برهم‌زدگی زیستی

برهم‌زدگی زیستی (به انگلیسی: Bioturbation) به عنوان پردازش دوباره خاک و رسوبات توسط جانوران یا گیاهان تعریف می‌شود. این شامل نقب‌زدن، بلعیدن و دفع دانه‌های رسوب است. فعالیت‌های برهم‌زدگی زیستی تأثیر عمیقی بر محیط‌زیست دارند و[۲] گمان می‌رود که محرک اصلی تنوع زیستی باشد.[۳] مطالعه رسمی برهم‌زدگی زیستی در دهه ۱۸۰۰ توسط چارلز داروین در حال آزمایش در باغ خود آغاز شد.[۳] ازهم گسیختگی رسوبات آبزی و خاک‌های خشکی از طریق فعالیت‌های برهم‌زدگی زیستی خدمات بوم‌سازگان قابل توجهی را فراهم می‌کند. اینها شامل تغییر مواد مغذی در رسوبات آبزی و آب‌های پوشاننده، پناه دادن به گونه‌های دیگر به شکل حفره در بوم‌سازگان‌های خشکی و آبی و تولید خاک در خشکی است.[۴][۵]

Walrus
رسوب روی عاج چپ یک شیر دریایی. برهم‌زدگی زیستی والروس در رسوبات اعماق قطب شمال دارای اثرات بوم‌سازگان در مقیاس بزرگ است.[۱]
تپه‌های موش‌های دالان‌ساز

گراز دریایی، ماهی آزاد و موش‌های دالان‌ساز نمونه‌هایی از برهم زننده‌های بزرگ (large bioturbators) هستند.[۶][۷][۱] اگرچه فعالیت‌های این برهم‌زننده‌های بزرگ کلان‌زیاگان آشکارتر است، اما برهم‌زننده‌های غالب بی‌مهرگان کوچکی مانند کرم‌های خاکی، چندشاخه‌ها، میگوهای گل‌نشین، میگوهای گلی و لارو پشه‌های بی‌نیش هستند.[۳][۸] فعالیت‌های این بی‌مهرگان کوچک که شامل نقب‌زدن و بلع و دفع دانه‌های رسوب می‌شود، به آمیختگی و جایگزینی ساختار رسوب کمک می‌کند.

گوبی‌ها در بیرون از لانه می‌گویی مراقب هستند

رسوبات اکوسیستم دریاچه‌ها و برکه‌ها غنی از مواد آلی هستند و مواد آلی و مواد مغذی بیشتری در رسوبات نسبت به آب‌های پوشاننده دارند.[۹] بازسازی دوباره مواد مغذی از طریق برهم‌زدگی رسوب، مواد مغذی را به ستون آب منتقل می‌کند و در نتیجه، رشد گیاهان آبزی و فیتوپلانکتون‌ها (تولیدکنندگان اولیه) را افزایش می‌دهد.[۹] مواد مغذی اصلی مورد توجه در این شار نیتروژن و فسفر هستند که اغلب سطح تولید اولیه را در یک بوم‌سازگان محدود می‌کنند.[۹] برهم‌زدگی زیستی، شار شکل‌های معدنی (غیرآلی) این عناصر را افزایش می‌دهد که می‌تواند به‌طور مستقیم توسط تولیدکنندگان اولیه استفاده شود. علاوه بر این، برهم‌زدگی زیستی غلظت نیتروژن و مواد آلی دارای فسفر در ستون آب را افزایش می‌دهد که می‌تواند توسط جانوران مصرف شود و معدنی شود.[۹]

منابع ویرایش

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ Ray, G. Carleton; McCormick-Ray, Jerry; Berg, Peter; Epstein, Howard E. (2006). "Pacific walrus: Benthic bioturbator of Beringia". Journal of Experimental Marine Biology and Ecology. 330 (1): 403–419. doi:10.1016/j.jembe.2005.12.043. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ نام «:26» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  2. Meysman, F; Meddelburg, J; Heip, C (2006). "Bioturbation: a fresh look at Darwin's last idea". Trends in Ecology & Evolution. 21 (12): 688–695. doi:10.1016/j.tree.2006.08.002. PMID 16901581.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ Wilkinson, Marshall T.; Richards, Paul J.; Humphreys, Geoff S. (2009-12-01). "Breaking ground: Pedological, geological, and ecological implications of soil bioturbation". Earth-Science Reviews. 97 (1): 257–272. Bibcode:2009ESRv...97..257W. doi:10.1016/j.earscirev.2009.09.005. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ نام «:18» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  4. Shaler, N. S. , 1891, The origin and nature of soils, in Powell, J. W. , ed. , USGS 12th Annual report 1890-1891: Washington, D.C. , Government Printing Office, p. 213-45.
  5. Kristensen, E; Penha-Lopes, G; Delefosse, M; Valdemarsen, T; Quintana, CO; Banta, GT (2012-02-02). "What is bioturbation? The need for a precise definition for fauna in aquatic sciences". Marine Ecology Progress Series (به انگلیسی). 446: 285–302. Bibcode:2012MEPS..446..285K. doi:10.3354/meps09506. ISSN 0171-8630.
  6. Humphreys, G. S. , and Mitchell, P. B. , 1983, A preliminary assessment of the role of bioturbation and rainwash on sandstone hillslopes in the Sydney Basin, in Australian and New Zealand Geomorphology Group, p. 66-80.
  7. Pillay, D (2010-06-23). "Expanding the envelope: linking invertebrate bioturbators with micro-evolutionary change". Marine Ecology Progress Series (به انگلیسی). 409: 301–303. Bibcode:2010MEPS..409..301P. doi:10.3354/meps08628. ISSN 0171-8630.
  8. Braeckman, U; Provoost, P; Gribsholt, B; Gansbeke, D Van; Middelburg, JJ; Soetaert, K; Vincx, M; Vanaverbeke, J (2010-01-28). "Role of macrofauna functional traits and density in biogeochemical fluxes and bioturbation". Marine Ecology Progress Series (به انگلیسی). 399: 173–186. Bibcode:2010MEPS..399..173B. doi:10.3354/meps08336. ISSN 0171-8630.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ ۹٫۳ Adámek, Zdeněk; Maršálek, Blahoslav (2013-02-01). "Bioturbation of sediments by benthic macroinvertebrates and fish and its implication for pond ecosystems: a review". Aquaculture International (به انگلیسی). 21 (1): 1–17. doi:10.1007/s10499-012-9527-3. ISSN 0967-6120.

پیوند به بیرون ویرایش