جنگ دوم تریاک که همچنین با نام های جنگ چین دوم، جنگ پیکان یا اردوکشی آنگلو-فرانسوی‌ها به چین[۱] شناخته میشود، جنگی بود که امپراتوری بریتانیا و امپراتوری دوم فرانسه علیه دودمان چینگ در چین به راه انداختند و از ۱۸۵۶ تا ۱۸۶۰ ادامه داشت. این جنگ با دلایل مشابه جنگ نخست تریاک رخ داد و یکی از نتایج آن در پی شکست چین، قانونی کردن تجارت تریاک بود.

جنگ دوم تریاک
بخشی از جنگ‌های تریاک

پل پالیکائو، غروب روز نبرد پالیکائو، اثر امیلی بایارد
تاریخ۸ اکتبر ۱۸۵۶ - ۲۴ اکتبر ۱۸۶۰
موقعیت
چین
نتایج

پیروزی آنگلو-فرانسوی‌ها

  • امضای پیمان تین تسین
  • کنوانسیون پکن
تغییرات
قلمرو
  • واگذاری شبه‌جزیره کاولون و جزیره سنگ شکن ها به عنوان بخشی از هنگ کنگ به بریتانیا
  • واگذاری منچوری روسیه به امپراتوری روسیه
  • طرف‌های درگیر

    امپراتوری بریتانیا امپراتوری بریتانیا
    امپراتوری دوم فرانسه امپراتوری فرانسه


     ایالات متحده آمریکا
    دودمان چینگ دودمان چینگ
    فرماندهان و رهبران

    امپراتوری بریتانیا مایکل سیمور
    امپراتوری بریتانیاچارلز ون استراوبنزی
    امپراتوری بریتانیا جیمز هوپ گرانت
    امپراتوری دوم فرانسهژان باپتیست لوئی گروس
    امپراتوری دوم فرانسه چارلز ریگو دو جنویی
    امپراتوری دوم فرانسه چارلز کوزین-مونتاوبن، کنت پالیکائو


    ایالات متحده آمریکا اندرو هال فوت
    ایالات متحده آمریکا جیمز آرمسترانگ (افسر نیروی دریایی)
    ایالات متحده آمریکا جوزایا تتنل
    دودمان چینگ امپراتور شیان‌فنگ
    دودمان چینگ شاهزاده کنگ
    دودمان چینگ یه مینگچن
    دودمان چینگ سنگ رینچن
    قوا
    بریتانیا: ۱۳٬۱۲۷
    فرانسه: ۷٬۰۰۰
    ۷٬۴۰۰ (هشت پرچم و ارتش پرچم سبز)
    تلفات و خسارات

    امپراتوری بریتانیا امپراتوری بریتانیا:

    • ۱۳۴ کشته و ۶۴۲ مجروح
    • ۳ ناوچه توپدار غرق شد
    • ۳ ناوچه توپدار زمین گیر شد
    • ۱ سکوی پرتاب منهدم شد
    • ۱ ناوچه توپدار آسیب دید

    امپراتوری دوم فرانسه امپراتوری فرانسه:

    • بیش از ۲۵ کشته و بیش از ۱۴۶ مجروح

     ایالات متحده آمریکا:

    • ۱۱ کشته و ۲۳ مجروح
    • ۲ اسلوپ آسیب دید
    • ۱ سکوی پرتاب آسیب دید

    دودمان چینگ دودمان چینگ:

    • ۲٬۱۰۰ تا ۲٬۸۰۱ کشته و مجروح
    • ۲٬۱۰۰ اسیر
    • بیش از ۱۰ سنگر تسخیر شد
    • ۷۳۶ اسلحه و توپخانه به غنیمت گرفته شد
    • بیش از ۹۹ تا ۱۰۹ جانک جنگی یا تخریب شد یا به غنیمت گرفته شد
    آمریکا رسما بی طرف بود اما بعداً در نبرد قلعه های مانع (۱۸۵۶) و نبرد قلعه تاکو (۱۸۵۹) به بریتانیایی ها کمک کرد

    شروع جنگ

    ویرایش

    اهداف مشترک قدرت های غربی، گسترش بازارهای خارج از کشور و ایجاد بندرهای صادراتی جدید بود. پیمان هوامپوآ (Whampoa) بین فرانسه و چین و پیمان وانگشیای آمریکا هر دو حاوی بندهایی بودند که پس از ۱۲ سال از اجرای آن، مذاکره مجدد در مورد معاهدات را مجاز می‌دانستند. بریتانیا در تلاش برای گسترش امتیازات خود در چین، خواستار مذاکره مجدد در مورد معاهده نانجینگ (امضا شده در سال ۱۸۴۲) شد. خواسته‌های بریتانیا شامل گشودن تمام چین به روی شرکت‌های بازرگانی بریتانیایی، قانونی کردن تجارت تریاک، معافیت واردات خارجی از عوارض حمل و نقل داخلی، سرکوب دزدی دریایی، اجازه اقامت یک سفیر بریتانیا در پکن و اولویت نسخه انگلیسی بر همه معاهدات به زبان چینی بود.

    در اکتبر ۱۸۵۶، تفنگداران چینی در شهر کانتون یک کشتی باری به نام پیکان را به اتهام دزدی دریایی توقیف کردند و چهارده نفر از جمله دوازده خدمه چینی آن را دستگیر کردند. کشتی پیکان قبل از استفاده توسط دزدان دریایی پرچم بریتانیا داشت و این موجب اعتراض دولت بریتانیا و شروع جنگ دوم تریاک شد.

    جستارهای وابسته

    ویرایش

    منابع

    ویرایش
    1. Michel Vié, Histoire du Japon des origines a Meiji, PUF, p.99. ISBN 2-13-052893-7