کیسه هوایی
کیسه هوایی یا آلوئول تنفسی (به انگلیسی: alveolus) انتهایی‌ترین بخش نای و بخشی از پارانشیم شش است. کیسه هوایی در واقع محل اصلی مبادله گازهای هوای تنفسی با گازهای خون است و تنها در پستانداران وجود دارد. این کیسه های هوایی در انتها یا در طول نایژک ها مبادله ای قرار دارند.
| کیسه هوایی | |
|---|---|
 The alveoli | |
| جزئیات | |
| شناسه‌ها | |
| لاتین | alveolus pulmonis |
| MeSH | D011650 |
| TH | H3.05.02.0.00026 |
آناتومیویرایش
آلوئولها حاوی کلاژن و فیبرهای الاستیک هستند. فیبرهای الاستیک اجازه می دهند آلوئولها در زمان دم تنفسی با افزایش سطح با هوای اکسیژن‌دار پر شده و سپس در هنگام بازدم تنفسی٬ جمع شده و دی‌اکسیدکربن مبادله شده به بیرون رانده شود.
هردو ریه انسان روی‌هم حاوی حدود سیصد میلیون آلوئول بوده، که مجموعاً سطحی برابر صد و چهل متر مربع دارند. هفتاد درصد هر گویچه از مویرگ‌ها پوشیده شده و قطر هر آلوئول در انسان بالغ به‌طور متوسط دویست میکرومتر است که در هنگام دم تنفسی افزایش میابد. غشای بین آلوئولها و مجرای مویرگ‌های ریه یا غشای آلوئولی ، تنها ۰/۴ تا ۲ میکرومتر ضخامت دارد. آلوئول در لایه اپیتلیال و ماتریکس برون سلولی احاطه شده‌است. در بعضی از دیواره‌های آلوئولی منافذی بین آلوئولها وجود دارند که روزنهٔ کوهن نامیده می‌شوند.
بافت‌شناسیویرایش
از نظر هیستولوژی(بافت‌شناسی) دیواره آلوئول(پنوموسیت) از سه نوع سلول اصلی تشکیل شده‌است.
- سلول نوع یک(پولکی): سلول مسئول تبادل گاز که شکل دیواره را تشکیل می‌دهد.این سلول ها از نوع بافت پوششی سنگفرشی تک لایه با ضخامت کم هستند و بیشترین سلول های تشکیل
- سلول نوع دو: کوچکتر از نوع یک بوده و وظیفه تولید و ترشح سورفاکتانت ریوی را بعهده دارد. سورفاکتانت یا عامل سطح فعال در کاهش نیروی کشش سطحی آب موجود در حبابک ها موثر است.
- ماکروفاژ: وظیفه دفاع و فاگوسیتوز هر مهاجم خارجی وارد شده به ریه در حین تنفس(مثل باکتری) را دارد. این یاخته ها چون از خون گرفته شده اند از نوع بافت پیوندی هستند و قابلیت حرکت دارند. این سلول ها جز سلول های دیواره حبابک ها محسوب نمی شوند.
بیماری‌های مرتبطویرایش
بیماری‌هایی که در ارتباط با مشکلات آلوئول هستند عبارتند از:
- سندرم زجر تنفسی نوزادان
- سندرم زجر تنفسی حاد(بزرگسالان)
- آمفیزم
- برونشیت مزمن
- فیبروز سیستیک
- پنومونی (سینه‌پهلو)
نگارخانهویرایش
منابعویرایش
- گایتون فیزیولوژی پزشکی. تهران
- McLuckie, [editor] A. (2009). Respiratory disease and its management. New York: Springer. p. 51
- رابینز و کوتران پایه آسیب‌شناسی بیماری ها: آسیب‌شناسی عمومی (ابولعباس و کومار)
 |
این یک مقالهٔ خرد کالبدشناسی انسان است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |