برخورددهنده یون‌های سنگین نسبیتی

برخورددهنده یون‌های سنگین نسبیتی(به انگلیسی: Relativistic Heavy Ion Collider) که به طور مخفف RHIC یا «ریک» خوانده می‌شود یکی از دو برخورددهنده هادرونی در دنیاست که در آزمایشگاه ملی بروکهیون، نیویورک، آمریکا واقع شده‌است و توسط یک تیم بین‌المللی از پژوهشگران هدایت می‌شود.[۱][۲][۳] فعالیت این محققان به صورت رساندن یون‌ها به سرعت نسبیتی و برخورد آنها با هم است تا پلاسمای کوارک گلوئون تشکیل شود و از این طریق اولین زمان‌های بسیار کوتاه بعد از مهبانگ بررسی گردد.[۴][۵] با برخورد دادن پروتون‌های قطبیده شده از لحاظ اسپین، ساختار اسپینی پروتون نیز بررسی می‌شود.

نمایی از سامانهٔ «برخورددهنده یون‌های سنگین نسبیتی» در آزمایشگاه ملی بروکهیون - ۲۰۱۷

ریک به عنوان دومین برخورددهنده پرانرژی دنیا محسوب می‌شود که رتبه اول در اختیار برخورددهنده هادرونی بزرگ از سرن است.[۶]

در سال ۲۰۱۰ محققان این مجموعه اعلام کردند که با برخورد یون‌های طلا توانستند در دمای ۴ تریلیون درجه کلوین به پلاسمای کوارک گلوئون دست یابند.[۷]

منابع

ویرایش
  1. M. Harrison, T. Ludlam, S. Ozaki (2003). "RHIC Project Overview". Nuclear Instruments and Methods in Physics Research A. 499 (2–3): 235. Bibcode:2003NIMPA.499..235H. doi:10.1016/S0168-9002(02)01937-X.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  2. M. Harrison, S. Peggs, T. Roser (2002). "The RHIC Accelerator". Annual Review of Nuclear and Particle Science. 52: 425. Bibcode:2002ARNPS..52..425H. doi:10.1146/annurev.nucl.52.050102.090650.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  3. E.D. Courant (2003). "Accelerators, Colliders, and Snakes". Annual Review of Nuclear and Particle Science. 53: 1. Bibcode:2003ARNPS..53....1C. doi:10.1146/annurev.nucl.53.041002.110450.
  4. M. Riordan, W.A. Zajc (2006). "The First Few Microseconds". Scientific American. 294 (5): 34. doi:10.1038/scientificamerican0506-34A.
  5. S. Mirsky, W.A Zajc, J. Chaplin (26 April 2006). "Early Universe, Benjamin Franklin Science, Evolution Education". Science Talk. Scientific American. Retrieved 2010-02-16.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link) (Listen بایگانی‌شده در ۴ فوریه ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine)
  6. "CERN Completes Transition to Lead-Ion Running at the LHC". CERN. 8 November 2010. Archived from the original on 10 November 2010. Retrieved 2010-11-08.
  7. A. Trafton (9 February 2010). "Explained: Quark gluon plasma". MITnews.

پیوند به بیرون

ویرایش