آذرآوار

مواد سنگی آواری حاصل از انفجار آتشفشانی
(تغییرمسیر از تفرا)

آذرآوار[۱][۲][۳] (pyroclast) یا تِفرا (انگلیسی: Tephra) به مواد قطعه‌قطعه‌ای گفته می‌شود که بر اثر فوران آتشفشان پدید آمده است، در این تعریف ترکیب، اندازه قطعات و سازوکار جایگزینی آنها اهمیتی ندارد.

لایه‌های آذرآوار در جنوب مرکزی ایسلند. لایه ضخیم و روشن در مرکز عکس ریولیت آذرآواری است.

آتشفشان‌شناسان قطعات موجود در هوا را آذرآوار نیز می‌نامند. هنگامی که مواد تخریبی پیروکلاستی به سطح زمین سقوط می‌کنند، به آذرآوار تبدیل می‌شوند، به جز آن دسته از پیروکلاست‌ها که حرارت کافی برای ترکیب با هم به صورت سنگ آذرآواری یا خاکستر آتشفشانی را داشته باشند.

هر دو واژه "تفرا" (tephra) و "آذرآوار" (pyroclast) از زبان یونانی باستان گرفته شده‌اند. تفرا (به یونانی: τέφρα) به معنای "خاکستر" است و واژه "پیروکلاست" از واژه‌های یونانی "πῦρ" به معنای "آتش" و "κλαστός" به معنای "خردشده" گرفته شده است.

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. مُر، فرید؛ مدبری، سروش (۱۳۹۱). فرهنگ جامع علوم زمین. فرهنگ معاصر. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۱۰۵-۰۴۰-۴.
  2. «آذرآوار اصلی» [زمین‌شناسی] هم‌ارزِ «essential pyroclast»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. دفتر هشتم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۱۴۳-۰۸-۸ (ذیل سرواژهٔ آذرآوار اصلی)
  3. «آذرآوار تصادفی» [زمین‌شناسی] هم‌ارزِ «accidental pyroclast»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. دفتر هشتم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۱۴۳-۰۸-۸ (ذیل سرواژهٔ آذرآوار تصادفی)