کلارا آبکار
کلارا آبکار (ارمنی: Կլարա Աբգար؛ زاده ۱۲۹۴ – درگذشته ۱۳۷۵)، مینیاتوریست و تذهیب‌کار ارمنی‌تبار اهل ایران بود. او نخستین زن مینیاتوریست ایرانی بود که در خانواده‌ای از ارمنی‌های اصفهان متولد شد. در هنرستان عالی هنرهای زیبا تحصیل کرد و در تابلوهای مینیاتورش مناظر اسب سواری، طبیعت بی‌جان، گل‌ها، آرامگاه خیام، عطار، شیخ احمد و همچنین برج‌های فیروز آبادی و علی‌آباد کاشان جایگاه ویژه‌ای داشت.[۲] او هیچگاه آثار خود را به معرض فروش نگذاشت.[۳]همچنین موزه ای از او به نام موزه آبکار در مجموعه کاخ سعداباد وجود دارد که در آن آثار این هنرمند به نمایش گذاشته شده است.
کلارا آبکار | |
|---|---|
 | |
| نام هنگام تولد | کلارا آبکاریان Կլարա Աբգարյան |
| زادهٔ | ۱۲۹۴ خورشیدی[۱]
۱۹۱۵ میلادی |
| درگذشت | ۱ فروردین ۱۳۷۵ (۸۰ سال)۲۰ مارس ۱۹۹۶[۱] تهران[۱] |
| علت مرگ | در پی بیماری چندماهه |
| آرامگاه | آرامستان بوراستان[۱] |
| ملیت | ایرانی ارمنی‌تبار |
| پیشه | نگارگر |
| سبک | نگارگری، مینیاتور، تذهیب، تشعیرسازی، گره‌چینی |
| همسر | ازدواج نکرد |
زندگی و حرفه
ویرایش«کلارا آبکار هوُانجانی» از خانوادهٔ نامی آبکاریان جلفای اصفهان بود. وی در سال ۱۹۱۶ میلادی (۱۲۹۴ شمسی) در تهران به دنیا آمد.[۴]
آبکار در مدرسهٔ ارامنهٔ «داوتیان» (که بعدها کوشش نامیده شد) به تحصیل پرداخت.[۵] در دوران مدرسه، نقاشی را نزد مارکار قرابگیان (دِو) و هاکوپ وارتانیان آموخت.[۶] در تهران نیز نزد استاد محمد مهروان طراح بزرگ تمبر ایران، نگارگری ایرانی و مینیاتور را فرا گرفت.[۷]
آثار
ویرایش
مناظر اسب‌سواری، طبیعت بی‌جان، گل‌ها، آرامگاه خیام و عطار از سوژه‌های مورد علاقهٔ این هنرمند برای کشیدن تابلوی مینیاتوری بود. آبکار همچنین در به تصویر کشیدن مجالس بزم تبحر داشت.[۸]
از تابلوهای معروف او می‌توان به «انوشیروان و بزرگمهر»، «شکار بهرام»، «یوسف و زلیخا»، «پیرزن و سلطان سنجر»، «مجلس شیخ صنعان»، «دختر ترسا»، «بزم» و «باده عشق» اشاره کرد.[۹]
معروف‌ترین آثار آبکار عبارت اند از: انوشیروان و بزرگمهر، شکار بهرام، یوسف و زلیخا، پیرزن و سلطان سنجر و تاج پیمان (نگین‌کاری روی نقره). وی همچنین تابلوهای بسیاری در زمینهٔ تذهیب دارد که تذهیب هشت ضلعی او با طرح بته جقه بسیار معروف است.[۱۰]
نمایشگاه‌ها
ویرایشوی اولین نمایشگاه آثار خود را در سال ۱۳۶۷ در موزه هنرهای ملی برگزار کرد.[۱۱]
بیماری و درگذشت
ویرایشآبکار در آذرماه ۱۳۷۴ بیمار شد و در بیمارستان الوند، نزدیک به ۳ ماه بستری شد.[۱۲] او در بامداد اول فروردین ۱۳۷۵ در بیمارستان آریا درگذشت[۱۳][۱۴][۱۵] و در قبرستان ارامنه به خاک سپرده شد.[۱۶]
افتخارات
ویرایشکلارا آبکار در زمان حیات خویش از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی عنوان «استاد» را دریافت کرد.[۱۷]
جستارهای وابسته
ویرایشپانویس
ویرایش- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ راسخون.
- ↑ نیکی محجوب (۱۸ مهر ۱۳۹۲). «۱۰۰ زن نخست ایران در حوزه‌های مختلف». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۲۷ دسامبر ۲۰۲۲.
- ↑ بِربِریان، پیمان.
- ↑ بِربِریان، پیمان.
- ↑ بِربِریان، پیمان.
- ↑ بِربِریان، پیمان.
- ↑ «استاد محمد مهروان، نگارگر».
- ↑ ایسنا، اولین زن مینیاتوریست ایران چه کسی بود؟.
- ↑ نواندیش، یادی از «کلارا آبکار» نخستین بانوی مینیاتوریست ایران، ۲۵.
- ↑ پیمان، چهره‌های معرفی شده در نمایشگاه هنرمندان ارمنی ایران.
- ↑ ایسنا، اولین زن مینیاتوریست ایران چه کسی بود؟.
- ↑ صدرنیا، پیمان.
- ↑ باقری، حقوق زنان.
- ↑ بِربِریان، پیمان.
- ↑ همشهری آنلاین، -.
- ↑ ایسنا، اولین زن مینیاتوریست ایران چه کسی بود؟.
- ↑ بِربِریان، پیمان.
منابع
ویرایش- بربریان، لیدا (تابستان ۱۳۷۵). ترجمهٔ هرمیک آقاکیان. «کلارا آبکار». فصلنامه فرهنگی پیمان. سال اول (۲).
- وارتانیان، آیدا (تابستان ۱۳۷۵). «استاد کلارا آبکار». فصلنامه فرهنگی پیمان. سال اول (۲).
- افتخاری، سیدمحمود (تابستان ۱۳۷۵). «من سراینده سودای دل خویشتنم». فصلنامه فرهنگی پیمان. سال اول (۲).
- مشهدی زاده، عباس (تابستان ۱۳۷۵). «زنی تنها درمیان جمع». فصلنامه فرهنگی پیمان. سال اول (۲).
- صدرنیا، معصومه (تابستان ۱۳۷۵). «تولد یک موزه». فصلنامه فرهنگی پیمان. سال اول (۲).
- افتخاری، سیدمحمود (۱۳۶۸–۱۳۶۹). «سیری در زندگی و آثار کلارا آبکار، بانوی هنرمند عرصه نگارگری ایران». فصلنامه هنر (۱۸).
- باقری، ساناز (۱۳۷۹). «خانهٔ کلارا آبکار مرکز آموزش هنرهای نقاشی». حقوق زنان (۱۴).
- لازاریان، ژانت د (۱۳۸۲). «نقاشان». دانشنامه ایرانیان ارمنی. تهران: انتشارات هیرمند. صص. ۳۳۸–۳۹. شابک ۹۶۴-۶۹۷۴-۵۰-۳.
- هویان، آندرانیک (۱۳۸۸). «نقاشان ارمنی ایران». هنرمندان ارمنی ایران. تهران. ص. ۳۱-۳۴. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۲۳۲-۰۳۳-۲.
- «زندگینامه کلارا آبکار». سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ آوریل ۲۰۱۵.
- «رایحه جاودانگی در موزه آبکار». پیام زن (۸۶). اردیبهشت ۱۳۷۸.
- «زندگینامه: کلارا آبکار (1294-1375)». همشهری آنلاین. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ مه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۸ ژوئن ۲۰۱۸.
- «اولین زن مینیاتوریست ایران چه کسی بود؟». ایسنا. دریافت‌شده در ۱۸ ژوئن ۲۰۱۸.
- «یادی از «کلارا آبکار» نخستین بانوی مینیاتوریست ایران». نواندیش. دریافت‌شده در ۱۸ ژوئن ۲۰۱۸.
- «کلارا آبکار، نخستین زن مینیاتوریست ایران». توانا. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۸ ژوئن ۲۰۱۸.
- «کلارا آبکار». دریافت‌شده در ۱۸ ژوئن ۲۰۱۸.
- پاکباز، رویین (۱۳۷۸). دایرةالمعارف هنر (نقاشی، پیکره‌سازی، هنر گرافیک). تهران: فرهنگ معاصر. ص. ۲-۱. شابک ۹۶۴۵۵۴۵۴۱۲.
- «نخستین مینیاتوریست زن». دویچه وله. ۳ نوامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۶ اوت ۲۰۲۱.
- آقاشیخ‌محمد، مریم؛ نوری‌نشاط، سعید (۱۳۷۸). «گروه هنر». گلزار مشاهیر: زندگینامه درگذشتگان مشاهیر ایران ۱۳۷۶ - ۱۳۵۸. برگ زیتون، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. ص. ۳۶۷. شابک ۹۶۴-۵۶۸۱-۰۴-۹.
- Բախչինյան, Արծվի (2002). Հայազգի գործիչներ :հնագույն ժամանակներից մինչեւ մեր օրերը ; կենսագրական հանրագիտակ. Երևան: Տաթև գիտակրթական համալիր Զանգակ-97. p. 171-72. ISBN 99930-2-415-5.
- Navasargian, Alice (1997). Iran - Armenia: Golden Bridges: 20th Century Iranian-Armenian Painters. Glendale: AAA Publishing House. p. 98-103. ISBN 978-0-9697620-0-3.