کردی کردلی
خوانین شبانکاره
کُردَلی یا پهله‌ای یکی از گویش‌های زبان کردی جنوبی است.[۲] این گویش متعلق به ایل کُرد در استان ایلام می‌باشد و در کشورهای ایران و عراق استفاده می‌شود.[۳][۴][۵] [۶] برخی نیز این گویش را لهجه‌ای از کردی ایلامی (کردی فیلی) می‌دانند.[۶]
| کُردَلی | |
|---|---|
| پهله‌ای | |
| زبان بومی در | غرب ایران |
| کدهای زبان | |
| ایزو ۳–۶۳۹ | هیچ کدام (mis) |
| گلاتولوگ | kord1245[۱] |
جغرافیا
ویرایشاین گویش در ایران در شهرهای پهله، دهلران، میمه، آبدانان، سراب باغ رایج است.[۷] در کشور عراق نیز شهرستان‌های علی الغربی و شیخ سعد واسط به این گویش تکلم می‌کنند.[۲]
لهجه‌ها
ویرایشاین گویش دارای دولهجه آبدانانی و دهلرانی است. کردلی‌های عراق نیز با لهجه دهلرانی تکلم می‌کنند.[۲]
مقایسه این گویش با گویش‌های کردی دیگر
ویرایش| فارسی | کردی‌کردلی | کردی‌ایلامی | کردی‌کرمانشاهی | کردی‌سورانی | کردی‌کرمانجی |
|---|---|---|---|---|---|
| برای‌چی | ور چَ، ارا چَ | ارا چە | ئەڕا چە/پەی چە | بۆچی/بۆچە | بۆچی |
| میخواهم | خوازم | خوازم | تۆام | گەرەکدە/ئەتۆام | خۆازم |
| گفت | وِت | وِت | وَت | وِت | گوت ،بیت |
| آورد | هُوِرد | هاورد | هاورد | هینان | anîn |
| دماغ | پِت | پِت | لۊت | لوۆت | پۆز |
| چشم | چو | چم | چاو/چو | چاو | چاو |
منابع
ویرایش- ↑ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Kordali". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
{{cite book}}: Invalid|display-editors=4(help) - ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ Ismaïl Kamandâr, Fattah (۲۰۰۰)، Les dialectes Kurdes méridionaux، Acta Iranica، ص. ۳۲ ، ۳۷، شابک ۹۰۴۲۹۰۹۱۸۸
- ↑ افشار, طاهره; امینی پور, آمنه (2021-08-23). "بررسی زبان‌شناختی گونة کُردلی از گونه‌های زبان کردی". زبان‌شناسی و گویش‌های ایرانی. 6 (1): 1–31. doi:10.22099/jill.2021.40134.1245. ISSN 2538-3574.
- ↑ . به کوشش Songül Gündoğdu, Ergin Öpengin, Geoffrey Haig & Erik Anonby. Universcity of Bamberg Press (PDF) (به انگلیسی): 4 https://fis.uni-bamberg.de/bitstream/uniba/46925/1/BSKL1Haigopusse_A3a.pdf.
{{cite journal}}: Missing or empty|title=(help)نگهداری CS1: سایر موارد (link) - ↑ «انتشار کتاب «دستور زبان کوردی پهلەای - پهلوی» در انستیتو زانست ایلام». سایت خبری سقز رووداو. ۲۰۲۲-۰۲-۰۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۲۹.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ Aliakbari, Mohammad; Gheitasi, Mojtaba; Anonby, Erik (2015-11). "On Language Distribution in Ilam Province, Iran". Iranian Studies (به انگلیسی). 48 (6): 835–850. doi:10.1080/00210862.2014.913423. ISSN 0021-0862.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help) - ↑ «پژوهشکده کردستان شناسی». ksi.uok.ac.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۲۹.
- ↑ افشار طاهره ،امینی پور ،آمنه. «گویش ایل کردلی».