آیه وقت معلوم

آیه ۳۸ سوره ۱۵ قرآن چنین است:

إِلیَ یَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ

ترجمه‌های مختلف فارسی

فولادوند: تا روز [و] وقت معلوم.

طاهری: تا روز [رستاخیز] آن وقت مقرر.

آیتی: تا آن روزی که وقتش معلوم است.

نظر مفسرین

• تفسیر نمونه، آن را روز پایان جهان می‌داند که همه موجودات می‌میرند و تنها ذات خداوند است که می‌ماند زیرا بنابر روایتی از جعفر صادق در تفسیر برهان، ابلیس مابین دو نفخه اول و دوم می‌میرد.
• مجمع البیان، نیز وقت معلوم را آخرین روز تکلیف و نفخه اولی دانسته‌اند که همه خلایق می‌میرند.
• علامه طباطبایی در المیزان می‌گوید: بسیار روشن به نظر می‌رسد که «یوم وقت معلوم» غیر از «یوم یبعثون» است؛ و معلوم می‌شود خدای تعالی دریغ ورزیده از اینکه او را تا قیامت مهلت دهد، و تا روز دیگری مهلت داده که قبل از روز قیامت است، همچنین در ذیل آیه ۳۸:۸۱ می‌گوید: آن روز آخرین روزی است که بشر به وسوسه‌های ابلیس، نافرمانی خدای را می‌کند و آن روز قبل از روز قیامت و بعث است.
• تفسیر عیاشی از جعفر صادق نقل می‌کند که آن روزی است که قائم آل‌محمد گردن شیطان را می‌زند.
• تفسیر شبر آن را نفخه اولی یا روز مرگ(اجل مسمی) ابلیس یا روز قیامت نام برده‌است.

احادیث مرتبط

در حدیثی از جعفر صادق آمده‌است که روز وقت معلوم روزی است که رسول خدا، ابلیس را بر روی صخرهای در بیت‌المقدس ذبح می‌کند.

منابع

• ترجمه قرآن (فولادوند)، محمد مهدی فولادوند، انتشارات دار القرآن الکریم، چاپ اول، ۱۴۱۵ ق
• قرآن مبین، علی اکبر طاهری قزوینی، انتشارات قلم، چاپ اول، ۱۳۸۰ ش
• ترجمه قرآن (آیتی)، عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، چاپ چهارم، ۱۳۷۴ ش