تندا یا تمپو (به ایتالیایی: Tempo)، معیاری از سرعت اجرای قطعه‌های موسیقی است. سرعت اهمیت زیادی در اجرای موسیقی دارد و بر احساس ناشی از موسیقی تأثیر می‌گذارد. تمپوی قطعات موسیقی اروپایی تا پیش از دوره کلاسیک، بسته به نوع قطعه، کمابیش ثابت و معلوم بود. از آن دوره به بعد تعیین تمپوی اثر برای آهنگساز رایج شد و آهنگ‌سازان در آغاز پارتیتور تمپوی مورد نظر خود را، معمولاً با عبارات ایتالیایی، می‌نوشتند.[۱][۲][۳][۴]

در بالای این اثر موتسارت، عبارت آندانته گرازیوسو (Andante grazioso) بیانگر تندای قطعه به صورت توصیفی و جلوی آن، (چنگ = ۱۲۰) بیانگر این است که یک‌دقیقه، باید معادل ۱۲۰ ضرب چنگ باشد.

نوازندگان، به ویژه نوآموزان، دستگاهی به نام مترونوم را برای نگه‌داشتن وزن قطعه بکار می‌برند.[۵]

انواع تندا بر اساس علامات ایتالیایی

ویرایش

تعاریف علامات تندای موسیقی ایتالیایی بر اساس لغت‌نامهٔ موسیقی هاروارد یا لغت‌نامهٔ برخطّ زبان ایتالیایی[۶][۷]

برمبنای دو مُد آهسته و تند

ویرایش

آهسته

ویرایش
  • Larghissimo – خیلی‌خیلی آرام (۱۹ ضرب بر دقیقه و کمتر)
  • Grave، گراوه – آرام و رسمی (۲۰–۴۰ ضرب بر دقیقه)
  • Lento – آرام (۴۰–۴۵ ضرب بر دقیقه)
  • Largo – در حال تسریع (۴۵–۵۰ ضرب بر دقیقه)
  • Larghetto – تسریع با سرعت بیشتر (۵۰–۵۵ ضرب بر دقیقه)
  • Adagio – آرام و باشکوه (در معنای تحت‌لفظی، «راحت و آسان») (۵۵–۶۵ ضرب بر دقیقه)[۸]
  • Adagietto – سریع‌تر از آهسته (۶۵–۶۹ ضرب بر دقیقه)
  • Andante moderato – کمی آهسته‌تر از andante‏ (۶۹–۷۲ ضرب بر دقیقه)
  • Andante – هماهنگ با سرعت قدم زدن (قدم‌رو) (۷۳–۷۷ ضرب بر دقیقه)
  • Andantino – کمی تندتر از andante (گرچه بعضی مواقع می‌تواند به‌معنای کمی آهسته‌تر از andante گرفته شود) (۷۸–۸۳ ضرب بر دقیقه)
  • Marcia moderato – معتدل و میانه، در حالت مارش (۸۳–۸۵ ضرب بر دقیقه)[۹]
  • Moderato – میانه و معتدل (۸۶–۹۷ ضرب بر دقیقه)
  • Ritardando، ریتارداندو – به تدریج کُند شدن
  • Accelerando، اچلراندو – به تدریج تُند شدن، سرعت فزایندهٔ تدریجی
  • Allegretto – به‌طور معتدل سریع (۹۸–۱۰۹ ضرب بر دقیقه)
  • Allegro، آلگرو – سریع، تند و شتابناک (۱۰۹–۱۳۲ ضرب بر دقیقه)
  • Vivace – سرزنده و سریع (۱۳۲–۱۴۰ ضرب بر دقیقه)
  • Vivacissimo – بسیار سریع و سرزنده (۱۴۰–۱۵۰ ضرب بر دقیقه)
  • Allegrissimo – بسیار سریع (۱۵۰–۱۶۷ ضرب بر دقیقه)
  • Presto – خیلی سریع (۱۶۸–۱۷۷ ضرب بر دقیقه)
  • Prestissimo – به‌شدت سریع (۱۷۸ ضرب بر دقیقه و بالاتر)

آداجو (ایتالیایی) یا آداژو (فرانسوی) به یکی از تمپوهای موسیقی گفته می‌شود که ضرب‌آهنگی آهسته و سنگین دارد. ضرب‌آهنگ یک قطعه آداجیو به‌طور متوسط هفتاد ضرب در دقیقه است.[۱۰][۱۱][۱۲]

یکی از معروف‌ترین آداجیوها، آداجو در سل مینور اثر توماسو آلبینونی است.[۱۳]

منابع

ویرایش
  1. Some of these markings are today contentious, such as those on his "Hammerklavier" Sonata and Ninth Symphony, seeming to many to be almost impossibly fast, as is also the case for many of the works of Schumann. See "metronome" entry in (Apel 1969، ص. 523).
  2. Hans, Zimmer. "Music 101: What Is Tempo? How Is Tempo Used in Music?". Masterclass. Retrieved 22 January 2020.
  3. Velankar, Makarland (2014). "A Pilot Study of Automatic Tempo Measurement in Rhythmic Music".
  4. "E. Rules for Competitions (Couples). Rule E.3 (Music)" (PDF), WDSF Competition Rules (WDSF Rules & Regulations) (به انگلیسی), World DanceSport Federation, 2018-01-01, p. 19, retrieved 2018-01-20, 3.2 The tempi for each dance shall be: Waltz 28‒30 bars/min, Tango 31‒33 bars/min, Viennese Waltz 58‒60 bars/min, Slow Foxtrot 28‒30 bars/min, Quickstep 50‒52 bars/min; Samba 50‒52 bars/min, Cha-Cha-Cha 30‒32 bars/min, Rumba 25‒27 bars/min, Paso Doble 60‒62 bars/min, Jive 42‒44 bars/min.
  5. "Tempo | Definition, Music, Description, & Notation | Britannica". 2 November 2023.
  6. "tempo", music theory online, Dolmetsch.com
  7. Charles Rosen suggests that many works marked "Allegretto" are nowadays played too quickly as a result of this confusion.Rosen, Charles (2002). Beethoven's Piano Sonatas: A Short Companion. New Haven: Yale University Press. pp. 48–95. ISBN 0-300-09070-6.
  8. Elson, Louis Charles (1909). Elson's Pocket Music Dictionary: The Important Terms Used in Music with Pronunciation and Concise Definition, Together with the Elements of Notation and a Biographical List of Over Five Hundred Noted Names in Music (به انگلیسی). Oliver Ditson.
  9. William E. Caplin; James Hepokoski; James Webster (2010). Musical Form, Forms & Formenlehre: Three Methodological Reflections. Leuven University Press. p. 80. ISBN 978-905-867-822-5.
  10. تمپو موسیقی آداجو چیست ؟. «موزیک معنی دار». دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۰۹.
  11. "Istesso tempo" entry in (Sadie و Tyrrell 2001)
  12. For a modern example of L'istesso, see measures 4 and 130 of "Star Wars (Main Title)", (Williams 1997، صص. 3, 30).
  13. Gnossiennes music sheet, IMSLP Music Library