نسل قلم

نسل قلم مجموعه صد و ده جلدی در معرفی نویسندگان مطرح و مهم جهانی در عرصه‌های مختلف، ادبیات، فلسفه سیاسی به سرویراستاری خشایار دیهیمی و همراهی جمعی مترجمان است. از جمله این مترجمان می‌توان به عبدالله توکل، کریم امامی، حشمت‌الله کامرانی، مهدی سحابی، گلی امامی، عبدالله کوثری، عزت‌الله فولادوند، منوچهر بدیعی، رضا قیصریه، کاوه میرعباسی، محمد مختاری و… اشاره کرد. بنیاد ترجمه این مجموعه سال ۱۳۷۱ گذاشته شد، بخش‌هایی از این مجموعه در نشر ماهی و نشر فرهنگ نو در سال‌هایی ۱۳۸۹ و ۱۳۹۷ تجدیدچاپ شده‌است. کتاب‌های یاد شده مدخل‌هایی از سه مجموعه European writers و British writers و American writers است که به فارسی ترجمه و منتشر شده‌است. نخستین کتاب فارسی از این مجموعه به «هرمان ملویل» نوشته لئون هاوارد اختصاص داشت که سال ۱۳۷۲ در نشر کهکشان منتشر شد و در سال ۱۳۹۷ برای سومین‌بار در نشر فرهنگ نو تجدید چاپ شد.

نسل قلم

نویسنده(ها)	جمعی از نویسندگان تدوین شده در انتشارات اسکریبنر
برگرداننده(ها)	خشایار دیهیمی سر ویراستار، برخی از همکاران عبدالله توکل، کریم امامی، حشمت‌الله کامرانی، مهدی سحابی، گلی امامی، عبدالله کوثری، عزت‌الله فولادوند، منوچهر بدیعی، رضا قیصریه، کاوه میرعباسی، محمد مختاری و…
کشور	ایالات متحدۀ آمریکا
زبان	انگلیسی
مجموعه	ترجمه ۱۱۰ مدخل اصلی در همین مجلد کتاب به فارسی
موضوع(ها)	ادبیات، فلسفه، زندگی‌نامه نویسندگان، نقد ادبی
ناشر	چاپ اول کهکشان؛ دفتر ویراسته، چاپ دوم ماهی، چاپ سوم نشر نو
تاریخ نشر	تاریخ نشر فارسی: چاپ سوم در ۱۳۹۷
گونه رسانه	کتاب

از جمله نویسندگانی که در این مجموعه به آن‌ها پرداخته شده‌است می‌توان اشاره کرد به آرتور شوپنهاور، آرت‍ور ک‍وس‍ت‍ل‍ر، آرتور میلر، آسکار وایلد، آلبرتو موراویا، آلبر کامو، الکسی دو توکویل، آنا آخماتووا، آنتون چخوف، آندره بروتون و…

جلد نخستین کتاب از چاپ اول مجموعه نسل قلم

تاریخچه

نخستین ایده‌های ترجمه مجموعه نسل قلم در نیمه دهه شصت شکل می‌گیرد. خشایار دیهیمی در روایت آن روزها گفته‌است: «من از سال ۱۳۶۵ در انتشارات انقلاب اسلامی ویراستار کتاب تاریخ تمدن اثر ویل دورانت بودم. پایان ویرایش آن مجموعه، ویراستاری فرهنگ مشاهیر جهان را پیشنهاد کردند و من همراه تیم چندنفره چهار سال روی فرهنگ مشاهیر جهان کردیم، یک‌باره با تغییر مدیریت انتشارات انقلاب اسلامی مواجه شدیم و نه تنها آن پروژه متوقف شد بلکه من نیز بیکار شدم. به کارهای متفرقه مشغول شده بودم تا اینکه جناب بانکی و میرزایی به من پیشنهاد کردند تا کمک کنم و مجله «نگاه نو» در بیاید.»

پس از چندی انتشار مجله نگاه نو کار تمام وقت او شد؛ در این‌باره گفته‌است: «در مجله نگاه نو، یک بخش ادبیات داشتیم که در هر شماره اختصاص به معرفی یک نویسنده داشت. فکر نسل قلم در آنجا پایه‌ریزی شد. ما با استفاده از مجموعه دائرةالمعارف اسکریتر هر شماره ۲۰ تا ۵۰ صفحه را به معرفی یک نویسنده اختصاص می‌دادیم و مقاله‌های آن مجموعه را ترجمه می‌کردیم. بعد بنا به دلایلی که نمی‌شود توضیح داده کار من در نگاه نو متوقف شد و من بیکار شدم. فکر کردم که می‌شود همان کاری را که در بخش ادبی نگاه نو انجام می‌دادیم به صورت مستقل و در قالب کتاب ادامه دهم. به بسیاری از ناشران پیشنهاد دادم که این کار را ادامه دهیم و هر ماه دو جلد از این مجموعه را منتشر کنیم و جلو برویم. اما به هر ناشری که مراجعه می‌کردم و بدبین بود و می‌گفت این کار در ایران شدنی نیست. کار دنباله‌دار امکان‌پذیر نیست. می‌گفتند در ایران خیلی‌ها مدعی انتشار مجموعه شدند اما نتوانستند.»

سرمایه نشر نسل قلم

پیشنهاد دوستم آرمان امید قبض‌هایی چاپ کردیم، آن‌ها را بین دوستان و آشنایان و مردم فروختیم و کتاب‌ها را از این طریق پیش‌فروش کردیم و پولی فراهم شد تا کار انجام و منتشر شد. شش جلد اول مجموعه را به قیمت مجموعاً ۶۰۰ هزار تومان پیش فروش کردیم؛ یعنی هر جلد صدتومان، بدین ترتیب با همت «آرمان امید» و بعد با همکای دوست دیگرم حسن ملکی که دفتری در اختیار ما گذاشت کار پیش رفت و دوست دیگرم بهرام داوری هم طراحی جلد کتاب‌ها را بر عهده داشت و من به ایشان بسیار مدیونم و باید همین‌جا از ایشان هم یاد کنم. کلا همه مجانی کار می‌کردند؛ به عشق این‌که مجموعه نسل قلم منتشر شود.

بازتاب‌ها

استقبال از مجموعه آثار نسل قلم بسیار چشم‌گیر بود و هر مجلد از این مجموعه با شمارگان ۳ هزار نسخه منتشر می‌شد. در مقدمه چاپ نخست این مجموعه برای ترغیب بیش‌تر مردم به خرید و حمایت از انتشار آثار نسل قلم عنوان می‌شد؛ ناشر کتاب‌های نسل قلم مخاطب‌ها و خوانندگان هستند با پیش خریدی که آثار می‌کنند. با انتشار سی‌امین مجلد از مجموعه نسل قلم کریم امامی با انتشار یادداشتی در مجله کلک این اقدام را تحسین کرد و از آن به عنوان «شق‌القمر» در نشر مجموعه کتاب در ایران یاد کرد. در چاپ نخست یک‌صد و ده مجلد کتاب منتشر شد و چاپ دوم با همکاری نشر ماهی و تجدیدچاپ سوم با همکاری فرهنگ نشر نو قریب نیم میلیون نسخه از کتاب‌های این مجموعه فروش رفته‌است.

گلی امامی دربارهٔ این مجموعه نوشت: مجموعه نسل قلم - نشر نشانه با همکاری دفتر ویراسته- حدود ۲۰ سال پیش به ابتکار و همت جناب خشایار دیهیمی منتشر شد، که رسالتش در زندگی، پیشبرد خرد و شعور جامعه است. هدف مجموعه معرفی موجز و مشروحی از مهم‌ترین نویسندگان و متفکران ادبیات جهان بود. درحقیقت این جزوه‌ها، برگرفته از مدخل‌های دایرةالمعارف ادبیات جهان از انتشارات اسکریبنر است که تا سال ۱۳۷۲، ۳۴ جلد آن منتشر شده بود. هشت جلد دربارهٔ نویسندگان آمریکایی، ۹ جلد دربارهٔ نویسندگان بریتانیایی، دو جلد در معرفی نویسندگان یونان و روم باستان، ۱۴ جلد مختص نویسندگان اروپایی و سرانجام سه جلد دربارهٔ نویسندگان آمریکای لاتین. قاعده نوشتن این مدخل‌ها معرفی و بررسی تمام آثار هر نویسنده در ۱۵ تا ۲۰ هزار کلمه بود. خود انتشارات اسکریبنر هم ابتدا این معرفی‌ها را به صورت جزوه‌هایی منتشر کرد که بعداً تبدیل به کتاب شد. همانند فکر اولیه جزوه‌های انگلیسی، قرار بود مجموعه فارسی نیز در ۳۰۰ عنوان مورد نیاز خواننده ایرانی هر ماه حداقل دو عنوان منتشر شود و سرانجام به شکل دایره المعارفی منسجم و منتشر شود. فکر می‌کنم هر چند عنوانی هم که چاپ شد، در آن زمان کارستان بود.

منابع نسل قلم

در مقدمه چاپ نخست کتاب‌های مجموعه نسل قلم و معرفی آن آمده‌است: «مجموعه‌ای که تحت عنوان نسل قلم عرضه می‌شود، در واقع ترجمه مقالات دائرةالمعارف ادبیات جهان است که ۳۶ جلد آن تاکنون منتشر شده‌است. برخی از این مقالات قبلاً به صورت جزوه‌های مستقل دانشگاهی چاپ شده بودند. جزوه‌های مربوط به نویسندگان بریتانیایی را انجمن فرهنگی بریتانیا، و جزوه‌های مربوط به نویسندگان آمریکایی را دانشگاه مینسوتا انتشار دادند. انتشارات اسکریبنر از سال ۱۹۷۴ درصدد برآمد که این جزوه‌ها را پس از تکمیل و حک و اصلاح و افزودن - مقالات بسیار دیگر، به صورت کامل‌ترین دائرةالمعارف ادبیات و نویسندگان درآورد. بدین ترتیب تا سال ۱۹۹۲ مجموعه مربوط به نویسندگان آمریکایی را در ۸ جلد، مجموعه مربوط به نویسندگان بریتانیایی را در ۹ جلد، مجموعه مربوط به نویسندگان یونان و روم باستان را در ۲ جلد و مجموعه مربوط به نویسندگان اروپایی را در ۱۴ جلد منتشر کرد و سپس مجموعه‌ای ۳ جلدی نیز دربارهٔ نویسندگان آمریکای لاتین بر آن افزود. اسکریبنر قول داده‌است که با جلدهایی تازه این مجموعه را کامل‌تر کند. در حال حاضر مجموعه انتشار یافته بیش از ۶۰۰ نویسنده را در بر می‌گیرد. نگارش هر یک از مقاله‌ها به پژوهشگری واگذار شده که عمری را صرف ادبیات و خصوصاً نویسنده موردنظر، کرده‌است. در میان این افراد به نام‌های آشنایی چون تی.اس. الیوت، هربرت رید، مارتین اسلین، ژرمن بره، فرنک کرمود و … برمی‌خوریم. چارچوب مقاله‌ها را چنان تعیین کرده‌اند که در آنها حتماً ولو به اجمال، همه آثار نویسنده بررسی شود- آثار مهم‌تر با تفصیل بیشتر و رابطه زندگی نویسنده و زمانه‌اش نیز با آن آثار و پیامدها و تأثیرات بعدی آن در ادبیات روشن گردد.»

فهرست نسل قلم

مجموعه نسل قلم دربرگیرنده یکصد و ده عنوان کتاب دربارهٔ نویسندگان مختلف جهان است. این بخش از مقاله که فهرست کتاب‌هاست به تدریج تکمیل می‌شود. برای تسهیل در دسترسی جدول‌ها بر اساس ترتیب الفبایی تنظیم می‌شود.

الف

نسل قلم
عنوان کتاب	نویسنده	مترجم	ناشر و شماره	سال نشر
آرتور شوپنهاور	ت‍ان‍ر، م‍ای‍ک‍ل Tanner, Michael	خ‍ش‍ای‍ار دی‍ه‍ی‍م‍ی	ک‍ه‍ک‍ش‍ان و ماهی ن‍س‍ل ق‍ل‍م۳۷	۱۳۷۲و چاپ چ دوم۱۳۸۹
آرت‍ور ک‍وس‍ت‍ل‍ر	ات‍ک‍ی‍ن‍ز، ج‍ان Atkins, John	خ‍ش‍ای‍ار دی‍ه‍ی‍م‍ی	ک‍ه‍ک‍ش‍ان نسل قلم ۸۵	۱۳۷۷
آرتور میلر	ه‍وگ‍ان، راب‍رت گ‍ود Hogan, Robert Goode	ح‍س‍ن م‍ل‍ک‍ی	ک‍ه‍ک‍ش‍ان نسل قلم ۲۶	۱۳۷۳
آسکار وایلد	استوکز، جانJOHN STOKES	عبدالله کوثری	ک‍ه‍ک‍ش‍ان نسل قلم ۹۳	۱۳۷۷
آلبرتو موراویا	ک‍ی‍ب‍ل‍ر، ل‍وئ‍ی‍س Kibler, Louis	رضا قیصریه	ک‍ه‍ک‍ش‍ان نسل قلم ۵۲	۱۳۷۴
آلبر کامو	ب‍ره، ژرم‍ن Bree, Germaine	خ‍ش‍ای‍ار دی‍ه‍ی‍م‍ی	ن‍ش‍ان‍ه و ماهی نسل قلم ۱۳	۱۳۷۲و چ دوم ۱۳۸۹
الکسی دو توکویل	ل‍وک‍اچ، ج‍ان Lukacs, John	خ‍ش‍ای‍ار دی‍ه‍ی‍م‍ی	ک‍ه‍ک‍ش‍ان نسل قلم ۱۰۰	۱۳۷۷
آنا آخماتووا	درای‍ور، س‍ام Driver, Sam N	محمد مختاری	ک‍ه‍ک‍ش‍ان و فرهنگ نشر نو نسل قلم ۶۳	۱۳۷۵ وچ دوم ۱۳۹۷
آنتون چخوف	وی‍ن‍ر، ت‍ام‍س گ‍وس‍ت‍اوWinner, Thomas Gustav	خ‍ش‍ای‍ار دی‍ه‍ی‍م‍ی	ک‍ه‍ک‍ش‍ان نسل قلم ۵۵	۱۳۷۴
آندره بروتون	م‍ت‍ی‍وز، جی.ا.Matthews, G. A	کاوه میرعباسی	ک‍ه‍ک‍ش‍ان نسل قلم ۶۵	۱۳۷۵
آندره ژید	وی‍ن‍ی‍و روس‍ی‎Rossi, Vinio‬	خ‍ش‍ای‍ار دی‍ه‍ی‍م‍ی	ک‍ه‍ک‍ش‍ان نسل قلم ۴۳	۱۳۷۳
آندره مالرو	داب‍ل‍ی‍و. ام. ف‍روه‍اک، دوری‍س ال. ای‍درFrohock, Wilbur Merrill‬	سیاوش سرتیپی	ک‍ه‍ک‍ش‍ان نسل قلم ۳۸	۱۳۷۳
آوگوست استریندبری	آل‍ب‍رت ب‍رم‍ل Bermel, Albert‬	کاوه میرعباسی	ک‍ه‍ک‍ش‍ان نسل قلم ۳۰	۱۳۷۳
آیسخولوس	ب‍ی‍ک‍ن، ه‍ل‍ن Bacon, Helen H	حسن ملکی	ک‍ه‍ک‍ش‍ان نسل قلم ۶۸	۱۳۷۵
ارنست همینگوی	ی‍ان‍گ، ف‍ی‍ل‍ی‍پ Young, Philip	ش‍ی‍وا ص‍ف‍وی	نشانه، ماهی، فرهنگ نشر نو نسل قلم ۲۳	۱۳۷۲ چ دوم ۱۳۸۵ چ سوم ۱۳۹۸
ازرا پاوند	وی‍ل‍ی‍ام‌ون اوک‍ان‍ر O'Connor, William Van	ف‍رخ ت‍م‍ی‍م‍ی	ک‍ه‍ک‍ش‍ان نسل قلم ۴۱	۱۳۷۳
اس‍ت‍ن‍دال	م‍ی‍ش‍ائ‍ل زای‍دال Seidel, Michael	عبدالله توکل	م‍رک‍ز ن‍ش‍ر س‍م‍ر نسل قلم ۵	۱۳۷۲
اسکات فیتزجرالد	چ‍ارل‍ز ای. ش‍ی‍ن Shain, Charles E.	کریم امامی	ن‍ش‍ر س‍م‍ر و ماهی نسل قلم ۶	۱۳۷۲ چ دوم ۱۳۸۶
افلاطون	ج‍ان. ج‍ی. ک‍ی‍ن‍ی Keaney, John J. ‬	عزت‌الله فولادوند	ک‍ه‍ک‍ش‍ان و ماهی نسل قلم ۳۶	۱۳۷۳ چ دوم ۱۳۸۵
الکساندر بلوک	پیروگ جرالد Pirog, Gerald‬‬	عبدالله کوثری	ک‍ه‍ک‍ش‍ان نسل قلم ۸۳	۱۳۷۶
الکساندر پوشکین	شاو تامس Shaw, Thomas J. ‬‬	عبدالله کوثری	ک‍ه‍ک‍ش‍ان نسل قلم ۷۱	۱۳۷۵
آلکساندر سولژنیتسین	کلیموف آلکسیس Klimoff, Alexis‬‬	مینو مشیری	ک‍ه‍ک‍ش‍ان نسل قلم ۶۹	۱۳۷۵
امیل زولا	بده ژان آلبر Bede, Jean Albert‬ ‬	علی‌اکبر معصوم‌بیگی	ک‍ه‍ک‍ش‍ان نسل قلم ۹۵	۱۳۷۷
اوژن یونسکو	ویکاندر متیو Wikander, Matthew H‬	کاوه میرعباسی	ک‍ه‍ک‍ش‍ان نسل قلم ۴۲	۱۳۷۳
انوره دو بالزاک	چارلز افرون Affron, Charles ‬	سیاوش سرتیپی	ک‍ه‍ک‍ش‍ان نسل قلم ۰۹	۱۳۷۲
اینیاتسیو سیلونه	پ‍اچ‍ی‍ف‍ی‍چ‍ی، س‍رج‍و Pacifici, Sergio‬	خشایار دیهیمی	ک‍ه‍ک‍ش‍ان نسل قلم ۴۹	۱۳۷۴
ایوان تورگنیف	چارلز موزر Moser, Charles A‬	حشمت‌الله کامرانی	ک‍ه‍ک‍ش‍ان نسل قلم ۴۴	۱۳۷۳
ای‍وان گ‍ان‍چ‍اروف	ائر میلتون Ehre, Milton‬‬	حشمت‌الله کامرانی	ک‍ه‍ک‍ش‍ان نسل قلم ۱۱	۱۳۷۲

ب

نسل قلم
عنوان کتاب	نویسنده	مترجم	ناشر و شماره	سال نشر
باریس پاسترناک	م‍الاک، گ‍ی دو Mallac, Guy de‬	عبدالله کوثری	ک‍ه‍ک‍ش‍ان ن‍س‍ل ق‍ل‍م۷۵	۱۳۷۶
برتولت برشت	مارتین اسلین Esslin, Martin‬‬	ح‍س‍ن م‍ل‍ک‍ی	ک‍ه‍ک‍ش‍ان نسل قلم ۵۱	۱۳۷۴
برنارد شاو	مورگان مارجری Morgan, Margery M‬‬	مینو مشیری	تجربه نسل قلم ۱۰۴	۱۳۸۰

پ

نسل قلم
عنوان کتاب	نویسنده	مترجم	ناشر و شماره	سال نشر
پابلو نرودا	اسکاد جورج دی Schade, George D‬‬	رؤیا رضوانی	ک‍ه‍ک‍ش‍ان و نشر نو نسل قلم ۰۳	۱۳۷۵ چ دوم ۱۳۹۷
پل ورلن	مارتین اسلین Esslin, Martin‬‬	غفار حسینی	ک‍ه‍ک‍ش‍ان نسل قلم ۸۰	۱۳۷۶
پیر کورنی	گروس ناتان ross, Nathan‬‬	کاوه میرعباسی	ک‍ه‍ک‍ش‍ان نسل قلم ۱۰۵	۱۳۸۰

ت، جیم، چ، ح و خ

نسل قلم
عنوان کتاب	نویسنده	مترجم	ناشر و شماره	سال نشر

دال، ذال، ر، ز، سین

نسل قلم
عنوان کتاب	نویسنده	مترجم	ناشر و شماره	سال نشر