بلشویسم یا بلشویک گرایی (به روسی: Большеви́зм) (در ترجمهٔ تحت‌اللفظی به معنای اکثریت، اشاره به جناح اکثریت حزب کارگران سوسیال دموکراتیک روسیه) یک اصطلاح ایدئولوژیک و تاریخی است که برای توصیف آموزه‌های عقیدتی و سیاسی لنین و تفسیر مارکسیسم انقلابی در شرایط روسیه به کار گرفته شده بود.[۱] در فلسفه سیاسی بلشویسم مطابقت دارد با ماتریالیسم دیالکتیک. بلشویسم در واقع خواستار تشکیل یک حزب متمرکز، منسجم و منظم برای ایجاد انقلاب اجتماعی، با هدف سرنگونی نظام سرمایه‌داری، به دست گرفتن قدرت و ایجاد نظام «دیکتاتوری پرولتاریا» است.

پس از جنگ جهانی دوم ، بلشویسم در متن درگیری شرق و غرب به عنوان یک پدیده سیاسی گم شد و این اصطلاح از اهمیت افتاد.

این اصطلاح پس از مرگ لنین جایش را به مارکسیسم-لنینیسم داد و به عنوان ایدوئولژی اصلی حزب کمونیست اتحاد جماهیر شوروی استفاده می‌شد.

همچنین برتراند راسل فیلسوف کبیر انگلیسی هم در این باره کتابی به نام بلشویسم از تئوری تا عمل تألیف کرده است .

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. Herder Lexikon Politik. Mit rund 2000 Stichwörtern sowie über 140 Graphiken und Tabellen, Sonderauflage für die Landeszentrale für politische Bildung NRW, Freiburg/Basel/Wien 1993, S. 157.