کنت‌نشین طرابلس
کنت‌نشین تریپولی یا کنت‌نشین طرابلس (به لاتین: County of Tripoli) یکی از دولت‌های صلیبی در سده ۱۲ و ۱۳ میلادی بود. در سراسر ۱۸۷ سال عمر این کنت‌نشین، ۱۲ کنت حکومت می‌کردند که در زمان غیبت و اسارت آنها نایبی انتخاب می‌شد. کنت‌نشین طرابلس آخرین دولت صلیبی بود که اراضی مقدس تأسیس شد؛ با پیروزی مسیحیان در نخستین جنگ صلیبی و تشکیل سه دولت کنت‌نشین ادسا، شاهزاده‌نشین انطاکیه و پادشاهی اورشلیم، ریموند سن‌ژیل — که یکی از فرماندهان برجسته حاضر در این جنگ بود — نتوانست در اورشلیم یا انطاکیه به قدرت برسد ولی ملتزم به پیمان خود با امپراتور بیزانس، آلکسیوس یکم، بود. پس از وفا به پیمان خود،[الف] عازم دربار بیزانس شد و پس از آن در جنگ صلیبی سال ۱۱۰۱ شرکت جست. پس از بازگشت به اراضی مقدس، توانست کنترل طرطوس و جبیل را در ۱۱۰۲ در دست بگیرد اما در مسخر کردن طرابلس ناکام ماند. حکومت و میراث وی در اراضی مقدس منجر به درگیری و اختلاف فرمانده و پسرعمویش، ویلیام ژردان و پسرش، برتراند، شد. با این حال با حمایت بالدوین اول از برتراند و مرگ ویلیام، برتراند توانست طرابلس را در سال ۱۱۰۹ فتح و به عنوان مرکز حکومت خود انتخاب کند. در زمان جانشینان ریموند چهارم، کنت تولوز یعنی برتراند، پونس، ریموند دوم و ریموند سوم گسترهٔ کنت‌نشین طرابلس به بیشترین مساحت ممکن رسید.[ب] این کنت‌نشین تقریباً تا ۱۱۸۷، به حالت موروثی در میان خاندان تولوز باقی ماند تا زمانی که ریموند به علت نداشتن وارث، پسر بوهموند سوم، شاهزاده انطاکیه، را به عنوان پسرخوانده و جانشین خود انتخاب کرد تا بدین ترتیب حکومت و قدرت طرابلس به خاندان پواتیه-انطاکیه منتقل شود. این کنت‌نشین تحت خاندان انطاکیه توانست تا سال ۱۲۹۸ دوام آورد تا آن که توسط ممالیک به رهبری منصور قلاوون تصرف شد.[۱][۲]
کنت‌نشین طرابلس یا تریپولی | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱۱۰۲–۱۲۸۹ | |||||||||
 پرچم کنت‌نشین طرابلس تحت خاندان تولوز
 نشان نظامی خاندان تولوز
| |||||||||
نشان منسوب به کنت‌نشین طرابلس  | |||||||||
 کنت‌نشین طرابلس و دولت‌های مجاور آن در سال ۱۱۳۵. | |||||||||
| وضعیت | تابع پادشاهی اورشلیم، شاهزاده‌نشین انطاکیه و امپراتوری مغول | ||||||||
| پایتخت | طرطوس (۱۱۰۲–۱۱۰۹) و طرابلس (۱۱۰۹–۱۲۸۹) | ||||||||
| زبان(های) رایج | لاتین، آرامی (مارونی)، فرانسوی قدیم، اکسیتان قدیم، ایتالیایی، عربی، یونانی, صابری | ||||||||
| دین(ها) | کلیسای کاتولیک (در میان اشراف) کلیسای مارونی و کلیسای ارتدکس شرقی (در میان عموم) ارتدکس مشرقی، اسلام و یهودیت | ||||||||
| حکومت | فئودالی | ||||||||
| کنت طرابلس | |||||||||
• ۱۱۰۲–۱۱۰۵ (نخستین) | ریمون یکم | ||||||||
• ۱۲۸۷–۱۲۸۹ (آخرین) | لوچیا | ||||||||
| دوره تاریخی | قرون وسطای میانه | ||||||||
• بنیان‌گذاری | ۱۱۰۲ | ||||||||
• تسخیر توسط قلاوون | ۲۷ آوریل ۱۲۸۹ | ||||||||
| |||||||||
| امروز بخشی از | لبنان سوریه | ||||||||
کنت‌نشین طرابلس دربردارندهٔ یک ارباب‌نشین به مرکزیت بترون و شهرهایی همچون طرطوس، جبیل، عرقه، مرقب و حصن‌الاکراد بود. همچنین این کنت‌نشین به واسطه موقعیت جغرافیایی خود، در سواحل شرقی مدیترانه و در میان پادشاهی اورشلیم و شاهزاده‌نشین انطاکیه قرار گرفته بود.[پ] ساختار و سازمان‌های کنت‌نشین طرابلس همچون ساختار و سازمان‌های فئودالی در غرب بود، به‌طوری که کنت طرابلس از پادشاه اورشلیم تبعیت می‌کرد.[۳] نظام جانشینی کنت‌نشین طرابلس، از ابتدا «موروثی» بود. براساس ساختار فئودالی، افرادی تحت نظر کنت ادسا صاحب مناصبی بودند و به کنت در اداره کنت‌نشین کمک می‌کردند: «صدراعظم» (Chancellor) که قاضی (Chaplain) کنت‌نشین نیز بود، به امور داخلی و مدنی می‌پرداخت؛ «پاسبان» (Constable) که کارکردی نظامی داشت؛ و «مارشال» که فرماندهٔ نیروهای نظامی بود. تعداد نیروهای نظامی محدود به بیست شوالیه و هزار تا سه هزار پیاده‌نظام بود. مالیات کنت‌نشین بر پایهٔ اموال و حقوق فئودالی و واردات و غنائم جنگی استوار شده بود. با این حال کنت در برهه‌هایی مجبور بود که برای جبران هزینه، برخی قلعه‌های خود را به شوالیه‌های مهمان‌نواز و معبد واگذار یا بفروشد. از سوی دیگر، اشراف پروانس مجلس بارون‌ها را در طرابلس تشکیل دادند تا در امور اجرایی کنت‌نشین به کنت یاری برسانند. همچنین بومیان این کنت‌نشین همچون سوری‌ها، یهودی‌ها و مارونی‌ها نیز با اشراف پروانسی همکاری می‌کردند. تاجران ایتالیایی (به‌خصوص پیزایی‌ها و جنوایی‌ها) در طرابلس و جبیل، با توجه به خدمات آنها، از آزادی بسیاری برخوردار بودند.[۱][۴]
شجره‌نامه ویرایش
| خاندان تولوز | پونس تولوز ۹۹۱-۱۰۶۰ ح.۱۰۳۷-۱۰۶۰ | آلمودیس ۱۰۲۰-۱۰۷۱ - | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| خاندان بورگوندی | ریموند سن‌ژیل ۱۰۴۱-۱۱۰۵ ح.۱۱۰۲-۱۱۰۵ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| خاندان رتل | آلفونسو جردن ۱۱۰۳-۱۱۴۸ ح.۱۱۰۵-۱۱۰۹ | برتراند ؟-۱۱۱۲ ح.۱۱۰۹-۱۱۱۲ | هلی ۱۰۸۰-۱۱۴۱ - | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| خاندان کاپت | ریموند پنجم ۱۱۳۴-۱۱۹۴ ح.۱۱۴۸-۱۱۹۴ | پونس ۱۰۹۸-۱۱۳۷ ح.۱۱۱۲-۱۱۳۷ | سسیل ۱۰۹۷-۱۱۴۵ - | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| خاندان پواتیه-انطاکیه | هودیرنا ۱۱۱۰-۱۱۶۴ - | ریموند دوم ۱۱۱۶-۱۱۵۲ ح.۱۱۳۷-۱۱۵۲ | بوهموند سوم ۱۱۴۸-۱۲۰۱ ح.۱۱۶۳-۱۲۰۱ | اورگیوز ؟-۱۱۷۶ - | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| خاندان روبن | اشیوا ؟-۱۱۸۷ ح.۱۱۵۸-۱۱۸۷ | ریموند سوم ۱۱۴۰-۱۱۸۷ ح.۱۱۵۲-۱۱۸۷ | پلیسانس ؟-۱۱۹۸ - | بوهموند چهارم ۱۱۷۵-۱۲۳۳ ح.۱۲۰۱-۱۲۳۳ | ریموند چهارم ؟-۱۱۹۹ ح.۱۱۸۷-۱۱۹۹ | آلیس ۱۱۸۲-۱۲۳۴ ح.۱۲۲۹-۱۲۳۶ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| خاندان هتوم | لوچیا ؟-۱۲۳۵ - | بوهموند پنجم ۱۱۹۹-۱۲۵۲ ح.۱۲۳۳-۱۲۵۲ | آلیس شامپانی ۱۱۹۳-۱۲۴۶ - | ریموند روبن ۱۱۹۸-۱۲۲۱/۱۲۲۲ ح.۱۲۱۶-۱۲۱۹ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| خاندان بلویی | سیبلا ؟-۱۲۹۰ - | بوهموند ششم ۱۲۳۷-۱۲۷۵ ح.۱۲۵۱-۱۲۶۸ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| دیگر خاندان‌ها | نارجو د توسی ؟-۱۲۹۳ ح.۱۲۸۸-۱۲۸۹ | لوچیا ؟-۱۲۹۹ ح.۱۲۸۸-۱۲۸۹ | بوهموند هفتم ۱۲۶۱-۱۲۸۷ ح.۱۲۷۵-۱۲۸۷ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
یادداشت‌ها ویرایش
- ↑ وی لاذقیه و مرقیه را به بیزانس بازگرداند
- ↑ قلمروی این کنت‌نشین در اوج خود از جبیل در جنوب تا مرقیه در شمال و تا کنار نزاریان در مصیاف گسترده بود. با این حال کنت‌های طرابلس موفق به فتح قلعهٔ شهرهای بالا دست نهر العاصی نشدند.
- ↑ رقابت و خصومت میان کنت‌های طرابلس با شاهزادگان انطاکیه که ریشه از اختلاف بوهموند یکم و ریموند سن‌زیل داشت، تا زمان پونس باقی ماند.
پانویس ویرایش
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ Balar 2016, p. 75–76.
- ↑ Murray و Others، «Tripoli, County of»، The Crusades: An Encyclopedia، 1197-1201.
- ↑ Balar 2016, p. 70–71.
- ↑ Murray و Others، «Tripoli, County of»، The Crusades: An Encyclopedia، 1197-1201.
منابع ویرایش
- Balar, Michel (2016). The Papacy and the Crusades: Actes du VIIe Congrès de la Society for the Study of the Crusades and the Latin East. Routledge. ISBN 978-1-138-25159-5.
- Murray، Alan V.؛ Others (۲۰۰۶). The Crusades: An Encyclopedia. ABC-CLIO. شابک ۹۷۸۱۵۷۶۰۷۸۶۲۴.