استخوان مفصلی (انگلیسی: Articular bone) یکی از استخوان‌های آرواره پایین در بیشتر مهره‌داران از جمله ماهی‌های فک‌دار، دوزیستان، پرندگان، خزندگان و همچنین پستانداران آغازین است. این استخوان در پستانداران امروزی وجود ندارد و در طول تکامل به یکی از استخوانچه‌های گوش میانی تبدیل شده است.

کارکرد

ویرایش
  • در مهره‌داران غیر پستاندار: استخوان مفصلی به عنوان بخشی از مفصل آرواره پایین عمل می‌کند و امکان باز و بسته شدن دهان را فراهم می‌سازد. این استخوان با استخوان چارکی در فک بالا مفصل می‌شود.
  • در پستانداران: در طول تکامل پستانداران، استخوان مفصلی کوچک شده و به همراه استخوان چارکی به گوش میانی منتقل شده‌اند. در گوش میانی، استخوان مفصلی به استخوانچه چکشی تبدیل شده و در انتقال ارتعاشات صوتی از پرده صماخ به گوش داخلی نقش دارد.

اهمیت تکاملی

ویرایش

تغییر کاربری استخوان مفصلی از مفصل فک به استخوانچه گوش میانی یکی از مهم‌ترین رویدادهای تکاملی در پستانداران است. این تغییر باعث بهبود شنوایی در پستانداران شده و به آنها اجازه داده است تا صداهای با بسامد بالاتر را بشنوند.

منابع

ویرایش