گنبد کبود (مراغه)
گنبد کبود از بناهای دورهٔ سلجوقیان در شهر مراغه می‌باشد.[۱] تزیینات به‌کار رفته در این بنا در مقایسه با سایر بناهای دورهٔ سلجوقیان و ایلخانان مغول کم‌نظیر است. دربارهٔ زمان احداث گنبد کبود نظرات دیگری نیز وجود دارد؛ عده‌ای آن را مربوط به‌زمان مغول می‌دانند و عده‌ای تاریخ بنای برج را مربوط به قبل از هلاکوخان ذکر کرده‌اند.
| آرامگاه مادر هلاکوخان (گنبد کبود) | |
|---|---|
 | |
| نام | آرامگاه مادر هلاکوخان (گنبد کبود) |
| کشور | ایران |
| استان | استان آذربایجان شرقی |
| شهرستان | مراغه |
| اطلاعات اثر | |
| کاربری | آرامگاه، گنبد |
| اطلاعات ثبتی | |
| شمارهٔ ثبت | ۱۳۵ |
| تاریخ ثبت ملی | ۱۵ دی ۱۳۱۰ |
  آرامگاه مادر هلاکوخان (گنبد کبود) | |
انتساب این بنا به قبر مادر هولاکو با وجود شهرتی که در میان عوام دارد، مورد تأیید باستان‌شناسان واقع نشده است.[۲] برخی از باستان‌شناسان تاریخ این برج را سال ۵۹۳هجری می‌دانند و برخی دیگر آن را بین سالهای ۵۸۲ و ۶۵۶ هجری ثبت کرده‌اند.[۲]
ویژگی‌ها
ویرایشگنبد کبود ده پهلو است و دارای گنبدی مخروطی بوده که در گذر زمان از بین رفته است. این گنبد از دو بخش سردابه و اتاق اصلی تشکیل شده است.[۳]
از کتیبهٔ گچبری‌شدهٔ داخل سردابه احتمال می‌رود گنبد کبود به‌عنوان یک برج مقبره ساخته شده‌باشد؛ به‌همین دلیل این گنبد به قبر مادر هلاکوخان نیز شهرت یافته است. کلماتی همچون «الله»، «والحمد» و … با فرم‌های مختلف به‌خط کوفی و به روش‌های استامبی از عناصر تزیینی نقش‌بسته بر دیواره‌های سردابهٔ برج می‌باشند.
تزیینات بدنهٔ بیرونی گنبد کبود به‌شکل قطاربندی و فرم‌های هندسی و سه ردیف مقرنس ساده است و دیوارهای داخلی آن دارای تزیینات نقاشی به‌رنگ فیروزه‌ای بوده که در گذر زمان از بین رفته و فقط بخش کمی از آن‌ها باقی مانده است.[۴]
نگارخانه
ویرایش-
کتیبهٔ گچی سردابه. -
الله والحمد به‌خط کوفی. -
نمای پشت گنبد. -
درب ورودی گنبد. -
نمایی از گنبد کبود. -
نمایی از گنبد کبود. -
تزیینات بدنهٔ بیرونی گنبد. -
سردابهٔ گنبد. -
-
جزئیات نمای گنبد کبود -
نمای پشتی در زمان قاجار(عکس از آرشیو سایه کاخ گلستان)
جستارهای وابسته
ویرایشمنابع
ویرایش- ↑ «گنبد کبود». شبکهٔ اطلاع‌رسانی شهرستان مراغه. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ آوریل ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱۲ فروردین ۱۳۸۸.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ مشکوتی، نصرت‌الله (۱۳۴۹). فهرست بناهای تاریخی و اماکن باستانی ایران. سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران. از پارامتر ناشناخته
|صفحهٔ=صرف‌نظر شد (کمک) - ↑ «گنبد کبود مراغه». دانشگاه پیام نور مرکز مراغه. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ ژانویه ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱۲ فروردین ۱۳۸۸.
- ↑ «مراغه، شهر برج مقبره‌های تاریخی». جام جم (آنلاین). دریافت‌شده در ۱۲ فروردین ۱۳۸۸.