گلوله‌باران استپاناکرت
گلوله‌باران استپاناکرت (به انگلیسی: Shelling of Stepanakert)، توسط نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان یک ماه طول کشید و اهداف غیرنظامی این شهر، پایتختِ جمهوری قره‌باغ کوهستانی، (نیز در سال ۱۹۹۱ و ۱۹۹۲ میلادی)، به صورت عمدی بمباران شد. این عملیات جنگی باعث تخریب وسیع و مرگ بسیاری از غیرنظامی‌های ارمنی شهر شد.[۵]
| گلوله‌باران استپاناکرت | |
|---|---|
| بخشی از جنگ قره باغ | |
| موقعیت | استپاناکرت، جمهوری آرتساخ |
| تاریخ | نوامبر ۱۹۹۱ میلادی[۱] – ۹ مه، ۱۹۹۲[۲][۳] |
| هدف | غیرنظامی‌های ارمنی شهر |
گونه حمله | گلوله‌باران، آتش توپخانه، بمباران |
| کشته‌ها | صدها غیرنظامی ارمنی شهر استپاناکرت[۴] |
| زخمی‌ها | صدها نفر |
| مرتکبان | نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان |
بر اساس گزارش‌های دیدبان حقوق بشر، نیروهای آذربایجانی و ارمنی به بمباران شهرها و روستاها دست زدند، و از گلوله‌باران در عملیات استفاده کردند. دیده بان حقوق بشر گزارش کرد که شهرهای خوجالی و شوشی پایگاه‌های اصلی بودند که نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان برای بمباران استپاناکرت استفاده کردند.[۶] گلوله‌باران کور، تیراندازی توسط تک تیراندازها و حملات هوایی، صدها غیرنظامی را کشت و معلول کرد، خانه‌ها، بیمارستان‌ها، کودکستان‌ها، و مناطق دیگری که از لحاظ قانونی جزء اهداف نظامی محسوب نمی‌شوند ویران شد، و در کل جمعیت غیرنظامی در وحشت زندگی می‌کردند. بر اساس گفتهٔ مرکز یادبود دفاع از حقوق بشر، نواحی مسکونی خانکندی و شوشی با استفاده از توپخانه و راکت اندازها مدام گلوله‌باران شدند. میزانِ تخریب و تلفات در استپاناکرت بیشتر از شوشی بود. علت این موضوع شاید، ارتفاع کم استپاناکرت و شدت بسیار بیشتر گلوله‌باران نسبت به شوشی بود، زیرا آذربایجان به مخزن مهمات اتحاد جماهیر در شهر آغدام و دیگر مناطق دست یافت که بیش از ۱۱۰۰۰ واگن پر از راکت (از جمله راکت‌های مخصوصِ ب‌ام-۲۱ گراد) بود.[۷] در ۸ و ۹ می ۱۹۹۲، بمباران کور مناطق غیرنظامی بعد از فتح شوشی توسط واحدهای ارتش ارمنستان پایان یافت.[۸]
گلوله‌باران استپاناکرت ویرایش
در طول زمستان ۱۹۹۱–۱۹۹۲ میلادی استپاناکرت توسط نیروی هوایی و توپخانه جمهوری آذربایجان بمباران شد. در مه ۱۹۹۲ میلادی زمانی که دیدبان حقوق بشر از شهر بازدید می‌کرد، شهر به‌طور مداوم مورد هدف توپخانه قرار می‌گرفت. بر اساس گزارش دیدبان حقوق بشر در ماه مه خسارت شدیدی بر شهر وارد شده بود و تنها در ۲۲ و ۲۴ اوت حداقل ۴۰ غیرنظامی کشته و ۱۰۰ نفر دیگر زخمی شده بودند.[۹] بر طبق گزارش بارونس کارولین کاکس هر روز ۴۰۰ موشک گراد به شهر برخورد می‌کرد.[۱۰]
از دیدگاه جغرافیایی شهرهای خوجالی و شوشی موقعیت مناسبی برای نیروهای آذری به وجود آورده بود که به راحتی بتوانند شهر استپاناکرت را مورد هدف قرار دهند. اوج بمباران شهر در تاریخ ۱۰ ژانویه ۱۹۹۲ میلادی آغاز شد که به مدت ۴ ماه به طول انجامید. سلاح‌های استفاده شده برای بمباران شهر کاتیوشا و ب‌ام-۲۱ گراد بود که بیشتر مناطق غیرنظامی مانند بیمارستان‌ها، مدارس و خانه‌های مسکونی را مورد هدف قرار می‌دادند.[۱۱]
در ماه مه ۱۹۹۲ نیروهای آذری از طریق شهر شوشی با موشک گراد استپاناکرت را بارها مورد حمله قرار می‌داد.[۱۲] علاوه بر بمباران شهر استپاناکرت، شهرهای گوریس و کاپان هم بمباران شدند و صدها غیرنظامی کشته و زخمی شدند و مناطق غیرنظامی بسیاری آسیب جدی دیدند.[۱۳]
«آزای کریم اف سربازِ آذری» در خاطرات خود می‌نویسد:
«همه می‌توانند، بعد از شب بعد از عیاشی، با خماری از خواب بیدار شوند، پشت راکت انداز بنشینند و بدون هیچ هدفی، و بدون هیچ هماهنگی به استپاناکرت شلیک، شلیک، و شلیک کنند».[۱۴]
بمباران روزانهٔ آذربایجانی‌ها توسط راکت اندازها و حملات به گوریس و کاپان منجر به مرگِ هزاران غیرنظامی، و تخریب وسیع ساختمان‌ها شد. تا زمان تصرفِ شوشی در ۸ می ۱۹۹۲، مرتب به سمت استپاناکرت، آتشباری می‌شد.[۱۳]
در ۲۱ می ۱۹۹۲، روزنامهٔ شیکاگو تریبون نوشت:
«بعد از شش ماه بمباران روزانه توسط موشک‌های آذربایجانی، میزان آسیبی که به این شهر تک افتاده (با ۷۰۰۰۰ ساکن ارمنی) رسیده است بسیار ترسناک است. تقریباً در تمام ساختمان‌ها، حفره‌های زشت و سیاهی ایجاد شده است. آب، و برق قطع است، و خبری از سوخت یا مواد غذایی نیست».[۱]
گزارش دیدبان حقوق بشر ویرایش
یک هیئت از دیده بان حقوق بشر در دو روز اقامت در شهر گزارش داده بود که شهر به‌طور مداوم توسط نیروهای جمهوری آذربایجان مورد حمله قرار می‌گیرد. خسارت‌های گسترده‌ای به بیمارستان‌ها و مدارس و ساختمان‌های شهر وارد شده‌است.[۱۵] در گزارش دیده بان حقوق بشر آمده است که «اهداف غیرنظامی مانند، شهر استپاناکرت پایتخت آرتساخ و روستاها و شهرهای دیگر ارمنی مورد گلوله‌باران و تک تیراندازان قرار گرفته است و بسیاری از ساکنین شهر کشته یا معلول شدند. مکان‌های غیرنظامی توسط نیروهای جمهوری آذربایجان مورد حمله قرار گرفته و محکوم، غیرقانونی و نامشروع می‌باشد.[۱۶]»
گزارش روزنامه نگاران ویرایش
خبرنگار انگلیسی «وانوربنت» و روزنامه‌نگار «وادیم برکین» و روزنامه نگاران (روزنامه مونترال)، «عباس مالک» و «آناندام کاووری» دربارهٔ گلوله‌باران استپاناکرت نوشته‌اند: «در شهر بلندترین صدا، صدای شکستن و خرد شدن شیشه‌های خانه‌ها بود. ساختمان‌های بلند تبدیل به مخروبه شده بودند و تقریباً بر روی بسیاری از خانه‌ها اثری از آسیب جنگ دیده می‌شد. در شهر هیچ مغازه‌ای باز نبود برق و تلفن قطع بود نه پست خانه‌ای بود و نه پول نقدی. (وانوربنت)[۱۷]» «در یک زیر زمین خانه‌ای که فقط با یک اجاق گاز گرم می‌شد پناه گرفته بودیم. صبح هنگام استپاناکرت به طور وحشتناکی سرد بود. وقتی از پله‌های زیر زمین بالا می‌رفتیم نمی‌دانستیم که اثری از خانه باقی مانده است یا خیر.[۱۷](وادیم برکین)» «در هنگام خواندن دعای صبح بودیم که یک بمب توسط سوخو-۲۵ نزدیکی کلیسا برخورد کرد. مسیح ما را نجات داد. (عباس مالک و آناندام کاووری)[۱۸]»
جستارهای وابسته ویرایش
منابع ویرایش
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ Witt, Howard (31 May 1992). "Besieged Armenians Live In Daze". Chicago Tribute. Retrieved 19 June 2013.
- ↑ Taylor & Francis (2004). The Europa World yearbook 2004 (45. ed.). London: Europa. pp. 554–555. ISBN 9781857432541.
- ↑ Eastern Europe, Russia and Central Asia (3rd ed.). London: Europa Publications Limited. 2002. p. 130. ISBN 9781857431377.
- ↑ Bloodshed in the Caucasus: escalation of the armed conflict in Nagorno Karabakh. Rachel Denber, Robert K. Goldman, Helsinki Watch (Organization: U.S.). p. 31.
- ↑ Human rights and democratization in the newly independent states of the former Soviet Union, Volume 4; Volume 85. United States. Congress. Commission on Security and Cooperation in Europe. p. 125.
- ↑ Human rights and democratization in the newly independent states of the former Soviet Union, Volume 4; Volume 85. United States. Congress. Commission on Security and Cooperation in Europe. p. 125.
- ↑ "Human Rights Watch World Report - The Former Soviet Union". Human Rights Watch. Retrieved 1993.
- ↑ Irredentism: ethnic conflict and international politics By Thomas Ambrosio - page 148
- ↑ Denber, Rachel (July 1993). Bloodshed in the Caucasus: Indiscriminate Bombing and Shelling by Azerbaijani Forces in Nagorno Karabakh (PDF). Human Rights Watch/Helsinki. p. 11.
- ↑ Cox's book of modern saints and martyrs By Caroline Cox, Catherine Butcher - page 100
- ↑ Wines, Michael (May 27, 2001). "Trying to Tell a Truce From a War". The New York Times. p. 1.8. Retrieved 2007-03-14.
- ↑ Azerbaijan Diary: A Rogue Reporter's Adventures in an Oil-Rich, War-Torn, Post-Soviet Republic By Thomas Goltz -page 184
- ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ Conflict, Cleavage, and Change in Central Asia and the Caucasus By Karen Dawisha, Bruce Parrott - page 82
- ↑ De Waal, Thomas. Black garden: Armenia and Azerbaijan through peace and war. p. 175.
- ↑ Bloodshed in the Caucasus: escalation of the armed conflict in Nagorno Karabakh By Rachel Denber, Robert K. Goldman, Helsinki Watch (Organization: U.S.) - page 34
- ↑ Helsinki Watch (1992). Annual Helsinki Watch report. p. 231.
- ↑ ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ De Waal, Thomas. Black garden: Armenia and Azerbaijan through peace and war. p. 175.
- ↑ The global dynamics of news. Abbas Malek, Anandam P. Kavoori. p. 193.
پانویس ویرایش
- Bloodshed in the Caucasus: By Rachel Denber, Robert K. Goldman
- REASONS FOR THE ASSAULT OF KHOJALU
- BLOODSHED IN THE CAUCASUS:Indiscriminate Bombing and Shelling by Azerbaijani Forces in Nagorno Karabakh
- Russia and the Commonwealth of Independent States: Documents, Data, and Analysis By Zbigniew Brzezinski, Paige Sullivan
- BRIEF HISTORY OF ARTSAKH (NAGORNO-KARABAKH)
- The Fulcrum that Could Rock Russia and Iran,James Rupert
خطای لوآ در پودمان:External_links2 در خط 126: assign to undeclared variable 'link'.