گلوتارآلدهید

گلوتارآلدهید (Glutaraldehyde) مایعی بی‌رنگ، روغنی و با بویی تند و زننده است که به عنوان گندزدا، دارو، نگهدارنده و تثبیت‌کننده (Fixative) به کار می‌رود. گلوتارآلدهید، یک استریل‌کنندهٔ سرد است و برای عفونت‌زدایی و تمیز نمودن تجهیزات حساس به گرما همچون ابزار دیالیز، برونکوسکوپ‌ها، آندوسکوپ‌ها و تجهیزات معاینهٔ گلو، گوش و بینی استفاده می‌شود.

گلوتارآلدهید
نام‌گذاری آیوپاک Pentane-15-dial
دیگر نام‌ها Pentanedial Glutardialdehyde Glutaric acid dialdehyde Glutaric aldehyde Glutaric dialdehyde 15-Pentanedial
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس	۱۱۱-۳۰-۸ Y
پاب‌کم	۳۴۸۵
کم‌اسپایدر	۳۳۶۵ Y
UNII	T3C89M417N Y
دراگ‌بانک	DB03266
KEGG	D01120 Y
جی‌مول-تصاویر سه بعدی	Image 1
SMILES O=CCCCC=O
InChI InChI=1S/C5H8O2/c6-4-2-1-3-5-7/h4-5H,1-3H2 Y Key: SXRSQZLOMIGNAQ-UHFFFAOYSA-N Y InChI=1/C5H8O2/c6-4-2-1-3-5-7/h4-5H,1-3H2 Key: SXRSQZLOMIGNAQ-UHFFFAOYAO
خصوصیات
فرمول مولکولی	C5H8O۲
جرم مولی	۱۰۰٫۱۲ g mol−1
شکل ظاهری	Clear liquid
چگالی	1.06 g/mL
دمای ذوب	−۱۴ درجه سلسیوس (۷ درجه فارنهایت؛ ۲۵۹ کلوین)
دمای جوش	۱۸۷ درجه سلسیوس (۳۶۹ درجه فارنهایت؛ ۴۶۰ کلوین)
انحلال‌پذیری در آب	Miscible
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
Y (بررسی) (چیست: Y/N؟)
Infobox references

گلوتارآلدهید خاصیت گندزدایی بالایی دارد و بر طیف وسیعی از میکرو ارگانیسم‌ها از جمله اسپورها، مؤثر است.

این مادهٔ شیمیایی به عنوان تثبیت‌کنندهٔ بافت در آزمایشگاه‌های بافت‌شناسی و پاتولوژی و عامل سخت‌کننده در ظهور عکس رادیولوژی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کارکنان بیمارستان اغلب آن را به صورت رقیق شده با آب استفاده می‌کنند. محلول‌های آبی گلوتارآلدهید به‌طور معمول از غلظت ۱ درصد تا ۵۰ درصد وجود دارد، اما فرمولاسیون‌های دیگر آن نیز در دسترس است. نام‌های تجاری آن شامل: Cidex, Sonacide, Sporisidin, Hospex, Omnicide, Metricide و Wavicide است.

گلوتارآلدهید در فهرست داروهای ضروری سازمان بهداشت جهانی قرار دارد.

مکانیسم عمل

فعالیت ضد میکروبی گلوتارآلدهید در نتیجهٔ واکنش آن با گروه‌های کربوکسیل، هیدروکسیل، تیول و آمین است. واکنش گلوتارآلدهید با گروه‌های عاملی ذکر شده، موجب اختلال در ساخت یا عملکرد پروتئین‌های میکروبی می‌شود.

عوارض جانبی

تماس با گلوتارآلدهید می‌تواند موجب عوارض زیر گردد: تحریک گلو و ریه، آسم، علائم مشابه آسم و تنفس سخت، تحریک بینی، عطسه و خس‌خس سینه، خون‌دماغ، سوزش چشم و التهاب ملتحمه، خارش، درماتیت تماسی یا آلرژیک، لکه روی پوست، کهیر، سردرد و حالت تهوع.

شواهدی مبنی بر سرطان‌زا بودن گلوتارآلدهید وجود ندارد و به دلیل سمیت کمتر گلوتارآلدهید نسبت به فرمالدهید، بسیاری از کشورها از گلوتارآلدهید به‌طور گسترده‌ای استفاده می‌کنند. گلوتارآلدهید سمی و حساسیت‌زا است و توصیه می‌شود که هنگام استفاده از گلوتارآلدهید از وسایل حفاظت شخصی استفاده شود.

جستارهای وابسته

• گندزدا
• سترون (استریل)

منابع

• سایت ایمنی و بهداشت حرفه‌ای
• ویکی‌پدیای انگلیسی