گیپا

گیپا، گیپه یا دلمه سیرابی از غذاهای ایرانی است که در یزد، کرمان و لرستان بیشتر رواج دارد. گیپا خود یک غذای کامل و مقوی است که چربی بسیار کمتری نسبت به سایر قسمت های کله پاچه دارد. وجود پیاز فراوان بوی تند سیرابی را از بین میبرد.

در لغت‌نامه دهخدا آمده است:

گیپا. (اِ) شکنبه ٔ گوسپند که در آن گوشت قیمه و برنج و لپه و جز آن آگنده پزند و خورند و از طعامهای نیکو و لذیذ است . (ناظم الاطباء). طعامی است که در میان یوتلی گوسپند و برنج و گوشت می پزند. (مؤید الفضلا) :

پی گیپا چو او روانه شود

دشمن صدهزار خانه شود.

این غذا در شهرهای استان یزد ازجمله اردکان شهرت فراوانی دارد. و در شکنبه ماش برنج عدس و روغن پیاز پر شده و توسط نخ سر آن را می‌دوزند تا مواد خارج نشود.

در کشورهای دیگر

این غذا در کشورهای دیگر نیز موجود است. در اسکاتلند غذایی با نام هگیس به عنوان غذای ملی آن سرزمین است که به جای برنج و گوشت و لپه، از دل و جگر گوسفند همراه با پیاز و سیر و سبزیجات استفاده کرده و آن را در شکمبه (سیرابی) گوسفند قرارداده و طبخ می نمایند. البته آنچه که جالب است شباهت بسیار زیاد غذا های دو سرزمین اسکاتلند و ایرلند با کشور ایران است.