جنرال الکتریک جی‌ئی۹ایکس

جنرال الکتریک جی‌ئی۹ایکس (انگلیسی: General Electric GE9X) یک موتور جت توربوفن می‌باشد که توسط جی‌ئی اوییشن برای پروژه هواپیمای بوئینگ ۷۷۷ایکس توسعه یافته‌است. این موتور از موتور قبلی جنرال الکتریک جی‌ئی۹۰ توسعه یافته که نسبت به آن از کاهش مصرف سوخت و همچنین کاهش نویز بیشتری بهره می‌برد. این موتور با تولید ۱۳۴٬۳۰۰ پوند، نیروی پیش‌ران به عنوان بزرگترین موتور هواپیمای تجاری در رکوردهای جهانی گینس ثبت شده است.[۲]

جی‌ئی۹ایکس
نوع توربوفن
کارخانهٔ سازنده جی‌ئی اوییشن
نخستین استفاده آوریل ۲۰۱۶
کاربری عمده در بوئینگ ۷۷۷ایکس
هزینهٔ هر موتور ۴۱/۴ میلیون دلار آمریکا بهای هر واحد در سال ۲۰۱۲[۱]
توسعه‌یافته از جنرال الکتریک جی‌ئی۹۰
تصویری از عقب و بخش خروجی

توسعه ویرایش

 
یک هواپیمای مجهز به موتور جنرال الکتریک جی‌ئی۹ایکس

در فوریه سال ۲۰۱۲ جنرال الکتریک خبر مطالعه بر روی نمونهٔ توسعه یافتهٔ جی‌ئی۹۰ با نام جی‌ئی۹ ایکس برای نیروبخشی به هواپیمای جدید بوئینگ ۷۷۷ایکس را منتشر کرد. قرار بود این موتور جدید از فنی با قطر مشابه با نمونهٔ جی‌ئی۹۰ سری ۱۱۵-بی (۳۲۰ سانتی‌متر) و نیروی پیشران ۹۹۵۰۰ پوند نیرو بهره ببرد.[۳] در پایان طراحی این موتور جدید قطر فنی برابر با ۳٫۴ متر و نیروی پیشرانی برابر با ۱۰۲ تا ۱۰۵ هزار پوند نیرو داشت.[۴]

آزمون‌ها ویرایش

اولین آزمون ویرایش

اولین آزمون این موتور تازه در آوریل ۲۰۱۶ انجام گرفت.[۵] با ۳۷۵ سیکل استفاده و ۳۳۵ ساعت آزمون، معماری آن (به عنوان یک سیستم جدید) برای عملکرد آیرودینامیکی، خصوصیات مکانیکی سیستم و اعتبار سنجی حرارت هوای گرم مورد تأیید قرار گرفت.[۶]

آزمون هوای سرد ویرایش

این موتور در زمستان ۲۰۱۷ آزمون‌های هوای سرد را پشت سر گذاشت.[۷] نمونهٔ اولیه موتور برای ۵۰ نوع آزمون آب و هوای سرد، مانند مه زمین یا شرایط یخ زدایی طبیعی، مورد استفاده قرار گرفت. ارزیابی نهایی و صدور گواهینامه در زمستان ۲۰۱۷–۲۰۱۸ در وینیپگ، مانیتوبا به پایان خواهد رسید.[۸]

آزمون پروازی ویرایش

از آنجا که این موتور از موتور جی‌ئی۹۰ بزرگتر است، شرکت جنرال الکتریک ناچار به انجام برخی تغییرات بر روی بوئینگ ۷۴۷–۴۰۰ خود جهت انجام آزمون پروازی شد. این تغییرات شامل ساخت یک پیلون بزرگتر و استفاده از چرخ‌ها و لاستیک‌های بزرگتر برای بستر آزمون پروازی (بوئینگ ۷۴۷) بود.[۹] اولین آزمون پروازی این موتور در تاریخ ۱۳ مارس ۲۰۱۸ انجام شد.[۱۰]

مشخصات فنی ویرایش

نوع ۱۰۵بی۱ای[۱۱]
نوع موتور توربوفن با کنارگذر بالا، دو محوره
کمپرسور ۱ فن، ۳ مرحله کم فشار، ۱۱ مرحله پرفشار
توربین ۶ مرحله پر فشار، ۲ مرحله کم فشار
قطر فن ۱۳۴ اینچ (۳۴۰ سانتیمتر)
نیروی برخاست ۱۰۵٬۰۰۰ پوند-نیرو (۴۷۰ کیلونیوتن)
نسبت کنارگذر ۱۰:۱
نسبت فشار ۶۰:۱

جستارهای وابسته ویرایش

جنرال الکتریک جی‌ئی۹۰

جنرال الکتریک جی‌ئی‌ان‌ایکس

برای مقایسه ویرایش

رولز-رویس ترنت ایکس‌دابلیوبی

نگارخانه ویرایش

منابع ویرایش

  1. "The Art Of Engineering: The World's Largest Jet Engine Shows Off Composite Curves". GE reports. General Electric Company. Apr 28, 2016.
  2. "GE9X Breaks GUINNESS WORLD RECORDS™ Title for Thrust" (Press release). GE Aviation. July 12, 2019.
  3. Jon Ostrower (14 September 2011). "Next generation 777 comes into focus". Flight Global. Reed Business Information.
  4. "777X Configuration Changes Revealed". Aviation Week. June 9, 2014.
  5. "Start your engines…First full GE9X engine begins testing" (Press release). GE Aviation. April 11, 2016.
  6. Guy Norris (May 18, 2017). "GE Testing For Boeing 777X Engine Moves Into High Gear". Aviation Week & Space Technology.
  7. GE9X: The world’s biggest fan of ice. YouTube. GE Aviation. May 15, 2017.
  8. Guy Norris (May 18, 2017). "GE Testing For Boeing 777X Engine Moves Into High Gear". Aviation Week & Space Technology.
  9. Guy Norris (May 20, 2016). "Preparing To Test The World's Largest Engine". Aviation Week & Space Technology.
  10. Stephen Trimble (15 March 2018). "GE9X enters flight test phase". Flightglobal.
  11. "GE9X Commercial Aircraft Engine". GE Aviation.