یوهان دیدریک وان در والس
یوهان دیدریک فان در والس (به هلندی: Johannes Diderik van der Waals) (زادهٔ ۲۳ نوامبر ۱۸۳۷ - درگذشتهٔ ۸ مارس ۱۹۲۳) دانشمند و ترمودینامیکدان مشهور هلندی بود. او به‌خاطر ارائهٔ معادلات حالت گازها و مایعات در سال ۱۹۱۰ موفق به دریافت جایزه فیزیک نوبل شد.
| یوهان دیدریک فان در والس | |
|---|---|
 | |
| متولد | ۲۳ نوامبر ۱۸۳۷ لیدن، هلند |
| مرگ | ۸ مارس ۱۹۲۳ (۸۵ سال) آمستردام، هلند |
| ملیت | هلندی |
| رشته فعالیت | فیزیک |
| محل کار | دانشگاه آمسترام |
| دانش‌آموختهٔ | دانشگاه لیدن |
| دلیل شهرت | به‌خاطر ارائهٔ معادلات حالت گازها و مایعات |
| جوایز |  جایزه فیزیک نوبل (۱۹۱۰) |
در سن ۲۵ سالگی وارد دانشگاه لیدن شد. در سال ۱۸۷۷ عضو هیئت علمی دانشگاه آمستردام شد. او دو ثابت جدید به ربایش بین مولکولی و به حجم خود مولکول‌ها معادله گازها را به جهان معرفی کرد. در پی ابداعات او دانشمندان توانستند هیدروژن و هلیوم را مایع کنند.
زندگی‌نامهویرایش
یوهان دیدریک فان در والس در ۲۳ نوامبر ۱۸۳۷ در شهر لیدن هلند متولد شد. پدرش نجار بود و در یک خانواده پر جعمیت متولد شد. بخاطر ساختار تحصیلی خاص قرن نوزدهم بعد از اتمام پایان تحصیلات در مقطع ابتدایی بجای ورود به مقطع راهنمایی و دبیرستان که پیش نیاز ورود به دانشگاه بود تصمیم گرفت تا وارد مدرسه تحصیلات پیشرفته شود که در آن معلمان دوره ابتدایی را پرورش می‌دادند.
یوهان این دوره را در ۱۵ سالگی به پایان رساند و به‌عنوان معلم دورهٔ ابتدایی به تدریس در خلال سال‌های ۱۸۵۶ تا ۱۸۶۱ پرداخت. همچنین وی دوره‌های تکمیلی را سپری کرد و به‌عنوان معلم ارشد در مدرسه مشغول به تدریس شد. در سال ۱۸۶۲ بخاطر علاقه‌ای که به درس‌های ریاضیات، فیزیک و ستاره‌شناسی داشت در کلاس‌های این دروس در دانشگاه محل تولدش حاضر می‌شد؛ اما دانشگاه اجازه تحصیل رسمی به وی را نمی‌داد چراکه وی دوره دبیرستان را سپری نکرده بود. در همین دوران دولت هلند شروع به برگزاری دوره‌هایی تحصیلی در مقطع دبیرستان برای کسانی همچون یوهان دیدریک کرد. یوهان نیز برای تدریس ریاضیات در این مدارس درخواست داد و مورد پذیرش واقع شد و خود نیز به صورت همزمان به مطالعه سایر دروس پرداخت. او در امتحانات پایان سال شرکت کرد تا بتواند مقطع دبیرستان را به پایان برساند و اجازه ورود به دانشگاه را کسب کند. بعد از پایان این دوره یوهان شروع به تحصیل در دانشگاه لیندن در محل تولدش کرد و تحصیلاتش را در رشته فیزیک تا مقطع دکترا ادامه داد و در سال ۱۸۷۳ توانست از پایان‌نامه دکترای خود دفاع کند.
دستاوردهای این فیزیکدان بزرگ در حوزه ترمودینامیک ارزشمند هستند و نوبل فیزیک سال ۱۹۱۰ به همین منظور به وی اهدا شد. از دستاوردها و یادگارهای دکتر یوهان فان در والس می‌توان به معادله فان در والس اشاره کرد که نشان می‌دهد چون مولکول‌های موجود در یک گاز دارای حجمی معین هستند و نیروهای جاذبه بر یکدیگر وارد می‌سازند، گازهای حقیقی از قانون‌های گاز ایده‌آل پیروی نمی‌کنند. همچنین دیگر دستاورد مهم این فیزیکدان بزرگ نیروی فاندروالسی است. در سال ۱۸۷۳ دکتر یوهان فان در والس وجود نیروهای کشش بین‌مولکولی در میان مولکول‌های گاز را مطرح کرد، به نظر وی مجموع این نیروها هستند که مقدار انحراف یک گاز حقیقی از گاز ایده‌آل را معین می‌کنند توضیح خاستگاه این نیروهای بین مولکولی توسط فرتینر لاندن در ۱۹۳۰ پیشنهاد شد.
در فیزیک، شعاع‌های وان‌دروالس نمایانگر کوتاه‌ترین فاصلهٔ ممکن بین اتم‌هایی است که بین آن‌ها پیوند شیمیایی وجود ندارد و این فاصله مقداری است که در آن، نیروهای جاذبهٔ ضعیف بین اتم‌ها، با نیروی دافعهٔ بین پوسته‌های الکترونی، به تعادل می‌رسد. این مبحث نیز به‌واسطهٔ دستاوردهای این فیزیکدان بزرگ به نام وی نامگذاری شده‌است. درواقع، این یوهان فان در والس بود که برای نخستین بار ایدهٔ شعاع‌های فاندروالس را مطرح کرد که اتم‌ها یک نقطهٔ ساده نیستند و همین ایده را در معادله فاندروالس نشان داد.
دکتر یوهان دیدریک فان در والس در تاریخ ۸ مارس سال ۱۹۲۳ در ۸۵سالگی از دنیا رفت.
جستارهای وابستهویرایش
منابعویرایش
| در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ یوهان دیدریک وان در والس موجود است. |
- "Johannes Diderik van der Waals". وب‌گاه رسمی نوبل.