه راهپیمایی ۲۲ بهمن به خبرگزاری کار ایران گفت: «این فرد یکی از همان متهمان (فعال محیط زیست) بوده و با توجه به اینکه می‌دانسته است اعترافات زیادی هم علیه وی شده و هم خود اعترافاتی داشته متأسفانه در زندان دست به خودکشی زده است.»[۲۲]
غلامحسین محسنی اژه‌ای، سخنگوی قوه قضائیه، در ۲۳ بهمن (۱۲ فوریه) ضمن تأیید خبر بازداشت شماری از فعالان محیط زیست در ایران گفت که این افراد «به اتهام دادن اطلاعات طبقه‌بندی‌شده از مراکز حساس به سرویس‌های اطلاعاتی بیگانه از جمله رژیم صیهونیستی و آمریکا» در روزهای گذشته دستگیر شده‌اند و برخی از آن‌ها در بازداشت هستند. محسنی اژه‌ای همچنین در پاسخ به پرسش خبرنگاران دربارهٔ خودکشی کاووس سیدامامی در زندان اوین گفت: «فرد مورد نظر شما جزو همان بازداشت‌شدگان بوده است، اما اینکه برای چه کسانی و به چه میزانی اتهامشان اثبات می‌شود، باید تا پایان بررسی‌ها و دادگاه صبر کرد». او در مورد علت مرگ سیدامامی افزود: «من هم شنیده‌ام ایشان خودکشی کرده‌اند، اما هنوز از جزئیات آن اطلاع ندارم».[۴]
فاطمه ذوالقدر، از اعضای فراکسیون محیط زیست مجلس ایران، به نقل از معاون پارلمانی قوه قضائیه در ۲۵ بهمن (۱۴ فوریه) گفت که سید امامی با حکم دادستانی بازداشت شد: «وی پس از یکی از بازجویی‌ها خواستار موکول شدن ادامه بازجویی به روز بعد شد و پس از این که به اتاق خود بازگشت در سرویس بهداشتی اقدام به خودکشی کرد.»[۲۳]
واکنش‌های بین‌المللی ویرایش
سازمان عفو بین‌الملل، در ۲۳ بهمن یک روز پیش از خاکسپاری کاووس سید امامی در بیانیه‌ای خواستار تحویل جسد سید امامی برای تحقیقات و کالبدشکافی مستقل شد. این سازمان جلوگیری مقامات ایران از انجام تحقیقات مستقل در مورد مرگ «بسیار مشکوک» سیدامامی را نشانه‌ای از «تلاش عامدانه» برای پنهان کردن شواهد شکنجه و قتل احتمالی خواند.[۲۴]
مگدلنا مغربی، معاون شمال آفریقا و خاورمیانه عفو بین‌الملل دربارهٔ گذاشتن پیش‌شرط برای برگزاری مراسم خاکسپاری بدون کالبد شکافی گفت: «این که بر بدن سیدامامی آثار جرم همچون علائم شکنجه وجود داشته باشد یا به سرنخ‌های دیگر در رابطه با دلایل مرگ وی اشاره کند مورد توجه جدی ماست.» مغربی از دولت کانادا و جامعه بین‌المللی خواست تا به مقامات ایران برای انجام تحقیقات مستقل در مورد شرایط پیرامون مرگ سید امامی مطابق با استانداردهای بین‌المللی حقوق بشر فشار وارد آورند تا به گفته او افراد مسئول در مرگ این جامعه‌شناس و روسای آن‌ها به دست عدالت سپرده شوند.[۲۴]
کریستیا فریلند، وزیر امور خارجه کانادا در بیانیه‌ای از وضعیت بازداشت و مرگ سید امامی به شدت ابراز نگرانی کرده و گفته است که کانادا بارها دربارهٔ این پرونده نگرانی خود را ابراز کرده است. در این بیانیه آمده: «یک کانادایی جان خود را از دست داده است. ما انتظار داریم که دولت ایران اطلاعات و پاسخ‌های خود را دربارهٔ شرایط منتهی به این تراژدی در اختیار ما بگذارد.» فریلند تأکید کرده که از تمام ابزارهای در اختیار دولت کانادا برای کسب اطلاعات بیشتر استفاده خواهد کرد.[۲۳]
تحصیلات ویرایش
- دکترای جامعه‌شناسی از دانشگاه اُرِگن در آمریکا (۱۳۷۰)[۵][۷]
- فوق لیسانس جامعه‌شناسی از دانشگاه اُرِگن در آمریکا (۱۳۶۷)
- فوق لیسانس امور بین‌المللی از دانشگاه اوهایو در آمریکا (۱۳۵۵)
- لیسانس جامعه‌شناسی از دانشگاه اوهایو در آمریکا (۱۳۵۴)
فعالیت‌ها ویرایش
سیدامامی بیش از ۳۹ کتاب فارسی و انگلیسی پیرامون اخلاق، علوم سیاسی، محیط زیست، فرهنگ و ملیت و علوم اجتماعی تألیف و تدوین کرده[۷] و طرح‌های پژوهشی متعدد در زمینه آلودگی هوا، بحران‌های زیست‌محیطی، قومیت و هویت در دانشگاه و … انجام داده‌است.[۷][۲۵][۲۶]
آثار ویرایش
- روش‌های مصاحبه برای پژوهش‌های سیاسی، کاووس سیدامامی، ناشر: دانشگاه امام صادق
- انفاق و کمکهای بین‌المللی: رفتارهای حمایت‌گرایانه در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، کاووس سیدامامی (گردآورنده)، ناشر: دانشگاه امام صادق
- اخلاق و محیط زیست (رهیافتی اسلامی)، کاووس سیدامامی (به اهتمام)، ناشر: دانشگاه امام صادق
- پژوهش در علوم سیاسی: رویکردهای اثبات‌گرا، تفسیری و انتقادی، کاووس سیدامامی، ناشر: دانشگاه امام صادق
- عصر تبلیغات: استفاده و سوءاستفاده روزمره از اقناع، آنتونی پراتکانیس، الیوت آرنسون، کاووس سیدامامی (مترجم)، محمدصادق عباسی (مترجم)، ناشر: سروش
- اسلام در اروپا: سیاست‌های دین و امت (ترجمه)، تهران : انتشارات باز، ۱۳۸۰.
- دیدگاه‌هایی دربارهٔ دگرگونی اجتماعی (ترجمه)، مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۷۳.
- دانشنامه بین‌المللی ارتباطات (جلد اول)، به ویراستاری ولفگانگ دنزباخ، گروه مترجمان، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق، ۱۳۹۰.
- تحقیق در رسانه‌های جمعی، راجر ویمر، جوزف دومینیک، کاووس سیدامامی (مترجم)، ناشر: سروش
- آینده ارزش‌ها، گروه مؤلفان و مترجمان ناشر: دانشگاه امام صادق
- سیاست، دین و فرهنگ: مطالعه‌ای بین‌رشته‌ای، گروه مؤلفان، ناشر: دانشگاه امام صادق
جستارهای وابسته ویرایش
منابع ویرایش
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ «Activist in Iran had ties to UO».
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ «کاووس سید امامی، استاد دانشگاه «دو هفته پس از بازداشت در زندان درگذشت»». رادیو فردا. ۱۰ فوریه ۲۰۱۸.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ «مرگ عجیب پدر خواننده ایرانی در زندان اوین!». ایران آرت. ۱۱ فوریه ۲۰۱۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۱ فوریه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۱ فوریه ۲۰۱۸.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ «قوه قضائیه "در حال بررسی خودکشی" کاووس سیدامامی». دویچه وله. ۱۲ فوریه ۲۰۱۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۲ فوریه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۲ فوریه ۲۰۱۸.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ «مرگ کاووس سیدامامی؛ افکار عمومی در انتظار توضیح - ایران - 11.02.2018». دویچه وله. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ فوریه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۱ فوریه ۲۰۱۸.
- ↑ خاندان‌های حکومت‌گر: خاندان ذوالفقاری و افخمی، نوشته باقر عاقلی، ص۱۷۲
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ ۷٫۳ «دکتر کاووس سیدامامی». دانشگاه امام صادق. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ مارس ۲۰۱۵.
- ↑ «جزئیات کامل‌تر از فیلم خودکشی سیدامامی». مشرق نیوز. ۲۰۱۸-۰۲-۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۱-۲۸.
- ↑ «پست اینستاگرامی کینگ رام». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ فوریه ۲۰۱۸.
- ↑ THOMAS ERDBRINK (۱۰ فوریه ۲۰۱۸). «He Fought for Iran's Environment and Was Arrested. Now, He's Dead». The New York Times. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ فوریه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۱ فوریه ۲۰۱۸.
- ↑ Josh Dehaas (۱۰ فوریه ۲۰۱۸). «Iranian-Canadian professor dead in Iran: son». CTV News. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ فوریه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۱ فوریه ۲۰۱۸.
- ↑ «Un activist ecologist iranian a murit după câteva zile de închisoare». AGERPRES. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۱ فوریه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۱ فوریه ۲۰۱۸.
- ↑ Thomson Reuters (۱۰ فوریه ۲۰۱۸). «Detained Iranian-Canadian dies in Iran prison, son says». CBC.ca. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۱ فوریه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۱ فوریه ۲۰۱۸.
- ↑ Yeganeh Torbati (۱۰ فوریه ۲۰۱۸). «Iranian environmental activist dies in prison, his son says». Reuters. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۱ فوریه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۱ فوریه ۲۰۱۸.
- ↑ «Iranian-Canadian Activist Dies In Tehran Prison, Family Told». Radio Free Europe/Radio Liberty. ۱۱ فوریه ۲۰۱۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۱ فوریه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۱ فوریه ۲۰۱۸.
- ↑ «Iranian environmentalist dies in prison». The Jerusalem Post. ۱۰ فوریه ۲۰۱۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ فوریه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۱ فوریه ۲۰۱۸.
- ↑ «دستگیری بی‌سابقه ۷ فعال محیط زیست در سکوت خبری: یک ایرانی- آمریکایی بین آنهاست». کیهان لندن. ۹ فوریه ۲۰۱۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۱ فوریه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۱ فوریه ۲۰۱۸.
- ↑ «تایید پزشکی قانونی از وجود کبودی و تزریق بر روی جسد سیدامامی». ایران اینترنشنال. ۱ اردیبهشت ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۵ اردیبهشت ۱۳۹۷.
- ↑ «وکیل همسر کاووس سیدامامی: ممنوع‌الخروج کردن موکلم «امنیتی» است نه «قضایی»». کمپین حقوق بشر در ایران. ۳۰ فروردین ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۵ اردیبهشت ۱۳۹۷.
- ↑ «گزارش پزشکی قانونی: روی بدن سیدامامی آثار کبودی و تزریق پوستی بود». صدای آمریکا. ۱ اردیبهشت ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۵ اردیبهشت ۱۳۹۷.
- ↑ «گزارش پزشکی قانونی از وجود «محل تزریق و کبودی» در بدن کاووس سید امامی». رادیو فردا. ۳۱ فروردین ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۵ اردیبهشت ۱۳۹۷.
- ↑ «دادستان تهران می‌گوید استاد دانشگاه قبل از 'خودکشی' اعتراف کرده بود». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۱ فوریه ۲۰۱۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۱ فوریه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۱ فوریه ۲۰۱۸.
- ↑ ۲۳٫۰ ۲۳٫۱ «کانادا خواهان پاسخگویی ایران دربارهٔ مرگ کاووس سیدامامی شد». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۴ فوریه ۲۰۱۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ فوریه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۴ فوریه ۲۰۱۸.
- ↑ ۲۴٫۰ ۲۴٫۱ «سیدامامی بدون کالبد شکافی دفن شد؛ واکنش‌های بین‌المللی به مرگ استاد دانشگاه در زندان». صدای آمریکا. ۱۳ فوریه ۲۰۱۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ فوریه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۴ فوریه ۲۰۱۸.
- ↑ «رزومه دکتر سید امامی». انجمن ایرانی مطالعات جهان. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۱ فوریه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۱ فوریه ۲۰۱۸.
- ↑ «بحران‌های زیست‌محیطی و مسئولیت مدیران». بانک اطلاعات نشریات کشور. روزنامه ایران. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۱ فوریه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۱ فوریه ۲۰۱۸.