کلیفورد ادموند باسورث

کلیفورد ادموند باسورث (به انگلیسی: Clifford Edmund Bosworth) (متولد ۲۹ دسامبر ۱۹۲۸، شفیلد، انگلستان-درگذشتهٔ ۲۸ فوریه ۲۰۱۵، یئوویل، انگلستان)، تاریخ‌دان و خاورشناس، استاد دانشگاه منچستر بود. وی مقاله‌هایی در دانشنامه‌های ایرانیکا، بریتانیکا، آمریکانا، و دانشنامه اسلام نوشته‌است. او جزء ویراستاران ویرایش دوم دانشنامه اسلام و سردبیر ایران: مجله انجمن ایرانشناسی بریتانیا بود.

کلیفورد ادموند باسورث
زادهٔ	۲۹ دسامبر ۱۹۲۸ شفیلد، یورک‌شر، بریتانیا
درگذشت	۲۸ فوریه ۲۰۱۵ (۸۷ سالگی) یئوویل، شهرستان سامرست، بریتانیا
ملیت	انگلیسی
پیشینه علمی
شاخه(ها)	ایران‌شناسی، اسلام‌شناسی، عرب‌شناسی، ترک‌شناسی
محل کار	دانشگاه آکسفورد
راهنمایان دانشگاهی	ولادیمیر مینورسکی

تحصیلات

شاگرد اول دوره لیسانس تاریخ مدرن کالج جان، دانشگاه آکسفورد به سال ۱۹۵۲؛ فوق لیسانس به سال ۱۹۵۷؛ شاگرد اول فوق لیسانس خاورمیانه‌شناسی (فارسی، عربی، ترکی) در دانشگاه ادینبرا به سال ۱۹۵۶؛ دریافت دکترا در سال ۱۹۶۷ از دانشگاه ادینبرا در سال ۱۹۶۱؛ فوق لیسانس دانشگاه منچستر به سال ۱۹۷۱.

سمت دانشگاهی

مدرس زبان عربی در دانشگاه سنت آندروس به سال ۱۹۵۶–۱۸۶۵، ۱۹۶۶–۱۹۶۷؛ استاد مدعو در دانشگاه تورنتو در سال ۱۹۶۵–۱۹۶۶؛ استاد مطالعات عربی در دانشگاه منچستر به سال ۱۹۶۷ تا ۱۹۹۰ و اکنون استاد بازنشسته. استاد مدعو مرکز خاورمیانه‌شناسی دانشگاه یو سی ال ای در ۱۹۶۹؛ استاد مدعو در دانشگاه کویت در ۱۹۷۵؛ استاد افتخاری دانشگاه ویلز، لمپتر از تاریخ ۱۹۹۷؛ استاد مدعو انجمن عربی‌شناسی و اسلام‌شناسی دانشگاه اکستر در ۲۰۰۴.

آثار

• غزنویان، امپراتوری آنها در افغانستان و ایران شرقی 994–1040، انتشارات دانشگاه ادینبورگ 1963، چاپ دوم. بیروت 1973، repr. دهلی نو 1992 (ترجمه فارسی).

• سلسله‌های اسلامی، کتاب گاه‌شماری و تبارشناسی، انتشارات دانشگاه ادینبورگ 1967، ویرایش اصلاح‌شده. 1980 (ترکیه های روسی، فارسی، ترکی، عربی و فرانسوی).

• سیستان تحت فرمان اعراب، از فتح اسلامی تا ظهور صفاریان (30-250/651-864)، IsMEO, Rome 1968 (ترجمه فارسی).

• کتاب اطلاعات کنجکاو و سرگرم کننده، لطائف المعارف ثعلیبی ترجمه شده به انگلیسی، انتشارات دانشگاه ادینبورگ 1968.

• (ویراستار) ایران و اسلام، به یاد ولادیمیر مینورسکی، انتشارات دانشگاه ادینبورگ 1971.

• (ویراستار، با جوزف شاخت) میراث اسلام، چاپ جدید، چاپ کلرندون، آکسفورد 1974 (عربی، کویت، 1998).

• جهان ماقبل اسلامی در قرون وسطی، ساسانیان در جامعه و ادبیات عرب، جلد 2، بریل، لیدن، 1976.

• تاریخ قرون وسطی ایران، افغانستان و آسیای مرکزی، Variorum، مجموعه مطالعات، لندن 1977.

• اواخر عهد غزنوی، شکوه و زوال در افغانستان و شمال هند 1040–1186، انتشارات دانشگاه ادینبورگ 1977، repr. دهلی نو 1992 (ترجمه فارسی)

• ترجمه انگلیسی المقریزی «کتاب نزاع و نزاع درباره روابط بنی امیه و بنی هاشم» مجله منشور مطالعات سامی، 3، منچستر 1981.

• فرهنگ و دیوان عرب قرون وسطی، لندن 1982.

• (ویراستار، با کارول هیلنبراند) ایران قاجار، تغییرات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی 1800–1925 [= Festschrift for L.P. Elwell-Sutton]، انتشارات دانشگاه ادینبورگ 1984.

• تاریخ طبری. جلد 32. اتحاد مجدد خلافت عباسی. خلافت مأمون 812-833/ه.ق. 198-213، ترجمه و حاشیه نویسی شده توسط C.E. Bosworth, SUNY Press, Albany 1987.

• تاریخ طبری. جلد 30. خلافت عباسی در تعادل خلافت موسی الهادی و هارون الرشید 785-809/ه.ق. 169-193، ترجمه و حاشیه نویسی شده توسط C.E.Bosworth, SUNY Press, Albany 1989.

• بهاءالدین عاملی و گلچین های ادبی او، مجلۀ تک نگاری های مطالعات سامی، 10، منچستر 1989.

• تاریخ طبری. جلد 33. طوفان و تنش در مرزهای شمالی خلافت عباسی. خلافت المعتصم 833-842/ه.ق. 218-227، ترجمه و حاشیه نویسی C.E. Bosworth, SUNY Press, Albany 1991. (ویراستار با M.E.J. Richardson) Richard Bell, A Commentary on the Quran, University of Manchester (Journal of Semitic Studies) 1991, 2 vols.

• تاریخ صفاریان سیستان و مالکان نیمروز (247/861 تا 949/1452-3)، سخنرانی‌های کلمبیا درباره ایران‌شناسی شماره. 7، کاستا مسا، کالیفرنیا و نیویورک 1994.

• اعراب، بیزانس و ایران. مطالعاتی در تاریخ و فرهنگ اولیه اسلامی، مجموعه مقالات گردآوری شده، انتشارات Ashgate، Aldershot 1996.

• سلسله های جدید اسلامی کتاب راهنمای زمانی و نسب شناسی، انتشارات دانشگاه ادینبورگ 1996.

• (ویراستار همراه با محمد عاصم) تاریخ تمدن‌های آسیای مرکزی یونسکو، جلد. چهارم، سن موفقیت. 750 پس از میلاد تا پایان قرن پانزدهم. قسمت 1، محیط تاریخی، اجتماعی و اقتصادی، پاریس 1998. بخش 2، دستاوردهای ادبی، فرهنگی، هنری و علمی، پاریس 2000.

• تاریخ طبری. جلد5 ساسانیان، بیزانسیان، لخمیان و یمن، ترجمه و حاشیه‌نویسی شده توسط سی. ای. بوسورث، انتشارات SUNY، آلبانی 1999 (ویراستار و مشارکت‌کننده در چهار فصل)

• یک قرن شرق شناسی انگلیسی 1902–2001 ، انتشارات دانشگاه آکسفورد برای آکادمی بریتانیا 2001.
• ترجمه تاریخ مسعودی با تفسیر تاریخی، جغرافیایی و زبانی به انگلیسی برای دانشگاه کلمبیا، 3 جلد
• یک اسکاتلندی بی باک: ویلیام لیتگو در امپراتوری عثمانی و سرزمین های مدیترانه 21-1609، آلدرشات 2006.

جوایز

• مدال نقره ابن سینا یونسکو، 1998
• جایزه بنیاد دکتر محمود افشار برای کمک به مطالعات ایران، 2001
• جایزه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران، برای کمک به مطالعات تاریخی ایران، 2003

مشارکتها

• مشارکت در نوشتن تاریخ ایران کمبریج

• ۲۰۰ مقاله در دانشنامه اسلام ویرایش دوم؛ ۱۰۰ مقاله در دانشنامه ایرانیکا؛ تعدادی مقاله در دانشنامه آمریکانا، دیکشنری قرون میانه؛ نویسنده مقاله "Caliphate, empire of the" در دانشنامه بریتانیکا، ویرایش ۱۵ ام؛ نویسنده بخش‌هایی از تاریخ ایران کمبریج، جلد ۳ و ۴ و ۵؛ نویسنده بخش‌هایی از تاریخ ادبیات عرب کمبریج در جلد ۱ و ۳؛ نویسنده بخش‌هایی از تاریخ تمدن آسیای میانه یونسکو در جلدهای ۴ و ۵

منابع

• CLIFFORD EDMUND BOSWORTH, Emeritus Professor of Arabic Studies

پیوند به بیرون

• The Turkish Presence in the Islamic World, Day 1 of ۲
• گزارش مراسم تجلیل از کلیفورد ادموند باسورث