تک‌پایهٔ جنسی (به انگلیسی: Monoecy) (واژهٔ صفت monoecious)[۱] یک سیستم جنسی در گیاهان دانه‌دار است که در آن، هر از گل‌های نر و ماده جداگانه روی یک گیاه وجود دارد. این یک سیستم جنسی تک‌شکلی در کنار پایه مادگی، پایهٔ نری و تریمونوسی است.[۲]

تک‌پایه با آنموفیلی مرتبط است.[نیازمند شفاف‌سازی] می‌تواند از خودگرده‌افشانی در یک گل منفرد جلوگیری کند اما نمی‌تواند از خودگرده‌افشانی بین گل‌های نر و ماده در همان گیاه جلوگیری کند.

از زمان چارلز داروین، تک‌پایهٔ جنسی در گیاهان گل‌دار مورد توجه زیست‌شناسان فرگشتی بوده‌است.[۳]

منابع ویرایش

  1. "monoecious". واژه‌نامه‌های آکسفورد (وبگاه). انتشارات دانشگاه آکسفورد.
  2. Torices, Rubén; Méndez, Marcos; Gómez, José María (2011). "Where do monomorphic sexual systems fit in the evolution of dioecy? Insights from the largest family of angiosperms". New Phytologist (به انگلیسی). 190 (1): 234–248. doi:10.1111/j.1469-8137.2010.03609.x. ISSN 1469-8137. PMID 21219336.
  3. Nozaki, Hisayoshi; Mahakham, Wuttipong; Heman, Wirawan; Matsuzaki, Ryo; Kawachi, Masanobu (2020-07-02). "A new preferentially outcrossing monoicous species of Volvox sect. Volvox (Chlorophyta) from Thailand". PLOS ONE (به انگلیسی). 15 (7): e0235622. Bibcode:2020PLoSO..1535622N. doi:10.1371/journal.pone.0235622. ISSN 1932-6203. PMC 7332039. PMID 32614898.