ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۱٬۰۱۶٬۰۰۲ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

فری‌بی‌اس‌دی یک سیستم‌عامل همه‌منظوره و شبه‌یونیکس است که پروژهٔ فری‌بی‌اس‌دی آن را توسعه می‌دهد. فری‌بی‌اس‌دی یکی از نخستین سیستم‌عامل‌های متن‌باز است و به‌صورت مستقیم از بی‌اس‌دی یونیکس مشتق شده است. بی‌اس‌دی یونیکس سیستم‌عاملی بود که بین سال‌های ۱۹۷۵ تا ۱۹۹۳ در دانشگاه برکلی توسعه می‌یافت. سیستم‌عامل فری‌بی‌اس‌دی به گونهٔ یک نرم‌افزار آزاد توسعه می‌یابد، این گفته به این معنی است که کدهای منبع فری‌بی‌اس‌دی در دسترس همگان است و هر کسی می‌تواند آن را دریافت کرده و برای نیازهای گوناگون خود به‌کار بَرَد، همچنین می‌تواند آن را تغییر داده و سپس دوباره آن را منتشر کند. این ویژگی دست‌مایه‌ای شده برای افراد و شرکت‌های گوناگون، تا محصول تجاری و غیرتجاری گوناگونی را بر پایهٔ فری‌بی‌اس‌دی به وجود آورند. هرچند که فری‌بی‌اس‌دی یکراست از بی‌اس‌دی یونیکس مشتق شده است، اما از دید قانونی، فری‌بی‌اس‌دی نمی‌تواند یک «یونیکس» نامیده شود، چرا که هم‌اکنون، «یونیکس» یک نشان تجاری ثبت‌شده برای اوپن گروپ است. سیستم‌عاملی سازگارپذیر است و از سخت‌افزارها و معماری‌های زیادی پشتیبانی می‌کند. همانند دیگر سیستم‌عامل‌های خانوادهٔ بی‌اس‌دی، هسته سیستم‌عامل فری‌بی‌اس‌دی و همهٔ برنامه‌های فضای کاربر آن، همانند پوسته یونیکس و فرمان‌هایی مانند cat و ps، همگی در یک مخزن کد منبع نگهداری می‌شوند. همچنین فری‌بی‌اس‌دی می‌تواند فایل‌های باینری دیگر سیستم‌عامل‌ها همانند لینوکس را هم اجرا کند. به کمک پورت‌ها و بسته‌های فری‌بی‌اس‌دی می‌توان برنامه‌های جانبی گوناگونی را بر روی آن نصب کرد. بر پایهٔ یک آمارگیری در سال ۲۰۰۵، ۷۷ درصد از کاربران سیستم‌عامل‌های خانوادهٔ بی‌اس‌دی، از فری‌بی‌اس‌دی استفاده می‌کنند.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… محمدامین رسول‌زاده، هم از فعالان انقلاب مشروطه ایران و هم از فعالان انقلاب بلشویکی شوروی بود؟ (در تصویر)
… در مراسم آش‌پزان، ناصرالدین شاه شاهزادگان و رجال سیاسی را مجبور به پوست کندن بادمجان و کدو و پاک کردن سبزی می‌کرد و از این کار لذت می‌برد؟
… آنتون چخوف در داستان‌های کوتاه و نمایش‌نامه‌های خود از تجربیات زندگی و مشاهدات روزمره‌اش به عنوان یک پزشک استفادهٔ گسترده‌ای کرده است؟
… سرده «پارسانا» به افتخار احمد پارسا، گیاه‌شناس ایرانی و «یکی از نویسندگان مشترک این سرده» نام‌گذاری شده است؟
… یک سرریز عدد صحیح در «مرحله ۲۵۶» بازی پک-من، باعث می‌شود که هیچ کس نتواند این بازی را به پایان برساند؟
… در صحنۀ تصادف فیلم کازینو رویال، گروه بدلکاری موفق شد خودروی استون مارتین دی‌بی‌اس وی۱۲ را حین داشتن سرعتی معادل ۱۱۳ کیلومتر در ساعت، هفت‌بار به دور خودش بچرخاند؟

بیشتر…

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۲۴ مهر ۱۴۰۳ خورشیدی) ۱٬۰۱۶٬۰۰۲ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

از میان خبرها

جان هاپفیلد و جفری هینتون

جایزه نوبل ادبیات به هان کانگ شاعر و رمان‌نویس کره جنوبی اهدا شد.
جان هاپفیلد و جفری هینتون (هر دو در تصویر) جایزه نوبل فیزیک را برای تحقیقات خود در زمینه یادگیری ماشینی با شبکه‌های عصبی مصنوعی دریافت کردند.
شیگرو ایشیبا پس از پیروزی در انتخابات رهبری حزب لیبرال دموکرات، نخست‌وزیر ژاپن شد.
در بحبوحهٔ تشدید تنش‌ها در خاورمیانه، اسرائیل به لبنان حمله کرد و ایران چندین موج از موشک‌های بالستیک را به سمت اسرائیل شلیک کرد.
سید حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان، در پی حملهٔ نیروی هوایی اسرائیل در ضاحیه لبنان کشته شد.

یادبودها

امروز: سه‌شنبه، ۱۵ اکتبر ۲۰۲۴ میلادی برابر ۲۴ مهر ۱۴۰۳ هجری خورشیدی و ۱۱ ربیع‌الثانی ۱۴۴۶ هجری قمری (UTC)

روز جهانی شستشوی دست، در آمریکا: روز عصای سفید

رویدادها

۵۸۲ - اسپانیا، پرتغال، اتحادیه مشترک المنافع لهستان-لیتوانی و بسیاری از ایالت‌های ایتالیا برای نخستین بار گاهشماری گرگوری را جایگزین گاهشماری یولیانی کردند.
۱۸۶۴ - در جریان جنگ داخلی آمریکا، ایالات موتلفه دربردارنده ۱۱ ایالت جنوبی شهر گلاسگو در ایالت میسوری را اشغال کردند.
۱۹۱۷ - ماتا هاری رقصندهٔ هلندی که در جریان جنگ جهانی اول در فرانسه برای آلمان جاسوسی می‌کرد، اعدام شد.
۱۹۸۷ - توماس سانکارا از رهبران چپ‌گرا در آفریقای غربی و پنجمین رئیس‌جمهور بورکینافاسو در کودتایی که توسط هم‌قطار پیشین‌اش، بلز کمپائوره سازمان‌دهی شده بود، به همراه دوازده مقام رسمی دیگر کشته شد.
۲۰۰۳ - چین نخستین فضاپیمای سرنشین دار خود را با نام «شنزو ۵» به فضا پرتاب کرد.

زادروزها

۱۶۰۸ - زادروز اوانجلیستا توریچلی ریاضیدان و فیزیکدان ایتالیایی
۱۸۰۹ - زادروز خاچاطور آبوویان نویسنده، شاعر و نقاش ارمنستانی و پدر ادبیات مدرن ارمنی
۱۸۱۴ - زادروز میخائیل لرمونتوف نویسنده، شاعر و نقاش روس
۱۸۴۴ - زادروزفریدریک نیچه (در تصویر) دانش‌پژوه و فیلسوف آلمانی، از تاثیرگذارترین اندیشمندان نوین
۱۹۲۶ - زادروز میشل فوکوفیلسوف، تاریخدان و متفکر فرانسوی
۱۹۳۱ - زادروز ابوبکر زین‌العابدین عبدالکلام دانشمند و مدیر هندی، رئیس‌جمهور هند از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۷
۱۹۸۸ - زادروز مسعود اوزیل بازیکن فوتبال آلمان

درگذشت‌ها

۱۳۶۸ - درگذشت مرتضی حنانه موسیقیدان و آهنگساز ایرانی
۱۳۸۹ - درگذشت اوربان ششم از پاپهای کلیسای کاتولیک روم
۱۵۶۴ - درگذشت آندرئاس وزالیوس پزشک برجستهٔ بلژیکی
۱۹۳۴ - درگذشت ریمون پوانکاره دهمین رئیس‌جمهور فرانسه
۱۹۴۶ - درگذشت هرمان گورینگ از برجسته‌ترین چهره‌های حزب نازی در آلمان، فرماندهٔ نیروی هوایی آلمان نازی
۲۰۱۲ - درگذشت نوردوم سیهانوک پادشاه پیشین کامبوج

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای اکتبر – یادبودهای بیشتر…