جداشدگی (رودخانه)

در زمین‌شناسی رسوبی و ژئومورفولوژی رودخانه‌ای، جداشدگی[۱] (به انگلیسی: Avulsion)، عبارت است از رها شدن سریع یک کانال رودخانه و تشکیل یک کانال رودخانه جدید. جداشدگی‌ها در نتیجه شیب‌های کانالی رخ می‌دهند که شیب بسیار کمتری دارند. شیب رودخانه اگر مسیر جدیدی را برود، بیشتر است.[۲]

توده‌های رسوبی از چندین دهانه دلتاییی رودخانه می‌سی‌سی‌پی وارد اقیانوس می‌شوند. این رسوب مسئول ساخت دلتا و امکان پیشروی آن به سوی دریا است. با امتداد بیشتر به ساحل، شیب کانال کاهش می‌یابد و بستر آن متراکم می‌شود و سبب ایجاد انحراف می‌شود.

جداشدگی دلتایی

ویرایش

جداشدگی در دلتاهای رودخانه‌ها رایج است، جایی که رسوبات به هنگام ورود رودخانه به اقیانوس و شیب کانال معمولاً بسیار کوچک است.[۳] این فرایند به عنوان جابجایی دلتا (delta switching) نیز شناخته می‌شود.

هنگامی که این جداشدگی رخ می‌دهد، کانال جدید رسوب را به اقیانوس منتقل می‌کند و یک لوب دلتایی جدید می‌سازد.[۴][۵] دلتای رهاشده در نهایت فروکش می‌کند.[۶]

منابع

ویرایش
  1. https://www.merriam-webster.com/dictionary/avulsion
  2. Slingerland, Rudy; Smith, Norman D. (1998). "Necessary conditions for a meandering-river avulsion". Geology. 26 (5): 435–438. Bibcode:1998Geo....26..435S. doi:10.1130/0091-7613(1998)026<0435:NCFAMR>2.3.CO;2.
  3. Marshak, Stephen (2001), Earth: Portrait of a Planet, New York: W.W. Norton & Company, شابک ‎۰−۳۹۳−۹۷۴۲۳−۵ pp. 528–9
  4. Stanley, Steven M. (1999) Earth System History. New York: W.H. Freeman and Company, شابک ‎۰−۷۱۶۷−۲۸۸۲−۶ p. 136
  5. Marshak, pp. 528–9
  6. Stanley, p. 136