بحران تکرار (به انگلیسی: Replication crisis) یا بحران بازتولیدپذیری (به انگلیسی: Reproducibility crisis) یک بحران روش‌شناختی جاری (سال ۲۰۱۹) است که مشخص می‌کند بازتولیدپذیری بسیاری از مطالعات علمی دشوار یا غیرممکن است. بحران تکثیر، علوم اجتماعی و علوم زیستی را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.[۱][۲] این بحران ریشه دیرینه دارد. این عبارت در اوایل سال ۲۰۱۰[۳] به عنوان بخشی از آگاهی فزاینده از مشکل ابداع شد. بحران تکثیر نمایانگر یکی از تحقیقات مهم در فراشناخت است.[۴]

از آنجا که تکرارپذیری آزمایش‌ها یک بخش اساسی از روش علمی است،[۵] عدم توانایی در بازتولید مطالعات دیگران برای بسیاری از رشته‌های علمی که در آن تئوری‌های قابل توجهی بر اساس کار آزمایشی تجربی غیرقابل بازتولید پایه‌گذاری شده عواقب بالقوه زیادی خواهد داشت. بحران تکثیر به ویژه در حوزه روان‌شناسی (و به ویژه روان‌شناسی اجتماعی) و روان‌شناسی بالینی و روان‌پزشکی و در پزشکی مورد بحث قرار گرفته‌است، تلاش‌های زیادی برای بررسی مجدد نتایج کلاسیک انجام شده‌است، و همچنین سعی شده‌است که اطمینان پذیری نتایج نیز تعیین شود. در صورت غیرقابل اعتماد بودن یافته‌های تجربی، دلایل عدم موفقیت در بازتولید نیز ذکر شود.[۶][۷]

منابع ویرایش

  1. Schooler, J. W. (2014). "Metascience could rescue the 'replication crisis'". Nature. 515 (7525): 9. Bibcode:2014Natur.515....9S. doi:10.1038/515009a. PMID 25373639.
  2. Smith, Noah. "Why 'Statistical Significance' Is Often Insignificant". Bloomberg. Retrieved 7 November 2017.
  3. Pashler, Harold; Wagenmakers, Eric Jan (2012). "Editors' Introduction to the Special Section on Replicability in Psychological Science: A Crisis of Confidence?". Perspectives on Psychological Science. 7 (6): 528–530. doi:10.1177/1745691612465253. PMID 26168108.
  4. Fidler, Fiona; Wilcox, John (2018). "Reproducibility of Scientific Results". The Stanford Encyclopedia of Philosophy. Metaphysics Research Lab, Stanford University. Retrieved 19 May 2019.
  5. Staddon, John (2017) Scientific Method: How science works, fails to work or pretends to work. Taylor and Francis.
  6. Gary Marcus (May 1, 2013). "The Crisis in Social Psychology That Isn't". The New Yorker.
  7. Jonah Lehrer (December 13, 2010). "The Truth Wears Off". The New Yorker.