خواجه پطرس ولیجانیان
خواجه پطرس وُسکان ولیجانیانتس (ولیجانیان) (ارمنی: Խոջա Պետրոս Ոսկան-Վելիջանեանց; (انگلیسی: Ḵᵛāja Petros Veliǰaneancʽ)، درگذشت ۱۶۴۹ میلادی) یکی از تجار ثروتمند و مشهور جلفای نو اصفهان بود که در بین ارمنی‌ها از احترامی خاص برخوردار بود. وی از ثروتمندترین افراد جلفا در دوران خود بود. وی در اندک مدتی بازرگانی معتبر شد.
خواجه پطرس بانیِ بزرگ‌ترین کلیسا در محله جلفای نو اصفهان به نام کلیسای «بیدخم» در سال ۱۶۲۸ میلادی می‌باشد.
نقل شده که روزی صدراعظم شاه عباس دوم، ساروتقی، به شاه اعلام کرد کسانی از ارمنیان جلفا هستند که ثروت شان از شاه بیشتر است و چون شاه از وی پرسید منظور او چه کسانی هستند جواب داد:
«خواجه پطرس ولیجانیان که اگر سرمایهٔ او را به سکه‌های نقره تبدیل کنیم و آنها را در گونی‌های کتانی بگذاریم و در ۲۱ دهانهٔ پل خواجو قرار دهیم قادرند گذر آب را بر زاینده رود ببندند.»
تاجر دیگر ارمنی خواجه بُغوس ولیجانیانتس (ارمنی: Խոջա Պողոս Վելիջանեանց; انگلیسی: Ḵᵛāja Połos Veliǰaneancʽ)، پسر خواجه پطرس بود.
آرامگاه خواجه پطرس، پسر و نوه‌اش در قسمت غربی حیاط بیدخم قرار دارد.
جستارهای وابسته ویرایش
منابع ویرایش
- رائین، اسماعیل (۱۳۴۹). ایرانیان ارمنی. مؤسسه انتشارات امیرکبیر.
- سیدالعسگری، سید روح‌الله. «خانهٔ خواجه پطرس». فصلنامه فرهنگی پیمان.
- لازاریان، ژانت دیگرانوهی (۱۳۸۲)، «سینما»، دانشنامه ایرانیان ارمنی، تهران: انتشارات هیرمند، ص. ۴۰۳، شابک ۹۶۴-۶۹۷۴-۵۰-۳
- هوویان، آندرانیک (۱۳۸۰). ارمنیان ایران. تهران: مرکز بین‌المللی گفتگوی فرنگ‌ها با همکاری انتشارات هرمس. شابک ۹۶۴-۳۶۳-۰۰۷-۲.
- «کلیسای بتلهم». دانشنامه رشد.
- «رونق تجارت ابریشم در دوره شاه عباس». دنیای اقتصاد.
- «کلیسای بیت لحم مقدس جلفای اصفهان». هویس. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ نوامبر ۲۰۱۵.
- «برند نام ارمنی در اصفهان - قسمت اول - پدر و پسر». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ آوریل ۲۰۱۵.
- «پطروس». شهرداری اصفهان. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ مارس ۲۰۱۶.
- Ghougassian, Vazken S. "JULFA i. SAFAVID PERIOD". Encyclopaedia Iranica. Archived from the original on 29 December 2015. Retrieved 9 January 2016.
Նախիջևան. Հայկազունք Ով ով է կենսագրական հանրագիտարան p. 226 Այվազյան Արգամ, Գասպրինտ տպագրատուն