کلارستاق

کلارستاق منطقه‌ای دهستانی ساحلی و کوهستانی در جنوب دریای خزر است که از دو بخش دهستان کلارستاق غربی از رود نمک آبرود تا دهستان کلارستاق شرقی از رود چالوس که به ترتیب آن را از مناطق تنکابن و کجور جدا می‌کنند، امتداد دارد. کلارستاق از جنوب توسط ارتفاعات تخت سلیمان و کندوان در کوه‌های البرز مرکزی از طالقان جدا می‌شود.

طبیعت کلارستاق

کلارستاق از چهار دهستان تشکیل می‌شود؛ بخش جلگه‌ای کلارستاق در کنار خط ساحلی شامل چالوس و هچیرود، دهستان بیرون بشم در کنار دره چالوس در مرکز منطقه، دهستان کوهستان در جنوب و کلاردشت در غرب تا جنوب غربی که مجموعاً شامل ۱۲۰ سکونتگاه می‌شوند.

از میان اینها کلاردشت به خاطر آب و هوای خوب و خنک ییلاقی‌اش در تابستان مشهور است که باعث جذب بخش‌های قشلاقی و دیگر مناطق به خود می‌شود. رود اصلی کلاردشت سردآبرود است که از قلهٔ هزار چال سرازیر شده و به سوی شمال شرقی جریان می‌یابد و حوضهٔ کلاردشت و سپس شالیزارهای دشت‌های قشلاق را آبیاری کرده و سپس در روستای سردابرودسر به دریای مازندران می‌ریزد. در بخش غربی کلارستاق، نمک‌آبرود قرار دارد که پلنگ‌آبرود و اسپی‌رود نیز به آن می‌ریزد.

مرکز اداری بخش شمالی کلارستاق شهر چالوس، مرکز بیرون بشم و کوهستان، مرزن آباد و مرکز کلاردشت حسن‌کیف است.

وجه تسمیه

کِلارستاق (kelārestāq) نام ناحیتی در طبرستان و رستمدار است که از رود نمک آبرود در غرب تا رود چالوس در شرق که به ترتیب آن را از بخش‌های لنگا و کجور جدا می‌کنند، امتداد دارد. نخستین بار در قرن هشتم اولیاءالله آملی در کتاب تاریخ رویان نام کلارستاق را به عنوان ناحیتی آباد در رستمدار طبرستان ثبت نموده‌است که تحت حاکمیت نصیرالدوله شهریار حاکم رستمدار بوده است. نصیرالدوله شهریار با لشکرکشی به گیلان، گرجیان، دیلمان و اشکور، موجب آبادانی رستمدار شد و تا تیمجان رودسر در قلمرو او بود. واژه کِلار (kelār) دگرگون گشته واژه کَلاک (kalāk) و کَلات (kalāt) در مفهوم قلعه هست که در زبان مازندرانی بصورت کَلا (kelā) (kalā) و کُلا(kolā) تلفظ می شود و در مفهوم دژ و آبادی مجهز به جایگاه دفاعی می باشد و این واژه در اکثر نام روستاهای مازندران از تنکابن تا گرگان دیده می شود.

روستاها و بخش‌های ان

بخش دزدبن و روستای دلیر و الیت و واسپول، نورسر، مسده، کیاکلا، اهنگرکلا، ابرنگ، دوجمان، زوات، کلگیرزمینک، دزماکوتی، برار، اغوض داربن، مچر، نوکرس، پولادکوه، چهارباغ، پولادکوه سر، علی‌آباد (دورچال)، گیجان و انگوران و روستای فشکور و ناطر وطویر و مرادچال و… می‌باشد.

جمعیت و سرشماری

بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ دارای ۲۴۵۳۰ نفر جمعیت (۶۴۳۳ خانوار) است. مردم کلارستاق به گویش کلارستاق تکلم می‌کنند.

جستارهای وابسته

• حزب جنگل کلارستاق
• گویش کلارستاقی
• پادوسبانیان
• نمارستاق
• دلارستاق

منابع

«سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵، جمعیت تا سطح آبادی‌ها بر حسب سواد» (فارسی). مرکز آمار ایران، ۱۳۸۵. بایگانی‌شده