هفت‌لنگ
هفت‌لَنگ یکی از دو شاخه ایل بختیاری است که پیشینه شکل‌گیری آنها به قرن شانزدهم و نظام مالیات‌دهی بازمی‌گردد.[۱] پراکندگی محل سکونت این دو شاخهٔ ایل بختیاری باعث ایجاد تفاوت‌هایی شده‌است[۲] اما هر دو شاخه به گویش بختیاری سخن می‌گویند.[۳]
تقسیمات ایلی ویرایش
شاخه هفت لنگ از چهار باب تشکیل شده‌است:
بابادی باب ویرایش
بابادی (بابادی عالی‌انور، بابادی‌باب) یکی از باب‌های ایل بختیاری از شاخه هفت‌لَنگ است. این باب متشکل از ۱۳ طایفه می‌باشد. بابادی باب به همراه دورکی و دینارونی و بهداروند، شاخهٔ هفت‌لنگ بختیاری را تشکیل می‌دهد.[۴]
مشاهیر ویرایش
خوانین بزرگ بختیاری همچون جهانگیر خان بابادی و فرامرز خان بابادی و رضی خان بابادی نیز از همین باب بودند.
- امیدوار رضایی میرقائد
- توماج صالحی خواننده
طوایف ویرایش
- عالی‌انور
- شهنی
- گله
- نصیر
- پبدنی
- احمد محمدی
- میرکاد
- احمد سمالی
- جلیل
- اولاد
- آرپناهی
- مدملیل
- عکاشه
- راکی
- ململی[۵]
مسکن ویرایش
سردسیر باب بابادی در چَم دَر، قلعه تَک، شیخ علیخان، دشت زرین، خسرو آب، چِلگرد و... است؛ و گرمسیر آنها در آرپناه، چلوار، حتی، هارکله، آبژدان، بدر آباد، پلی و... می‌باشد.[۶]
پیشینه ویرایش
گفته می شود بابادی‌ها از زمان قدیم مردمانی خشن و قانون‌شکن بودند و بعلت همین طغیان و گردنکشی حکومت وقت آنها را از چندین منطقه اخراج کرد، تا سرانجام در ارتفاعات زردکوه مأوا گزیدند.
بابادی ویرایش
- نصیر (احمدی، قاضی، محمدجعفری، شیرازی)
- شهنی (ارزانی‌وند، باروند، بلیل، بهادروند، تاج‌الدین‌وند، چرم، خواجه، شاهسوند، شیخ، شیخ‌وند، قنبروند، کاشانی)
- راکی (اولاد طهماسب خان، ارزانی‌وند، فردی‌وند، کلاوند، قاسم‌وند، ذوالفقاروند، اولاد کرم، جاوند، موزایی)
- گمار (کپیری، هزارمیشی، توده‌ای، اداپا)
- ململی (اولاد، باچی، سله‌چین، سلحشور، لیموچی، کوراوند، صالح‌وند، حلوایی، نظروند، سلیمان‌وند)
- مدملیل (جانعلی‌وند، شامصیروند، خدادادوند، مقام‌رهی، آلکووند)
- عکاشه (خدر، مویی، کلا، مراد، عالونی، شهرویی، کربلایی حسن، کوشکی، دینارعالی، جاوی، میرزاوند، کاشهویی، کید، ونکی، میلاسی، سادات)
- گله (اولاد، جمالوند، دیله، بور، قنبری، خواجه، باقروند)
- آرپناهی (داودکولی، خدادادی، کسدی، رکدی، بیر، پیرتازی)
- میرقائد(میرکاد) (خوشنامی، سراج‌الدین، دوستعلی، شیخ‌باباروزبهان، رکان و دهدار)
- پبدنی (عبدالله‌جون، سه‌قومه)
- بابادی عالی‌انور (تقی عبداللهی، احمدمحمودی، احمدسمالی، آرپناهی، میرقائد حاجیور، لک،اولاد،جلیل)[۷]
دورکی باب ویرایش
دینارانی ویرایش
بختیاروند ویرایش
جستارهای وابسته ویرایش
پانویس ویرایش
- ↑ «BAḴTĪĀRĪ TRIBE». دانشنامهٔ ایرانیکا.
- ↑ خسروی، عبدالعلی. فرهنگ بختیاری، تهران:۱۳۶۸
- ↑ کریمی، اصغر. سفر به دیار بختیاری، تهران:۱۳۶۸
- ↑ دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ تاریخ بختیاری، نوشته علیقلی خان سردار اسعد دوم.
- ↑ بختیاری در گذر زمان، نوشته قباد باقری.
- ↑ Arash Khazeni. «Tribes and Empire on the Margins of Nineteenth-Century Iran (Page.22)». University of Washington Press.
- ↑ «HAFT LANG». Encyclopædia Iranica.
- ↑ Stephanie Cronin. «Tribal Politics in Iran». Routledge.
- ↑ سردار اسعد، علیقلی‌خان. تاریخ بختیاری
- ↑ حسین ابراهیمی ناغانی (۲ اسفند ۱۳۸۸). «اسامی طوایف و شعب ایل بختیاری». وبگاه انسان‌شناسی و فرهنگ. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ اکتبر ۲۰۱۳.
- ↑ عبدالعلی خسروی، تاریخ و فرهنگ بختیاری
- ↑ منصورامانی، تاریخ ایذه و قوم بختیاری
- ↑ امبرحسین احمدی، تاریخ فرهنگ و تمدن بختیاری
- ↑ موسی حاجت پور، جامعه‌شناسی عشایر بختیاری
منابع ویرایش
- عکاشه، اسکندر. تاریخ ایل بختیاری به کوشش فرید مرادی، تهران:۱۳۶۵
- نیکزاد امیر حسینی، کریم. شناخت سرزمین بختیاری، اصفهان:۱۳۵۴